Anioł

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Pcim
Miejscowość
Trzebunia
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Myślenice
Parafia
Parafia Św. Marii Magdaleny
Tagi
ołtarz główny sztuka XVII wieku
Miejsce przechowywania
ołtarz główny
Identyfikator
DZIELO/23524
Kategoria
rzeźba
Ilość
2
Czas powstania
czwarta ćwierć XVII wieku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, złocenie
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Para aniołów powstała do ołtarza, w którym się znajduje w ostatniej ćwierci XVII wieku.

Opis

Dwie figury są niemal pełnoplastyczne, ścięte i drążone z tyłu. Oba anioły ukazane zostały w pozycji siedzącej z nogami skierowanymi na zewnątrz, lewy w skręcie, z rękami wyciągniętymi do centrum ołtarza, prawy zwrócony do widza, z prawą ręką wskazującą ołtarz i lewą wyciągniętą przed siebie. Mają owalne, pełne twarze okolone ciemnobrązowymi włosami, które wywijają się nad czołem i są zaczesane do tyłu. Ubrane są w długie suknie wywinięte pod szyją, z rękawami podciągniętymi do wysokości łokci, związane w pasie z wierzchnią warstwą rozciętą z przodu, odsłaniające jedną nogę. Skrzydła utworzone z ptasich piór są złożone. Odsłonięte partie ciała polichromowane naturalistycznie, szaty i skrzydła złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Anioły są z natury bezcielesne, nie dziwi zatem, że sposoby i formy obrazowania tych istot były przez lata tematem sporów teologicznych. W sztukach przedstawiających nadaje się im formę ludzką, najczęściej młodzieńców o delikatnych rysach. Od końca IV wieku anioły były wyobrażane ze skrzydłami, a od XV wieku również jako kobiety. Najstarsze przedstawienie pochodzi z II wieku z rzymskich katakumb Pryscylli i jest częścią sceny Zwiastowania. Anioły z ołtarza głównego kościoła w Trzebuni zostały ukazane w typowej konwencji ikonograficznej jako młodzieńcy w długich sukniach, ze skrzydłami utworzonymi z ptasich piór. Zgodnie z historią przedstawień anioły często jedynie asystowały w większych scenach, stanowiąc np. część świty, muzykując lub bawiąc się lub jak w tym przypadku, pełniły rolę dekoracyjną. Rzeźby zostały wykonane wraz z ołtarzem w ostatniej ćwierci XVII wieku, w okresie dojrzałego baroku. Cechuje je dobry poziom wykonania i dbałość o szczegóły. Wykazują uspokojoną formę, ożywioną szatami, które łamane w biegnące skośnie, drobne, sztywne fałdy przylegają ściśle do ciała.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Zabrudzenia powierzchni, niewielkie ubytki struktury, spękania warstwy polichromii, przetarcia pozłoty.

Streszczenie

Dwa anioły dekorujące górną kondygnację ołtarza głównego w Trzebuni zostały wykonane razem z nastawą w ostatniej ćwierci XVII wieku. Cechuje je dobry poziom wykonania i dbałość o szczegóły.

Bibliografia

Künstle Karl, "Ikonographie der christlichen Kunst, Bde. 1-2", Freiburg 1928

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Anioł", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/aniol-14

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności