Ambona

Opis

Ambona przyścienna, wisząca, składająca się z kosza, zaplecka i baldachimu, z dostępem od lewej strony w postaci jednobiegowych schodów z balustradą. Kosz na planie sześcioboku, o ściankach prostych, dekorowanych płycinami w kształcie stojących prostokątów zakończonych łukiem półkolistym. Płyciny rozdzilają pilastry o kompozytowych głowicach, posadowione na konsolach utworzonych z główek atrybutów czterech ewangelistów i podtrzymujących arkadki dekorowane zygzakiem. Gzyms wieńczący kosz zdobiony dwoma rzędami ornamentu geometrycznego. Podstawa kosza stożkowa, z wypełniającymi płaszczyzny płycinami, przechodząca w wieloboczny filar, którego głowica utworzona została z liści akantu. Zaplecek w kształcie prostokąta z prostokątną płyciną zamkniętą łukiem półkolistym. Baldachim powtarzający plan kosza, ujęty profilowanym gzymsem, z podwieszeniem z arkadek i zwieńczony na załamaniach liśćmi. Na jego szczycie pełnoplastyczna figura Chrystusa Pantokratora ustawiona na stożkowej podstawie w formie fragmentu filara. Chrystus został ukazany w całej postaci, z prawą ręką uniesioną w geście błogosławieństwa, lewą trzyma glob. Ma owalną twarz okoloną długimi włosami, które spływają mu na ramiona i plecy; otaczający głowę nimb przybiera formę trzech wiązek promieni. Jest ubrany w czerwoną suknienkę i złoty płaszcz; szaty łamią się ostrymi fałdami. Balustrada z poręczą z tralkami spiętymi ażurowymi arkadkami. Kolorystyka pastelowa, jasna. Struktura w kolorze kremowym, płyciny jasnoszare, fryzy bordowe, detal architektoniczny i ornamenty pozłacane.

Zarys problematyki artystycznej

Ambona, dawniej miejsce czytania tekstów liturgicznych i głoszenia kazań, choć jest we współczesnej liturgii już praktycznie nieużywana, pozostaje częścią wystroju większości kościołów. Miejsce, w którym ją lokowano – przy pierwszym lub środkowym filarze nawy głównej, ustaliło się w późnym średniowieczu. Typ ambony zawieszonej na ścianie lub filarze, z wejściem po schodkach wykształcił się w XVI wieku.
Ambona kościoła w Liszkach wykazuje cechy stylowe neoromanizmu i neogotyku, tak samo jak bryła świątyni.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Ambona o cechach neoromańskich i neogotyckich powstała w ostatniej ćwierci XIX stulecia. Stylistycznie odpowiada bryle budynku oraz ołtarzowi głównemu i przytęczowym.

Bibliografia