Figura anioła w zwieńczeniu

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Kalwaria Zebrzydowska
Miejscowość
Brody
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Kalwaria Zebrzydowska
Parafia
Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Tagi
ołtarz główny rzeźba XVII wieku Tuliński Jan
Miejsce przechowywania
zwieńczenie ołtarza głównego
Identyfikator
DZIELO/13980
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XVIII/XIX wiek
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Kalwaria Zebrzydowska
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Rzeźba grającego anioła powstała na przełomie XVIII i XIX wieku i została ustawiona w zwieńczeniu ołtarza głównego w kościele w Brodach.

Opis

Pełnoplastyczna figura uskrzydlonego anioła ukazanego w pozycji siedzącej, z torsem i głową zwróconymi w lewą stronę. Ręce ugięte, uniesione, w lewej trzyma brązową lutnię. Twarz owalna, pełna, okolona ciemnobrązowymi włosami. Anioł ubrany jest w złoty płaszcz przewieszony przez prawe ramię, odsłaniający lewe ramię. Anioł ma duże złocone skrzydła. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźbę Anioła prawdopodobnie wykonał miejscowy stolarz Jan Tuliński lub jego współpracownik, który żył na przełomie XVIII i XIX wieku. Rzeźbiarz był zakonnikiem w klasztorze bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej. Dlatego też jego dzieła można spotkać głównie na terenie przyklasztornym. Jest autorem właściwie wszystkich barokowo-klasycystycznych ołtarzy znajdujących się na dróżkach kalwaryjskich: dwóch w kaplicy „Dom Kajfasza”, po trzech w kaplicach: „Pałac Heroda”, „Ratusz Piłata” i „Ukrzyżowanie” i po jednym w kaplicach: „Dom Annasza”, „Brama Wschodnia”, „Ogrojec”, „Trzeci Upadek” i „Wieczernik”. Ponadto wykonał stalle w kaplicy „Trzeci Upadek”, chórki w kaplicy „Ukrzyżowanie” i „Wieczernik” oraz dekorację chórku muzycznego i organów w kaplicy „Dom Matki Boskiej”. Jednak jego najsłynniejsze dzieło znajduje się w kościele Grobu Matki Boskiej. Artysta wykonał dwupiętrowy ołtarz główny, na którym ustawiona jest omawiana figura. Monumentalne dzieło jest wyrazem rozbudowanej scenografii, przygotowanej na organizację dużych uroczystości odpustowych.

Figura należy do kompletu czterech rzeźb aniołów zdobiących zwieńczenie ołtarza głównego w kościele. Charakteryzują ją sztywny układ sylwetki i delikatnie zaznaczony kontrapost. Również drapowanie szat jest statyczne i pozbawione ekspresji. Zarówno w Starym, jak i Nowym Testamencie anioły są wykonawcami poleceń Boga, pełniącymi rolę pośredników pomiędzy niebem a ziemią. Choć wielokrotnie są wzmiankowane, jako wielbiące Stwórcę, to jednak w żadnym fragmencie nie są ujawnione ich zdolności gry na instrumentach (oprócz gry na rogu i trąbie, które odnoszą się do kontekstów teofanijnych lub eschatologicznych). Jednakże rolę tę przypisuje się im pośrednio dzięki oddziaływaniu różnych koncepcji teologicznych i kostiumologicznych. Do ich sformułowania przyczyniły się przekonanie o realności liturgii niebiańskiej i jej związkach z liturgią ziemską oraz interpretacje Księgi Psalmów, a zwłaszcza tych fragmentów wzmiankujących instrumenty muzyczne (Psalm 150).

Streszczenie

Rzeźba Anioła powstała na przełomie XVIII i XIX wieku, prawdopodobnie w warsztacie Jana Tulińskiego, zakonnika z Kalwarii Zebrzydowskiej. Figura należy do kompletu czterech rzeźb aniołów zdobiących zwieńczenie ołtarza głównego.

Bibliografia

Kubies Grzegorz, "Musica angelica w piętnastowiecznym malarstwie europejskim" , [w:] "Z badań nad ikonografią muzyczną do 1800. Źródła, problemy, interpretacje" , red.Gancarzyk Paweł , Warszawa 2012 , s. 159-179
Chrzanowski Tadeusz, Kornecki Marian , "Sztuka Ziemi Krakowskiej", Kraków 1982
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Maria Działo, "Figura anioła w zwieńczeniu", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/figura-aniola-w-zwienczeniu

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności