Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna, z dostępem z prawej strony w postaci jednobiegowych schodów z balustradą. Kosz na planie ściętego koła, z półkolistym podwieszeniem zakończonym szyszką. Ścianka kosza i balustrada schodów zdobione płycinami w ramach. Parapet w formie gzymsu, od dołu zdobiony pasem z dekoracją roślinną. W polu zaplecka obraz z przedstawieniem Jezusa Dobrego Pasterza, ujęty ramą o dekoracji geometrycznej. Baldachim na planie ściętego koła, podtrzymywany przez dwa wsporniki, o kanelowanej krawędzi, zakończone wolutami. Brzeg baldachimu w formie gzymsu dekorowanego pasem ornamentu roślinnego. Na nim rzeźbiona skała, na której znajdują się tablice prawa. Na podniebieniu gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura malowana w kolorze seledynowym, płyciny kremowym, detale ciemnozielonym, profile złocone.
Zdjęcie nr 2: Ambona wisząca, przyścienna, z dostępem z prawej strony w postaci jednobiegowych schodów z balustradą. Kosz na planie ściętego koła, z półkolistym podwieszeniem zakończonym szyszką. Ścianka kosza i balustrada schodów zdobione płycinami w ramach. Parapet w formie gzymsu, od dołu zdobiony pasem z dekoracją roślinną. W polu zaplecka obraz z przedstawieniem Jezusa Dobrego Pasterza, ujęty ramą o dekoracji geometrycznej. Baldachim na planie ściętego koła, podtrzymywany przez dwa wsporniki, o kanelowanej krawędzi, zakończone wolutami. Brzeg baldachimu w formie gzymsu dekorowanego pasem ornamentu roślinnego. Na nim rzeźbiona skała, na której znajdują się tablice prawa. Na podniebieniu gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura malowana w kolorze seledynowym, płyciny kremowym, detale ciemnozielonym, profile złocone.

Ambona

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Dobczyce
Miejscowość
Dobczyce
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych
Tagi
klasycyzm mała architektura sztuka XIX wieku
Miejsce przechowywania
północna ściana prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/10955
Kategoria
ambona
Ilość
1
Czas powstania
1851 rok
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ambona została wykonana przez Kajetana Domasiewicza z Nowego Sącza w 1851 roku do poprzedniego kościoła w Dobczycach (1834). Przeniesiono ją do nowej świątyni wybudowanej w latach 1947-1949.

Opis

Ambona wisząca, przyścienna, z dostępem z prawej strony w postaci jednobiegowych schodów z balustradą. Kosz na planie ściętego koła, z półkolistym podwieszeniem zakończonym szyszką. Ścianka kosza i balustrada schodów zdobione płycinami w ramach. Parapet w formie gzymsu, od dołu zdobiony pasem z dekoracją roślinną. W polu zaplecka obraz z przedstawieniem Jezusa Dobrego Pasterza, ujęty ramą o dekoracji geometrycznej. Baldachim na planie ściętego koła, podtrzymywany przez dwa wsporniki, o kanelowanej krawędzi, zakończone wolutami. Brzeg baldachimu w formie gzymsu dekorowanego pasem ornamentu roślinnego. Na nim rzeźbiona skała, na której znajdują się tablice prawa. Na podniebieniu gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura malowana w kolorze seledynowym, płyciny kremowym, detale ciemnozielonym, profile złocone.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry

Streszczenie

Ambona została wykonana przez Kajetana Domasiewicza z Nowego Sącza w 1851 roku do poprzedniego kościoła w Dobczycach (1834). Przeniesiono ją do nowej świątyni wybudowanej w latach 1947-1949.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, ustawiona na niskim filarze, dostępna od prawej strony schodami umieszczonymi przy filarze międzynawowym. Filar czworoboczny, na profilowanym cokole, naroża opięte filarkami o czworobocznych trzonach, zamknięty prostym gzymsem. Na ściankach płytkie płyciny w kształcie prostokąta o wklęsłych narożach, w złoconych obramieniach. Gzyms zdobiony rzędem niskich ostrosłupów ozdobionych rzeźbionym i złoconym greckim krzyżykiem. Filar wspiera kosz na rzucie siedmioboku, opięty na narożach kolumienkami wspierającymi belkowanie i gzyms. Ścianki kosza zdobione prostokątnymi niszami zamkniętymi łukiem półkolistym nadwieszonym. Nad niszami fryz zdobiony analogicznie jak w podstawie ambony ostrosłupami z krzyżykami greckimi, poniżej fryz z motywów rybiej łuski. We niszach, na wysokich postumentach ustawione rzeźby od lewej: kielich, św. Jan, św. Łukasz, św. Marek i św. Mateusz. Kolumny o gładkich, złoconych trzonach i kapitelach kompozytowych. Parapet w formie prostego gzymsu. Zaplecek wysoki, z płyciną zamkniętą łukiem półkolistym nadwieszonym. W polu płaskorzeźbione tablice Dekalogu umieszczone na obłokach, otoczone sześcioma wiązkami promieni o nierównej długości. Belkowanie zdobione analogicznie jak na koszu. Baldachim na rzucie ośmioboku, w formie ostrosłupa, z wydzielonym cokołem, podzielony na dwie strefy, zwieńczony umieszczonym na niskim cokole krzyżem łacińskim z odchodzącymi ze skrzyżowania ramion grubymi promieniami. Cokół baldachimu ozdobiony nad narożnikami małymi wazonikami na wysokich postumentach oraz podwieszonym lambrekinem z liści akantu. Na podniebieniu rzeźbiona Gołębica Ducha Świętego otoczona wiązkami promieni nierównej długości. Ewangeliści w niszach ukazani w pozycji stojącej, ubrani w długie i złocone szaty. Twarze szerokie, z małymi i wąskimi ustami, włosy średniej długości, ciemnobrązowe. Wokół głów złote i koliste nimby. Św. Jan zwrócony en trois quarts w lewo, z otwartą księgą Pisma Świętego w lewej dłoni, w której napis: A SŁOWO BYŁO U BOGA / I BOGIEM BYŁO SŁOWO. Św. Łukasz ukazany en face, z głową zwróconą w lewo. Św. Marek ukazany en face, z głową zwróconą w prawo. Po jego prawej stronie kolumna. Św. Mateusz ukazany frontalnie z otwartą księgą w dłoni, w tle, po jego prawej stronie drzewo. Z prawej strony jednobiegowe schody z balustradą zakończoną słupkiem w formie filaru, z arkadami zamkniętymi łukiem półkolistym. Struktura malowana w kolorze jasnobrązowym, profile i ornamenty złocone oraz srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica kielichowa, ustawiona na dużej podstawie na rzucie ściętego koła oraz na prostopadłościennym cokole na rzucie kwadratu. Trzon wklęsło-wypukły z uskokiem u spodu; nodus gruszkowaty, dekorowany czterema lwimi głowami trzymającymi w paszczach festony z podwieszonej tkaniny. Czara w formie bardzo spłaszczonej półkuli z wywiniętą i profilowaną krawędzią; dekorowana uskrzydlonymi główkami anielskimi na przemian z kokardami z podwieszonymi festonami z tkaniny. Pokrywa w formie baldachimu na rzucie sześcioboku, wypiętrzona, zwieńczona krzyżem.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Epitafium w kształcie prostokąta stojącego, ujęte prostokątną profilowaną ramą. Pole w ramie podzielone poziomo na dwie części; w górnym płaskorzeźbiona figura nagiego dziecka leżącego frontalnie, z głową wspartą na prawej ręce, opartej łokciem na czaszce. Prawa rączka ułożona wzdłuż ciała. Prawa noga zgięta w kolanie, lewa wyprostowana, ułożona na prawej. Główka dziecka o okrągłym kształcie, wąskich ustach i okrągłych przymkniętych oczach. Ciało z zaznaczoną muskulaturą, brzuch wydatny. Dziecko ułożone na tkaninie, która przewija się pomiędzy nóżkami. Pod płaskorzeźbą, w dolnej części epitafium inskrypcja łacińska, majuskułą: ILLV[S]TRIS AC MAGNICVS D(OMINVS) D(OMINVS) SEBASTIANVS / LVBOMIIRSKI HAERES IN WISNICZ CASTELLANVS / MALOGOSCE(NSIS) SA(N)DECEN[SIS] SCEPVSIEN[SIS DOBCICIEN[SIS] / CAPITANE(VS) ZVPARI(VS)Q[VE] CRACO(VIENSIS) SEBASTIANO / SEMESTRI FILLIOLO SVO CHARISIMO SIBI IMMA/TVRA MORTE SVPERTO. QVA(N)DO ILLI MAIORA P[RO]PAE/STARE NO(N) LICVIT PARVA(M) HA(E)C TABELLA(M) AMORIS / PATERNI MONVMENTVM. AD POST ERITATE(M) O(MN)IS/ PATRIMONII LOCO EXTARE VOLVIT QVI / OBDORMIVIT ANNO SALVTIS M.DXC IV MEN/SIS [R] EBRVA [RI]I DIE XV REQVIESCAT I(N) D(OMI)NO.
płyta nagrobna
Epitafium Sebastiana Lubomirskiego
Zdjęcie nr 1: Trójnawowa, czteroprzęsłowa bazylika filarowa, z jednoprzęsłowym, zakończonym wielobocznie prezbiterium, przy którym od południa prostokątna zakrystia; od zachodu na osi wieża na rzucie kwadratu, z kruchtą w przyziemiu, częściowo wtopiona w korpus nawowy. Arkady międzynawowe i tęcza zamknięte półkoliście. Sklepienia kolebkowe z lunetami. Okna prostokątne zamknięte półkoliście, w nawie głównej, ponad arkadami międzynawowymi, okulusy. Fasada pięcioosiowa, pośrodku z ryzalitem wieży występującej przed lico elewacji nawy głównej i naw bocznych, w których zamknięte półkoliście otwory wejściowe. Wieża czterokondygnacyjna, nakryta ostrosłupowym, wysokim hełmem. Zakończenie prezbiterium opięte przyporami. Dachy dwuspadowe na nawą główną i prezbiterium, pulpitowe nad nawami bocznymi.
kościół
Kościół parafialny pw. Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych
Zdjęcie nr 1: Orientowany, jednonawowy, ścienno- filarowy, z jednoprzęsłowym trójbocznie zamkniętym prezbiterium, po którego bokach zakrystia i kruchta. Od zachodu czworoboczna wieża wtopiona w korpus. Sklepienia kolebkowe, w korpusie na gurtach. Elewacje na cokole, potynkowane. Fasada trójosiowa, pośrodku z płytkim ryzalitem, w którym prostokątny portal, nad nim półkoliste okno, wyżej elewacja wieży ujęta półszczytami.
kościół
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela, obecnie filialny
Zdjęcie nr 1: Nastawa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny, na cokole, z malowaną płyciną na ściance przedniej w formie leżącego prostokąta o wklęsłych bokach, polichromowane na sposób imitujący marmoryzację w różnych odcieniach brązu. Zakończone profilowanym gzymsem, dekorowanym złoconym ornamentem roślinnym. Mensa drewniana. Na ołtarzu ustawione tabernakulum w formie drewnianej, prostopadłościennej skrzynki. Na przedniej ściance witraż z przedstawieniem sceny Ukrzyżowania, flankowany dwiema płycinami. Całość obwiedziona profilowanym, złoconym gzymsem. Na tabernakulum dwa cokoły z siedzącymi aniołami. Nastawa ujęta dwoma pilastrami o kanelowanych trzonach, dźwigających niepełne belkowanie i trójkątny przyczółek. Fryz dekorowany ustawionymi naprzemiennie anthemionami i wieńcami, belkowanie i przyczółek zdobione kimationem. W polu przyczółka owalny medalion z monogramem Marii, ujęty wieńcem, w glorii promienistej. W polu środkowym obraz w formie stojącego prostokąta z wizerunkiem Matki Boskiej, ujęty profilowaną ramą dekorowaną kimationem. Nastawa polichromowana jest w kolorze szarym, trzony pilastrów są marmoryzowane, belkowanie o barwie zielono-niebieskiej. Profile, kapitele i dekoracja złocone, wieniec srebrzony.
ołtarz
Ołtarz boczny

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Nastawa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny, na cokole, z malowaną płyciną na ściance przedniej w formie leżącego prostokąta o wklęsłych bokach, polichromowane na sposób imitujący marmoryzację w różnych odcieniach brązu, szarości i bieli. Zakończone profilowanym gzymsem, dekorowanym złoconym ornamentem roślinnym. Mensa drewniana. Na ołtarzu ustawione tabernakulum w formie drewnianej, prostopadłościennej skrzynki. Na przedniej ściance prostokątna płycina o owalnych narożach z przedstawieniem kielicha w glorii. Całość obwiedziona profilowanym, złoconym gzymsem. Na tabernakulum niski, prostopadłościenny tron wystawienia. Nastawa ujęta dwoma pilastrami o kanelowanych trzonach, dźwigających niepełne belkowanie i trójkątny przyczółek. Fryz dekorowany ustawionymi naprzemiennie anthemionami i wieńcami, belkowanie i przyczółek zdobione kimationem. W polu przyczółka owalny medalion z monogramem Chrystusa, ujęty wieńcem, w glorii promienistej. W polu środkowym obraz w formie stojącego prostokąta z wizerunkiem św. Józefa z Dzieciątkiem, ujęty profilowaną ramą dekorowaną kimationem. Nastawa polichromowana jest w kolorze szarym, trzony pilastrów są marmoryzowane, belkowanie o barwie zielono-niebieskiej. Profile, kapitele i dekoracja złocone, wieniec srebrzony.
ołtarz
Ołtarz boczny północny
Zdjęcie nr 1: Nastawa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny, na cokole, z malowaną płyciną na ściance przedniej w formie leżącego prostokąta o wklęsłych bokach, polichromowane na sposób imitujący marmoryzację w różnych odcieniach brązu. Zakończone profilowanym gzymsem, dekorowanym złoconym ornamentem roślinnym. Mensa drewniana. Na ołtarzu ustawione tabernakulum w formie drewnianej, prostopadłościennej skrzynki. Na przedniej ściance witraż z przedstawieniem sceny Ukrzyżowania, flankowany dwiema płycinami. Całość obwiedziona profilowanym, złoconym gzymsem. Na tabernakulum dwa cokoły z siedzącymi aniołami. Nastawa ujęta dwoma pilastrami o kanelowanych trzonach, dźwigających niepełne belkowanie i trójkątny przyczółek. Fryz dekorowany ustawionymi naprzemiennie anthemionami i wieńcami, belkowanie i przyczółek zdobione kimationem. W polu przyczółka owalny medalion z monogramem Marii, ujęty wieńcem, w glorii promienistej. W polu środkowym obraz w formie stojącego prostokąta z wizerunkiem Matki Boskiej, ujęty profilowaną ramą dekorowaną kimationem. Nastawa polichromowana jest w kolorze szarym, trzony pilastrów są marmoryzowane, belkowanie o barwie zielono-niebieskiej. Profile, kapitele i dekoracja złocone, wieniec srebrzony.
ołtarz
Ołtarz boczny
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający św. Józefa z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w całej postaci, delikatnie zwrócony w lewo. Na lewej ręce trzyma Dzieciątko Jezus, a w prawej gałązkę białej lilii. Święty Józef ma podłużną twarz, okoloną krótką brodą oraz ciemnymi włosami, nos długi i wąski, wzrok wpatrzony w Jezusa. Ubrany jest w granatową szatę z długimi rękawami oraz brązowy płaszcz, zarzucony na lewe ramię i opasujący świętego poniżej pasa; stopy bose. Dzieciątko ma twarz o rysach niemowlęcych, wzrok skierowany na widza. Zwrócone jest w trzech czwartych w prawo, ukazane w pozycji siedzącej, z z rączkami opartymi o św. Józefa. Ubrane jest w białą, wąską tkaninę, przerzuconą przez plecy. Wokół głów św. Józefa i Dzieciątka znajdują się złote i świetliste nimby. Całość ukazana w sumarycznie oddanym wnętrzu architektonicznym z warsztatem stolarskim i różnymi narzędziami stolarskimi. U góry obrazu dwie uskrzydlone główki anielskie na chmurze obłoków. Rama drewniana, profilowana, złocona, od zewnątrz zdobiona kimationem.
obraz
Św. Józef
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego owalu z przedstawieniem św. Andrzeja Boboli. Święty został ukazany w półpostaci, z rękami złożonymi na piersi, przytrzymując niewielki krucyfiks. Głowę ma przechyloną na prawo, wzrok skierowany do góry na objawiające się powyżej, otoczone glorią promienistą monogramy „IHS” i „MRA”. Bobola ma prostokątną twarz, uniesione brwi, wąski nos i nieznacznie rozchylone usta; twarz okala siwa broda, włosy krótkie. Jest ubrany w czarną sutannę i czarny, zarzucony na ramiona płaszcz z kołnierzem. Tło jest jednolite, szarozielone, jaśniejące wokół głowy świętego i wspomnianych monogramów. W dole przedstawienia inicjały artysty oraz data „J.P. 51 r.p.”. Obraz ujęto profilowaną, złoconą ramą.
obraz
Św. Andrzej Bobola
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający klęczącego pośród skał św. Franciszka z Asyżu. Święty ukazany całopostaciowo, zwrócony trzy czwarte w prawo, z głową lekko uniesioną, ukazaną na wprost. Prawa ręka złożona na piersi, lewa z czaszką w dłoni oparta o skałę. Twarz trójkątna, okolona zarostem i krótkimi włosami, oczy duże, wzrok skierowany ku górze, nos wydatny, szeroki, usta rozchylone, nad głową kolisty nimb. Święty ubrany jest w brązowy habit franciszkański, przewiązany długim sznurem. Po lewej stronie świętego krucyfiks i widoczny fragment otwartej księgi. Kolorystyka obrazu chłodna z przewagą błękitów i brązów. Sygnatura po prawej stronie u dołu: „Raczyński 1851”.
obraz
Św. Franciszek z Asyżu
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym. W centrum św. Marcin ukazany w całej postaci, zwrócony w trzech czwartych w prawo. W prawej, wyciągniętej przed siebie i uniesionej ręce podtrzymuje kapę, w lewej, ugiętej pastorał. Twarz ma pociągłą, szczupłą, o starczych rysach, oczach zwróconych w górę, długim nosie oraz niewielkich ustach, okoloną długą, siwą brodą, opadającą na pierś. Włosy ma krótkie, siwe. Na głowie ma malowaną w kolorze srebrnym infułę ze złoconym galonem. Wokół głowy zamknięty nimb. Święty ubrany jest w fioletową sutannę zapinaną na guziki, półprzeźroczystą, białą rokietę, dekorowaną u spodu i przy rękawach koronką, białą, bogato zdobioną w kolorze złotym stułę, fioletowy, zapinany na guziki mucet. Na piersi ma zawieszony pektorał. Na ramiona ma narzuconą malowaną na złoto kapę, z bordową podszewką, zapiętą na piersi. W lewym dolnym rogu obrazu, przed świętym ukazana półpostać mężczyzny, z profilu, z uniesioną głową i wyciągniętą w bok prawą ręką. Twarz ma owalną, z oczami skierowanymi w górę, dużym nosem i otwartymi ustami, z wąsami. Ubrany jest w białą koszulę i ciemne spodnie. Święty stoi na posadzce w szachownicę. Tło jednolite, niebiesko-szare, w górnej części rozświetlone obłoki z wiązkami światła skierowanymi w stronę świętego oraz dwie uskrzydlone główki anielskie.
obraz
Św. Marcin

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem w postaci jednobiegowych schodów z pełną balustradą, dostawionych od północy. Kosz na planie ośmioboku, ustawiony na niskim, profilowanym cokole, z podwieszeniem w formie zbliżonej do spłaszczonego stożka, o wklęsło-wypukłych ściankach, zakończonego szyszką. Ścianki ambony wydzielone zwielokrotnionymi pilastrami toskańskimi, z płycinami w partii trzonów, podtrzymującymi przełamujący się nad nimi gzyms tworzący parapet. W polach płyciny w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym z figurami czterech ewangelistów ustawionych na wspornikach w postaci uskrzydlonych główek anielskich. Baldachim na planie ośmioboku, w formie zbliżonej do spłaszczonego stożka, o wklęsło-wypukłych ściankach, o krawędzi obwiedzionej lambrekinem, zakończonego postumentem z figurą Chrystusa w typie Salvator Mundi. Na podniebieniu gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w odcieniach beżu, z bladoróżowymi detalami i złoconymi profilami. Figury ewangelistów i Chrystusa ścięte z tyłu, ukazane frontalnie, w kontrapostach. Twarze mają pociągłe, o migdałowatych oczach, garbatych nosach i pełnych ustach, okolone są gęstymi, krótkimi brodami i falowanymi włosami opadającymi na ramiona. Postacie ubrane są w złocone tuniki przepasane w talii oraz płaszcze. Ewangeliści trzymają w rękach pióra i otwarte księgi, przy nogach znajdują się ich atrybuty. Chrystus w lewej ręce trzyma jabłko królewskie, prawą błogosławi.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem od strony prezbiterium w formie podestu i jednobiegowych schodów z pełną balustradą. Kosz na rzucie ściętego koła, na spłaszczonym wałku, z podwieszeniem o formie zbliżonej do stożka o wklęsłych bokach, ujętego czterema wolutami i pierścieniem, zakończonego szyszką. Ścianki kosza wydzielone wąskimi pilastrami, o trzonach dekorowanych plecionką, dźwigającymi gzyms stanowiący parapet, wyłamany na ich osi. W ich polach płyciny z rozetami, pod gzymsem podwieszone kwiatowe girlandy. Zaplecek wąski, flankowany dwoma pilastrami, kanelowanymi w dolnej partii trzonów, z rozetami w górnej. W polu płycina w formie stojącego prostokąta z dużą rozetą w środku, nad nią klucz. Baldachim na planie analogicznym do kosza, dekorowany kimationem oraz ornamentem roślinnym. Na nim rzeźbiony fragment skały z dwiema uskrzydlonymi główkami anielskimi, na którym leży otwarta księga z napisem „POENITE / MINI ET / CREDITE / EVANGE/LIO Marci 1. v(ersum) 15.”; za nią ustawione liście palm i duży krzyż, z promieniami na skrzyżowaniu belek. Obok, na skale siedzi putto, za nim gorejące serce i kotwica. Na podniebieniu baldachimu gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura ambony polichromowana na sposób imitujący marmoryzację w kolorze żółto-zielonym, detale i ornamentyka złocone.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Wisząca, przyścienna ambona składa się z kosza, zaplecka i baldachimu. Dojście do kosza prowadzi przez dwuskrzydłowe drzwi usytuowane w zaplecku. Kształt kosza oparto na planie siedmiu boków z dziesięcioboku, ustawionych na wałku, z podwieszeniem w formie zbliżonej do stożka, zakończonego szyszką oraz dekorowanym rozetami i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Ścianki kosza artykułowano prostokątnymi, obramienionymi płycinami z pięcioma płaskorzeźbionymi przedstawieniam czterech ewangelistów i siewcy. Każdego ewangelistę identyfikuje jego atrybut. Siewca, umieszczony na trzeciej płycinie, został ukazany jako młody mężczyzna, który idąc przez zaorane pole rzuca w nie ziarno. U jego stóp widać pług oraz worek ze zbożem na zasiew. Parapet kosza uzyskał formę gzymsu. Zaplecek został ujęty profilowaną ramą. W jego pole wpisano prostokątne, dwuskrzydłowe drzwi w profilowanym obramieniu. Baldachim uzyskał rzut analogiczny do kosza ambony. Płaskie podniebie z wyobrażeniem gołębicy Ducha Świętego na tle złocistych promieni ujmuje profilowany, łamany gzyms, ponad którym poprowadzono kopulasty dach. Na jego szczycie ustawiono rzeźbę Mojżesza trzymającego tablice Dekalogu. Struktura ambony została polichromowana w kolorze beżowym, z białymi i czerwonymi profilami, oraz pozłacanymi detalami, profilami i ornamentyką. Płaskorzeźby na koszu oraz figura Mojżesza otrzymały naturalistyczną polichromię.
ambona

ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca ustawiona przy północnej ścianie, dostępna jednobiegowymi schodami z balustradą od strony prezbiterium. Kosz na planie sześcioboku u dołu z ćwierćwałkiem, zdobionym na narożach dekoracją rokokową; u góry zamknięty profilowanym gzymsem. Ścianki artykułowane spływami wolutowymi o karbowanych trzonach. W polach prostokątne płyciny mieszczące płaskorzeźbione rocaille. Podwieszenie w formie stożka o wklęsło-wypukłych bokach, zakończonego płaskorzeźbioną rozetą. Ścianki flankowane w narożach analogicznie jak kosz, w polach trapezoidalne płyciny, przerwane pośrodku okręgiem z rozetką. Zaplecek prostokąty ujęty płaskim obramieniem o zgeometryzowanych wolutach w dolnych narożach oraz rocaille'm w górnych. Pośrodku płaskorzeźbione przedstawienie św. Jana Chrzciciela na tle pejzażu. Baldachim powtarzający plan kosza, zwieńczony wazonem ustawionym na sześciu spiętych kabłąkach. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii, na brzegach zawieszony lambrekin. Balustrada schodów pełna, od dołu ujęta półwałkiem, zamknięta profilowanym gzymsem, w polu dwie płyciny w kształcie rombów, w których umieszczone są rocaille. Balustrada zakończona filarkiem, na którym ustawiony jest wazonik. Całość struktury ambony polichromowana w odcieniach brązu, płaskorzeźba wielobarwna, profilowania i detal architektoniczny pozłacany, podniebienie baldachimu malowane na niebiesko, lambrekin posrebrzany.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona stojąca, ustawiona w prezbiterium. Stopa na planie ośmioboku z uskokiem; tuleja na podwójnym cokole, ośmioboczna, przechodząca w podstawę dla kosza; dekorowana w narożach maswerkiem. Kosz na planie sześciu boków z ośmioboku. Ścianki wydzielone wąskimi kolumienkami na wysokich cokołach podtrzymujących wysokie imposty i parapet kosza. W polu ścianek bocznych prostokątne płyciny z maswerkiem, powyżej fryz z kwadratowymi płycinami ze stylizowanymi rozetkami. Kosz u spodu dekorowany motywem geometrycznym i krenelażem. Na parapecie ustawiony na nóżce kwadratowy pulpit w profilowanej ramie. Z boku dwustopniowe schodki z metalową, ażurową balustradą, dekorowaną motywem roślinnym. Polichromia w kolorze jasnozielonym, z marmoryzowanymi i czerwonymi elementami, detale złocone.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z wejściem od strony zaplecka. Kosz jest na planie ściętego sześcioboku ze ściankami wydzielonymi półfilarami o kapitelach korynckich. Pola ścianek wypełniają płyciny w kształcie stojącego prostokąta o narożach w formie uszaków, ujęte profilowanym obramieniem. Dół kosza obiega belkowanie z wybrzuszonym architrawem, szerokim fryzem i delikatnym gzymsem. Podwieszenie kosza zakończone jest motywem złoconej szyszki. Parapet ambony jest w formie belkowania ze znacznie wysuniętym gzymsem. W dolnej części zaplecka znajdują się prowadzące na ambonę drzwi. Powyżej jest płycina w kształcie leżącego prostokąta z płaskorzeźbioną, złoconą parą tablic Mojżeszowych, ujętych srebrzonymi obłokami. Baldachim na rzucie sześcioboku tworzy sześć wklęsłych płycin, dołem obiega je belkowanie z wydatnym gzymsem. Powyżej gzymsu znajduje się niewysoki cokół wyłamujący się na narożach, na których ustawione są płonące wazony. Baldachim wieńczy krzyż. Płyciny kosza ambony zdobią motywy stylizowanej ornamentyki roślinnej, w podniebiu znajduje się sylwetka gołębicy Ducha Świętego ujętej promienistą glorią. Struktura ambony utrzymana jest w odcieniach brązu, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone i srebrzone.
ambona

Ambona

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Ambona", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ambona-96

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności