Ołtarz w kaplicy

Województwo

MAŁOPOLSKIE

Powiat

suski

Gmina

Jordanów

Miejscowość

Jordanów

Metropolia

Krakowska

Diecezja

Krakowska

Parafia

Trójcy Przenajświętszej i św. Wawrzyńca

Dodaj do Udostępnij Drukuj Graf Pobierz

Tagi

mała architektura styl neogotycki

Miejsce przechowywania

kaplica boczna

Identyfikator

DZIELO/10732

Kategoria

ołtarz

Ilość

1

Czas powstania

przed 1927 rokiem

Technika i materiał

drewno, techniki stolarskie i rzeźbiarskie, politurowanie, złocenie

Autor noty katalogowej

Paulina Kluz

Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ołtarz był po raz pierwszy wymieniony w inwentarzu z 1927 roku, zatem powstał przed tym rokiem. Opisany była jako ołtarz Najświętszego Serca Jezusa ze statuą tegoż, dwoma zasuwanymi obrazami Matki Boskiej Różańcowej i Matki Boskiej Anielskiej oraz figurami w niszach św. Ludwika i św. Franciszka. Nastawa była również wzmiankowana w inwentarzach z 1932 i 1938 roku. Ołtarz w późniejszym czasie został przerobiony, po 1999 roku zamontowano w nim nowe obrazy bł. Stanisława Pyrtka i bł. Piotra Dańkowskiego oraz figurę Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

Opis

Nastawa ołtarzowa architektoniczna, trójosiowa, jednokondygnacyjna, z predellą. Ołtarz drewniany prostopadłościenny, z drewnianą mensą i portatylem z marmuru dębnickiego. W polu antepedium płycina ujęta blendami i maswerkiem; w centrum monogram Marii w wieńcu róż. Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki zamkniętej krenelażem, ujęte dwiema kolumienkami z pinaklami, z prostokątnymi drzwiczkami zamkniętymi łukiem ostrym z płaskorzeźbionym przedstawieniem kielicha, hostią w glorii, winną latoroślą i kłosami zbóż. Osie nastawy wydzielone smukłymi półkolumnami, zakończonymi pinaklami z kwiatonami. Oś środkowa dwukrotnie wyższa i szersza od bocznych. W polu środkowym nisza w formie stojącego prostokąta z figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Wnęka ujęta ramą dekorowaną ornamentem roślinnym. Poniżej płycina w kształcie kwadratu zamkniętego łukiem segmentowym, ujęta maswerkową ramą z przedstawieniem Chrystusa z więźniami obozu koncentracyjnego i duchownymi. Oś główna zamknięta baldachimem utworzonym z trzech wimperg oraz szczytem z pinakli i kwiatonów. Osie boczne z wnękami z obrazami bł. Stanisława Pyrtka i bł. Piotra Dańkowskiego, zwieńczonymi baldachimami utworzonymi z trzech wimperg i zakończonymi gotyckimi wieżyczkami. Struktura nastawy politurowana w kolorze jasnobrązowym, ornamentyka i detale architektoniczne złocone.

Zarys problematyki artystycznej

W nowo budowanych kościołach neostylowych stawiano ołtarze odpowiadające im formalnie. Dlatego neogotycki kościół wybudowany przez Jana Sasa Zubrzyckiego stał się wyznacznikiem modusu stylowego jego architektoniczno-rzeźbiarskiego wyposażenia. Bardzo często architekci sami projektowali elementy małej architektury, a wykonanie ich było zlecane konkretnym warsztatom stolarsko-rzeźbiarskim, z którymi współpracowali. Pierwsze projekty nastaw ołtarzowych zachowane w Archiwum Parafii w Jordanowie pochodzą z 1911 roku, a więc z końcowego okresu budowy kościoła (1912). Nie zostały one jednak zrealizowane. Neogotyckie wyposażenie architektoniczno-rzeźbiarskie kościoła jordanowskiego powstało dużo później, dopiero przed 1927 rokiem. Najpewniej nie było ono projektowane przez samego Sasa Zubrzyckiego, ani wykonane przez współpracujące z nim warsztaty (Andrzeja Lenika z Krosna, Andrzeja Szajny z Jasła, Wita Wisza z Radziszowa itd.). Analiza stylowa nie wykazała podobieństw w zakresie struktury architektonicznej ani dekoracji figuralnej do ich dzieł. Omawiany ołtarz oparty jest o kompozycyjny schemat łuku triumfalnego. Złożony jest z trzech nisz, w tym środkowej dwukrotnie wyższej, zwieńczonych baldachimami z wieżyczkami. W dekoracji baldachimów i szczytów wykorzystano stylizowane elementy odpowiadające formom gotyckim, jak wimpergi, maswerki, blendy, pinakle i żabki.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Ołtarz był po raz pierwszy wymieniony w inwentarzu z 1927 roku, zatem powstał przed tym rokiem. Opisano go jako ołtarz Najświętszego Serca Jezusa ze statuą tegoż. W późniejszym czasie został przerobiony, po 1999 roku zamontowano w nim nowe obrazy i figurę Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Omawiany ołtarz oparty jest o kompozycyjny schemat łuku triumfalnego, gdyż złożony jest z trzech nisz, w tym środkowej dwukrotnie wyższej, zwieńczonych baldachimami z wieżyczkami.