Ambona

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Nowy Targ
Miejscowość
Nowa Biała
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niedzica
Parafia
Parafia Św. Katarzyny Aleksandryjskiej
Tagi
klasycyzm sztuka pierwszej połowy XIX wieku
Miejsce przechowywania
północny węgar łuku tęczowego
Identyfikator
DZIELO/04847
Kategoria
ambona
Ilość
1
Czas powstania
1831 rok
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie i rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ambona powstała w 1831 roku. Została wymieniona w aktach wizytacji z 1832 roku, jako nowa, drewniana i pozłacana, postawiona w minionym roku.

Opis

Ambona wisząca, przyścienna, z wejściem przez zaplecek od zakrystii. Kosz na planie prostokąta o wypukłej ścianie frontowej, na cokole w formie wałka, z podwieszeniem w kształcie ściętego ostrosłupa o wklęsłych bokach, zakończonego szyszką. Naroża kosza ujęte pilastrami z płycinami w trzonach, zdobionymi kampanulami, podtrzymującymi parapet w formie gzymsu. Ścianka frontowa dekorowana kanelurami, boczne prostokątnymi płycinami z rozetami. Zaplecek w formie stojącego prostokąta, ujęty listwami z cekinami oraz uszami utworzonymi z wijącego się ornamentu roślinnego. W polu drzwi, ponad którymi wypukła płaskorzeźba w formie leżącego prostokąta, z przedstawieniem siewcy na tle pejzażu. Baldachim na planie analogicznym względem kosza, z podwieszonymi lambrekinami, na nim cokół, na którym leży otwarta księga pośród obłoków, z dwiema uskrzydlonymi główkami anielskimi, w glorii promienistej. Nad nimi krzyż. Księga z napisem „LEX / ET / EVAN/GELIUM / I / II / III / IV / V / VI / VII / VIII / IX / X”. Na podniebieniu baldachimu gołębica Ducha Świętego. Z tyłu, na drzwiczkach widniał napis „I.K. 1831”. Struktura polichromowana w kolorze beżowym, jasnobrązowym i jasnoróżowym, ornamentyka złocona, detal srebrzony.


Zarys problematyki artystycznej

Ambona o tradycyjnej strukturze złożonej z kosza z podwieszeniem, zaplecka i baldachimu z cokołem. Jej dekoracja złożona z kanelur, rozet i lambrekinu nadaje jej charakter klasycystyczny.
Płaskorzeźbiona scena ilustrująca przypowieść o siewcy odnosi się do dawnej funkcji ambony, jako miejsca głoszenia Słowa Bożego.


Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Spękania, przetarcia polichromii, zabrudzenia.

Streszczenie

Ambona została wykonana w 1831 roku. Posiada tradycyjną strukturę złożoną z kosza z podwieszeniem, zaplecka i baldachimu z cokołem. Jej dekoracja złożona z kanelur, rozet i lambrekinu nadaje jej charakter klasycystyczny.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Skorupa Andrzej, "Zabytkowe kościoły polskiego Spisza", Kraków 2001
Szydłowski Tadeusz, "Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. 3: Województwo krakowskie, t. 1, z. 1: Powiat nowotarski", Warszawa 1938
Šimončič Jozef, Karabová Katarína, "Kanonické vizitácie dunajeckého dekanatu v spišskom biskupstve z roku 1832", Krakov 2015

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Ambona", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ambona-81

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności