ołtarz

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Świątniki Górne
Miejscowość
Świątniki Górne
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Mogilany
Parafia
Św. Stanisława Biskupa i Męczennika
Miejsce przechowywania
kościół
Identyfikator
DZIELO/08561
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
XIX wiek
Technika i materiał
drewno cięte, rzeźbione, politurowane; kość słoniowa, rzeźbiona
Wymiary podstawowe
wysokość – około 300 cm
Autor noty katalogowej
Józef Skrabski
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Ołtarz pierwotnie należał do profesora i rektora Uniwersytetu Krakowskiego Karola Teligi. Około 1880 roku parafia świątnicka otrzymała go w darze od krakowskiej kapituły katedralnej.

Opis

Ołtarz architektoniczny, dwukondygnacyjny ze zwieńczeniem, trójosiowy. Neogotycki na trapezowym postumencie. Mensa wsparta na dwóch kolumnach o schodkowych, bazach w formie ośmioramiennych gwiazd na siedmiobokach z wklęsłymi ramionami. Z każdego ramienia gwiazd strzeliście unosiła się ku kapitelowi wzdłuż trzonu służka, tworząc u dołu romboidalną, wklęsłą siatkę. Struktura ta zachowała się mniej niż w połowie na lewej kolumnie. Kapitel lewy ornamentalnie pokryty regularną siatką ze stylizowanych, suchych gałęzi, które tworzą trzy strefy pól ornamentalnych. Dolne przypominają ostre łuki, krzyżują się w nich gałęzie. Środkowe, romboidalne są puste a górne wypełniają sploty suchego akantu. Prawy kapitel posiada podobne podziały pól, różni się wypełnieniem górnej ze stref, gdzie przestrzeń całkowicie zajmują na przemian bujne winne grona oraz pochylające się kłosy zbóż. Zaplecek pod mensą, od frontu podzielono na sześć stref. Na dwóch zewnętrznych i dwóch środkowych znajdują się przedstawienia płaskorzeźbionych łuków okiennych z maswerkami. Druga płaszczyzna od lewej i prawej ozdobiona jest płaskorzeźbą roślinną. Ryzalitowana w części środkowej kondygnacja pierwsza stanowi tabernakulum na cokole. Zadaszenie spadziste pokryte różnorodnym zdobieniem, flankowane czworokątnymi filarami, na których kapitelach wspierają się ramiona ostrych łuków z wimpergami. Powyżej kapitele filarów stanowią blanki z których wyrastają ażurowe formy zbudowane z kilku esownic stylizowane na oset, zakończone profitkami. Widać wnętrze tabernakulum przez ażurowe, dwuskrzydłowe drzwiczki. Na lewych jest przestrzenna rzeźba Orła w koronie osadzona w nieznacznie uszkodzonej oprawie ze splotów gałęzi. Z prawej podobnie wykonane przedstawienie Pogoni Litewskiej. Konny rycerz ma złamany miecz. W centrum ołtarza w prostokątnej ramie znajduje się owalne pole wewnątrz otoczone ciasnym splotem guzowatych gałęzi. W środkowych punktach owalu z gałęzi wstawiono owalne płaskorzeźby z kości słoniowej ze scenami z życia Chrystusa. W samym środku niewielka rzeźba Jezusa Ukrzyżowanego. Ramę główną flankują postacie Ewangelistów po dwóch z każdej strony, jeden nad drugim, na postumentach i pod gotyckimi baldachimami, najwyższy jest okazalszy. Zwieńczenie ołtarza stanowi wysunięta balustrada zbudowana z ostrołukowych ramion ze sterczynami, centralne ramiona zbiegają się i łączą w sterczynę zakończoną krzyżem. Ołtarz flankowany strzelistymi formami z typowych dla neogotyckiej stylizacji elementami architektonicznymi, w które wkomponowano po jednej postaci świętych z każdej strony.

Jak cytować?

Józef Skrabski, "ołtarz", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności