Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca. Kosz na planie ośmioboku z cokołem i ośmiobocznym podwieszeniem. Cokół kosza dekorowany prostokątnymi płycinami. U spodu podwieszona kostka ujęta ze wszystkich stron wolutami oraz toczoną, profilowaną szyszką. Ścianki flankowane są kolumienkami podtrzymującymi półkoliste arkady w polach dekorowane biforiami. Biforia naprzemiennie ozdobione kwiatami słonecznika lub dzielone pośrodku kolumienką i zdobione dwiema uskrzydlonymi główkami aniołków w polach; nad biforiami w łuku arkady umieszczone są rozetki w medalionach. Zaplecek w formie wydłużonego, stojącego prostokąta z wpisaną w polu płyciną zamkniętą łukiem trójlistnym. Płycina ozdobiona jest płaskorzeźbionym przedstawieniem Baranka Eucharystycznego leżącego na księdze zamkniętej siedmioma pieczęciami. Po bokach zaplecek ujmują uszy z dekoracją roślinną. Baldachim na planie ośmioboku z cokołem dekorowanym płycinami, ornamentem roślinnym u góry i lambrekinem u spodu. Ścianki baldachimu zwężają się ku górze z aplikowanymi krzyżami i stanowią podstawę dla pełnej, czerwonej korony z krzyżem. U spodu baldachimu gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii. Struktura polichromowana na bordowo, profilowania na żółto, detale i ornamentyka złocone i srebrzone.
Zdjęcie nr 2: Ambona przyścienna, wisząca. Kosz na planie ośmioboku z cokołem i ośmiobocznym podwieszeniem. Cokół kosza dekorowany prostokątnymi płycinami. U spodu podwieszona kostka ujęta ze wszystkich stron wolutami oraz toczoną, profilowaną szyszką. Ścianki flankowane są kolumienkami podtrzymującymi półkoliste arkady w polach dekorowane biforiami. Biforia naprzemiennie ozdobione kwiatami słonecznika lub dzielone pośrodku kolumienką i zdobione dwiema uskrzydlonymi główkami aniołków w polach; nad biforiami w łuku arkady umieszczone są rozetki w medalionach. Zaplecek w formie wydłużonego, stojącego prostokąta z wpisaną w polu płyciną zamkniętą łukiem trójlistnym. Płycina ozdobiona jest płaskorzeźbionym przedstawieniem Baranka Eucharystycznego leżącego na księdze zamkniętej siedmioma pieczęciami. Po bokach zaplecek ujmują uszy z dekoracją roślinną. Baldachim na planie ośmioboku z cokołem dekorowanym płycinami, ornamentem roślinnym u góry i lambrekinem u spodu. Ścianki baldachimu zwężają się ku górze z aplikowanymi krzyżami i stanowią podstawę dla pełnej, czerwonej korony z krzyżem. U spodu baldachimu gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii. Struktura polichromowana na bordowo, profilowania na żółto, detale i ornamentyka złocone i srebrzone.

Ambona

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Stryszów
Miejscowość
Łękawica
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wadowice Południe
Parafia
Św. Józefa Robotnika
Tagi
ambona
Miejsce przechowywania
nawa
Identyfikator
DZIELO/03552
Kategoria
ambona
Ilość
1
Czas powstania
pierwsza ćwierć XX wieku (po 1906 roku)
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerski i rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ambona powstała zapewne wkrótce po wybudowaniu nowej świątyni w Łękawicy, czyli po 1906 roku.

Opis

Ambona przyścienna, wisząca. Kosz na planie ośmioboku z cokołem i ośmiobocznym podwieszeniem. Cokół kosza dekorowany prostokątnymi płycinami. U spodu podwieszona kostka ujęta ze wszystkich stron wolutami oraz toczoną, profilowaną szyszką. Ścianki flankowane są kolumienkami podtrzymującymi półkoliste arkady w polach dekorowane biforiami. Biforia naprzemiennie ozdobione kwiatami słonecznika lub dzielone pośrodku kolumienką i zdobione dwiema uskrzydlonymi główkami aniołków w polach; nad biforiami w łuku arkady umieszczone są rozetki w medalionach. Zaplecek w formie wydłużonego, stojącego prostokąta z wpisaną w polu płyciną zamkniętą łukiem trójlistnym. Płycina ozdobiona jest płaskorzeźbionym przedstawieniem Baranka Eucharystycznego leżącego na księdze zamkniętej siedmioma pieczęciami. Po bokach zaplecek ujmują uszy z dekoracją roślinną. Baldachim na planie ośmioboku z cokołem dekorowanym płycinami, ornamentem roślinnym u góry i lambrekinem u spodu. Ścianki baldachimu zwężają się ku górze z aplikowanymi krzyżami i stanowią podstawę dla pełnej, czerwonej korony z krzyżem. U spodu baldachimu gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii. Struktura polichromowana na bordowo, profilowania na żółto, detale i ornamentyka złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Ambona stanowi jeden z głównych elementów wyposażenia każdego kościoła. Jej przeznaczenie wiązało się z odczytywaniem teksów liturgicznych oraz wygłaszaniem kazań. Ambona w kościele w Łękawicy reprezentuje typ ambony wiszącej na ścianie, który wykształcił się już w XVI wieku. Nieznana jest jej atrybucja, prawdopodobnie wykonał ją lokalny warsztat. Być może ten sam, który zrealizował również ołtarze w kościele. Najważniejszymi elementami ambony w Łękawicy są płaskorzeźbione wizerunki Baranka Eucharystycznego i gołębicy Ducha Świętego. Ten ostatni jest nierozerwalnie związany z funkcją ambony – ma symbolizować natchnienie Duchem Świętego, tego, który z niej przemawia. Ambona została wykonana w stylu eklektycznym przez nieznanego artystę w pierwszej ćwierci XX wieku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Ambona powstała zapewne wkrótce po wybudowaniu nowej świątyni w Łękawicy, czyli po 1906 roku. Jest wykonana w stylu eklektycznym. Niestety źródła archiwalne nie ujawniły autora dzieła.

Bibliografia

"Słownik terminologiczny sztuk pięknych", Warszawa 2011

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica na niskim, prostopadłościennym cokole. Stopa na planie ośmioboku, profilowana. Trzon ośmioboczny z wypukłym kanelowaniem, zamknięty pierścieniem. Czara ośmioboczna, dekorowana wypukłymi kanelurami z profilowaną wargą. Pokrywa w formie fragmentu kanelowanego trzonu kolumny, na cokole dekorowanym liśćmi. Od frontu drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta z płyciną zdobioną rozetą w medalionie. Całość zwieńczona koroną o czterech kabłąkach, zamkniętą kulą z krzyżem. Chrzcielnica polichromowana w odcieniu kości słoniowej; ze złoconymi detalami i koroną.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający Chrystusa Ukrzyżowanego. W centrum kompozycji ukazany Chrystus przybity do krzyża na tle górskiego pejzażu. Ciało zawieszone na wyprostowanych ramionach, głowa delikatnie pochylona w dół. Twarz podłużna z długim i prostym nosem, zamkniętymi oczami, okolona krótką i kręconą brodą. Włosy długie, brązowe, opadające na prawe ramię i plecy. Na głowie zielona korona cierniowa o długich kolcach, a wokół niej złoty, promienisty nimb o promieniach naprzemiennie prostych i falowanych. Chrystus ma założone wokół bioder białe perizonium, silnie drapowane z jednym końcem rozwianym po lewej stronie obrazu. Karnacja ciała bladoszara. Krzyż prosty, szeroki, jasnobrązowy, nad głową Chrystusa wisi tabliczka z napisem „I[ESUS] N[AZARENUS] R[EX] J[UDEORUM]”. Kolorystyka obrazu pastelowa. Tło niebieskie z chmurami w odcieniach fioletowo-pomarańczowych.
obraz
Chrystus Ukrzyżowany
Zdjęcie nr 1: Krucyfiks z rzeźbą Chrystusa przybitą do krzyża trzema gwoździami. Figura zawieszona na szeroko rozłożonych, wyprężonych ramionach, w niewielkim zwisie. Sylwetka szczupła, o wyraźnie podkreślonej linii żeber i mostka. Głowa opada nieznacznie w kierunku prawego barku. Twarz podłużna, okolona krótką brodą, z zamkniętymi oczami; włosy długie, spływające na prawe ramię; na głowie korona cierniowa. Perizonium białe, przewiązane sznurem, odsłaniające prawe udo. Na ciele widoczne liczne strużki krwi spływające z ran. Krzyż prosty, gładki, ciemnobrązowy. Nad głową Chrystusa tabliczka w formie białej banderoli z napisem „IN / RI”.
rzeźba
Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Epitafium w formie tablicy w kształcie leżącego prostokąta ze złoconą inskrypcją „JOANNA STAWOWA / ur(odzona) 17. III. 1895 zm(arła) 8. XII. 1978 / Za wszystko dobre, / co dla nas uczyniła daj Jej / wieczne spoczywanie”.
płyta nagrobna
Epitafium Joanny Stawowej
Zdjęcie nr 1: Epitafium w formie tablicy w kształcie leżącego prostokąta z inskrypcją: „WALENTY STAWOWY / ur(odzony) 10. II. 1891 w ŁĘKAWICY / zm(arły) 2. XII. 1968 w Ameryce. / Dobrodziej tutejszego kościoła. / Za wszystko dobre, co dla nas / uczynił, daj mu Panie / światłość wiekuistą.”
płyta nagrobna
Epitafium Walentego Stawowego
Zdjęcie nr 1: Kościół jest usytuowany w centrum wsi Łękawica, na południe od głównej drogi. Teren wokół niego jest ogrodzony wysokim płotem na kamiennej podmurówce. Główne wejście na teren przykościelny znajduje się w murze od zachodu z bramką i dwiema furtkami. Kościół skierowany na południe, murowany, otynkowany z wieżą od północy. Wnętrze świątyni tworzy niewielkie, prostokątne, jednoprzęsłowe prezbiterium zakończone trójbocznie. Nawa jest szersza, na planie prostokąta, oddzielona od prezbiterium szeroką, półkoliście zamkniętą arkadą w ścianie tęczowej. Od wschodu do prezbiterium przylega założona na planie prostokąta niewielka zakrystia, a od zachodu do nawy niewielka kruchta. Na północnej ścianie kościoła chór muzyczny, wzniesiony nad kruchtą wejściową. Nawę oświetlają umieszczone we wschodnich i zachodnich ścianach prostokątne, zamknięte półkoliście okna, po trzy z każdej strony. Wszystkie otwory okienne w kościele wypełnione są witrażami. Do świątyni prowadzą trzy wejścia: główne od strony północnej, drugie przez kruchtę zachodnią oraz trzecie przez zakrystię. Wejście główne prowadzi poprzez dwuskrzydłowe drzwi z kruchty pod wieżą. W zewnętrznej elewacji kościoła widoczny jest niewysoki, kamienny cokół, wykonany z nieregularnych ciosów kamienia. Prezbiterium niższe od nawy. Ściany nawy oszkarpowane. Do północnej fasady kościoła dostawiona jest założona na planie kwadratu trójkondygnacyjna wieża-dzwonnica oraz dostawione po bokach dwa aneksy, sięgające wysokością do końca pierwszej kondygnacji wieży. Poszczególne kondygnacje rozdzielone są gzymsami. W dolnej kondygnacji na osi kościoła, prostokątne wejście do kruchty, zamknięte półkoliście, zaakcentowane półkolistym nadprożem. Powyżej ażurowym, metalowy daszek oraz okrągłe, rozglifione okno. W drugiej kondygnacji ślepe triforium z przeszkolnym oknem pośrodku i blendami po bokach. Powyżej kondygnacja z trzech stron zdobiona półkolistym arkadowaniem, wyżej kostkowaniem. W trzeciej kondygnacji, w każdej ze ścian prostokątne zamknięte półkoliście prześwity okienne z żaluzjami. Całość nakryta ośmiobocznym, smukłym dachem wieżowym, zakończonym krzyżem osadzonym na kuli; u dołu artykułowanym czterema trójkątnymi przyczółkami, w polach których umieszczone są zegary. Aneksy na planie kwadratu z prostokątnymi i półkoliście zamkniętymi oknami od frontu. Prezbiterium i nawa przykryte oddzielnie, stromymi dachami dwuspadowymi.
kościół
Kościół św. Józefa Robotnika

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Kamienna tablica epitafijna w kształcie stojącego prostokąta z inskrypcją „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / MICHALINA Z KOCZOROWSKICH DOBRZYCKA / * W KS(IĘSTWIE) POZNAŃSKIEM / WŁAŚCICIELKA BOLECHOWIC / PRZEŻYWSZY LAT 66 / + 12/1 1874. / SIOSTRZENICA JEJ / JADWIGA Z SZULCÓW MORO / STANISŁAWOWA OŻEGALSKA / * W KORNATACH W KS(IĘSTWIE) POZNAŃSKIEM / WŁAŚCICIELKA BOLECHOWIC / + 28/1 1906. / Błogosławieni umarli którzy w Panu / umierają – Obj. 14 13. / Najlepszej Babce – najukochańszej Matce / wnuki i synowie – w dowód wdzięczności / i miłości tę tablicę kładą / Wieczne odpoczywanie racz Im dać Panie”.
płyta nagrobna
Epitafium Michaliny z Koczorowskich Dobrzyckiej i Jadwigi z Szulców Moro (Stanisławowej Ożegalskiej).
Zdjęcie nr 1: Stopa chrzcielnicy w formie ośmiobocznego, profilowanego cokołu, ustawionego na czworobocznej kostce. Stopa przechodząca u góry w ośmioboczną o opływowych kształtach. Trzon złożony z ośmiu kolumienek, zdobionych skręconym żłobkowaniem. Kapitel trzonu ośmioboczny, na każdej ściance ozdobiony liściem stylizowanego akantu. Czara ośmioboczna z ażurowymi arkadkami u spodu, każda ze ścianek czary zdobiona trzema małymi płycinami w formie czwórliści. Pokrywa na planie ośmioboku, zwężająca się ku górze, ze ściankami dekorowanymi zwężającymi się ku górze płycinami, zwieńczona niskim cokołem z rzeźbioną sceną Chrztu Chrystusa. Po lewej stronie Chrystus w delikatnym kontrapoście. Jest ubrany w czerwony płaszcz z niebieskim podbiciem. Ma podłużną twarz o małych oczach, wąskim nosie i ustach; ciemnobrązowe wąsy i brodę, która dzieli się w dwa pukle i falowane włosy opadające na kark. Z jego lewej strony na skale stoi św. Jan Chrzciciel, który prawą rękę z muszlą w dłoni unosi ponad głową Chrystusa i polewa go wodą. Ma owalną twarz o podobnym do Chrystusa wyrazie i wywijające się średniej długości włosami opadającymi na plecy. Jest ubrany w szatę ze skóry wielbłąda, odsłaniającą prawe ramię, a na nią ma zarzucony fioletowy płaszcz z szarym podbiciem. Struktura chrzcielnicy polichromowana w kolorze beżowym, stopa oraz płyciny w kolorze jasnego fioletu, zdobienia złocone, polichromia postaci naturalistyczna.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Płyta w formie stojącego prostokąta, przymocowana do ściany czterema śrubami o łbach przyjmujących kształt rozet, umieszczonymi w narożach. W polu złocona inskrypcja: „PAMIĘCI / WŁADYSŁAWA KEMPNERA / UR(ODZONEGO) 1841. + 26.IV.1906. / WIĘZIEŃ STANU z r. 1863. / SODALIS MARIANUS / Inżynier-Dyrektor departamentu ministeryjalnego / RADCA RZĄDU / Kawaler orderu żelaznej korony / Właściciel dóbr ziemskich. / Prosi o Zdrowaś Marya!”
płyta nagrobna
Epitafium Władysława Kempera
Zdjęcie nr 1: Tablica w kształcie leżącego prostokąta ozdobiona rozetami w narożach. W polu inskrypcja „PAMIĘCI / X(IĘDZA) KAROLA HARCHE / ZASŁUŻONEGO PROBOSZCZA / I DZIEKANA MAKOWSKIEGO / * 8/1 1857 † 3/12 1906. / KOLEGA I PRZYJACIEL / X(IĄDZ) LUDWIK PYZIK.”
płyta nagrobna
Epitafium Karola Harche
Zdjęcie nr 1: Kościół orientowany, jednonawowy, czteroprzęsłowy z niższym i węższym, jednoprzęsłowym prezbiterium zamkniętym wielobocznie. Od północnego wschodu do prezbiterium i nawy przylega zakrystia na rzucie prostokąta, od południowego wschodu prostokątna kruchta, a od zachodu kolejna prostokątna kruchta. W nawie sklepienie kolebkowe z lunetami, na zdwojonych gurtach przechodzących w pilastry o kompozytowych kapitelach i kanelowanych trzonach; w prezbiterium kolebkowe z lunetami na pojedynczych gurtach. Prezbiterium od nawy wydziela ściana tęczowa otwierająca się do wnętrza półkolistą arkadą. W ostatnim, zachodnim przęśle nawy chór muzyczny o ażurowej balustradzie, wsparty na dwóch smukłych, żeliwnych kolumnach. Otwory okienne w nawie i prezbiterium w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkoliście. W ścianie zachodniej, w osi elewacji okno okrągłe. Fasada jednokondygnacyjna, jednoosiowa zamknięta trójkątną ścianą szczytową zwieńczoną krzyżem osadzonym na niewielkim daszku. W przyziemiu kruchta z otworem wejściowym w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. Drzwi drewniane, dwuskrzydłowe z nadświetlem. Elewacja kruchty zamknięta schodkową ścianą szczytową zwieńczoną kamiennym krzyżem. Powyżej duże, okrągłe okno wypełnione rozetą, ujęte w motyw półkolistej arkady zaznaczonej w tynku. W górnej części fasady fryz arkadkowy. Elewacje boczne artykułowane uskokowymi przyporami, w górnej części dekorowane fryzem arkadowym. Nad nawą dach dwuspadowy, nad prezbiterium wielopołaciowy, ponad zakrystią oraz obiema kruchtami jednospadowy. Wszystkie kryte blachą. Ponad nawą umieszczona czworoboczna wieżyczka na sygnaturkę, z glorietą zwieńczoną ostrosłupowym hełmem. Na jej szczycie ażurowy krzyż. Elewacje świątyni tynkowane w odcieniach koloru żółtego oraz bieli.
kościół
Kościół Najświętszej Marii Panny Królowej Polski
Zdjęcie nr 1: Nagrobek znajduje się w północnej części cmentarza przykościelnego, składa się z trzech kamiennych, prostokątnych płyt, ułożonych schodkowo jedna na drugiej. Płyta środkowa i górna z fazowanymi brzegami. Płyta wierzchnia obwiedziona rytą bordiurą z półkoli wypełnionych listkami, w górnej części krzyż o ramionach zakończonych trójlistnie, w kamiennej płycie kuta inskrypcja „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / Ks(iądz) P(iotr) S(trzelichowski). W płytę wmurowana marmurowa tablica z inskrypcją: "KS(IĄDZ) PIOTR SZTRZELICHOWSKI / EM(ERYTOWANY) PROBOSZCZ PARAFII / ŚW(IĘTEGO) MIKOŁAJA W KRAKOWIE / UR(ODZONY) 18. X. 1836 R(OKU) W PACZÓŁTOWICACH / ZM(ARŁY) 5. I. 1903 R(OKU) W KRAKOWIE / W 34 ROKU KAPŁAŃSTWA / WYZNAWAJCIE PANA BO DOBRY / BO NA WIEKI MIŁOSIERDZIE JEGO. PS 117.”.
nagrobek
Nagrobek księdza Piotra Strzelichowskiego

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem w postaci jednobiegowych schodów z pełną balustradą, dostawionych od północy. Kosz na planie ośmioboku, ustawiony na niskim, profilowanym cokole, z podwieszeniem w formie zbliżonej do spłaszczonego stożka, o wklęsło-wypukłych ściankach, zakończonego szyszką. Ścianki ambony wydzielone zwielokrotnionymi pilastrami toskańskimi, z płycinami w partii trzonów, podtrzymującymi przełamujący się nad nimi gzyms tworzący parapet. W polach płyciny w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym z figurami czterech ewangelistów ustawionych na wspornikach w postaci uskrzydlonych główek anielskich. Baldachim na planie ośmioboku, w formie zbliżonej do spłaszczonego stożka, o wklęsło-wypukłych ściankach, o krawędzi obwiedzionej lambrekinem, zakończonego postumentem z figurą Chrystusa w typie Salvator Mundi. Na podniebieniu gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w odcieniach beżu, z bladoróżowymi detalami i złoconymi profilami. Figury ewangelistów i Chrystusa ścięte z tyłu, ukazane frontalnie, w kontrapostach. Twarze mają pociągłe, o migdałowatych oczach, garbatych nosach i pełnych ustach, okolone są gęstymi, krótkimi brodami i falowanymi włosami opadającymi na ramiona. Postacie ubrane są w złocone tuniki przepasane w talii oraz płaszcze. Ewangeliści trzymają w rękach pióra i otwarte księgi, przy nogach znajdują się ich atrybuty. Chrystus w lewej ręce trzyma jabłko królewskie, prawą błogosławi.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna, z wejściem przez zaplecek od zakrystii. Kosz na planie prostokąta o wypukłej ścianie frontowej, na cokole w formie wałka, z podwieszeniem w kształcie ściętego ostrosłupa o wklęsłych bokach, zakończonego szyszką. Naroża kosza ujęte pilastrami z płycinami w trzonach, zdobionymi kampanulami, podtrzymującymi parapet w formie gzymsu. Ścianka frontowa dekorowana kanelurami, boczne prostokątnymi płycinami z rozetami. Zaplecek w formie stojącego prostokąta, ujęty listwami z cekinami oraz uszami utworzonymi z wijącego się ornamentu roślinnego. W polu drzwi, ponad którymi wypukła płaskorzeźba w formie leżącego prostokąta, z przedstawieniem siewcy na tle pejzażu. Baldachim na planie analogicznym względem kosza, z podwieszonymi lambrekinami, na nim cokół, na którym leży otwarta księga pośród obłoków, z dwiema uskrzydlonymi główkami anielskimi, w glorii promienistej. Nad nimi krzyż. Księga z napisem „LEX / ET / EVAN/GELIUM / I / II / III / IV / V / VI / VII / VIII / IX / X”. Na podniebieniu baldachimu gołębica Ducha Świętego. Z tyłu, na drzwiczkach widniał napis „I.K. 1831”. Struktura polichromowana w kolorze beżowym, jasnobrązowym i jasnoróżowym, ornamentyka złocona, detal srebrzony.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Wisząca, przyścienna ambona składa się z kosza, zaplecka i baldachimu. Dojście do kosza prowadzi przez dwuskrzydłowe drzwi usytuowane w zaplecku. Kształt kosza oparto na planie siedmiu boków z dziesięcioboku, ustawionych na wałku, z podwieszeniem w formie zbliżonej do stożka, zakończonego szyszką oraz dekorowanym rozetami i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Ścianki kosza artykułowano prostokątnymi, obramienionymi płycinami z pięcioma płaskorzeźbionymi przedstawieniam czterech ewangelistów i siewcy. Każdego ewangelistę identyfikuje jego atrybut. Siewca, umieszczony na trzeciej płycinie, został ukazany jako młody mężczyzna, który idąc przez zaorane pole rzuca w nie ziarno. U jego stóp widać pług oraz worek ze zbożem na zasiew. Parapet kosza uzyskał formę gzymsu. Zaplecek został ujęty profilowaną ramą. W jego pole wpisano prostokątne, dwuskrzydłowe drzwi w profilowanym obramieniu. Baldachim uzyskał rzut analogiczny do kosza ambony. Płaskie podniebie z wyobrażeniem gołębicy Ducha Świętego na tle złocistych promieni ujmuje profilowany, łamany gzyms, ponad którym poprowadzono kopulasty dach. Na jego szczycie ustawiono rzeźbę Mojżesza trzymającego tablice Dekalogu. Struktura ambony została polichromowana w kolorze beżowym, z białymi i czerwonymi profilami, oraz pozłacanymi detalami, profilami i ornamentyką. Płaskorzeźby na koszu oraz figura Mojżesza otrzymały naturalistyczną polichromię.
ambona

ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca ustawiona przy północnej ścianie, dostępna jednobiegowymi schodami z balustradą od strony prezbiterium. Kosz na planie sześcioboku u dołu z ćwierćwałkiem, zdobionym na narożach dekoracją rokokową; u góry zamknięty profilowanym gzymsem. Ścianki artykułowane spływami wolutowymi o karbowanych trzonach. W polach prostokątne płyciny mieszczące płaskorzeźbione rocaille. Podwieszenie w formie stożka o wklęsło-wypukłych bokach, zakończonego płaskorzeźbioną rozetą. Ścianki flankowane w narożach analogicznie jak kosz, w polach trapezoidalne płyciny, przerwane pośrodku okręgiem z rozetką. Zaplecek prostokąty ujęty płaskim obramieniem o zgeometryzowanych wolutach w dolnych narożach oraz rocaille'm w górnych. Pośrodku płaskorzeźbione przedstawienie św. Jana Chrzciciela na tle pejzażu. Baldachim powtarzający plan kosza, zwieńczony wazonem ustawionym na sześciu spiętych kabłąkach. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii, na brzegach zawieszony lambrekin. Balustrada schodów pełna, od dołu ujęta półwałkiem, zamknięta profilowanym gzymsem, w polu dwie płyciny w kształcie rombów, w których umieszczone są rocaille. Balustrada zakończona filarkiem, na którym ustawiony jest wazonik. Całość struktury ambony polichromowana w odcieniach brązu, płaskorzeźba wielobarwna, profilowania i detal architektoniczny pozłacany, podniebienie baldachimu malowane na niebiesko, lambrekin posrebrzany.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona nadwieszona, przyścienna, wsparta na żelaznym pręcie. Kosz na planie ośmioboku; na ściankach płyciny w kształcie wąskich, stojących prostokątów, zamknięte trójbocznie z namalowanymi przedstawieniami symboli ewangelistów z podpisami: „S(ANCTUS) IOANNES”, „S(ANCTUS) MARCUS”, „S(ANCTUS) LVCAS”, „S(ANCTUS) MATHE[US]”. Ścianki wydzielone kolumnami na cokole o gładkich trzonach ze stylizowanymi kompozytowymi kapitelami, dźwigającymi pełne belkowanie wyłamane na ich osi. Na belkowaniu ornamenty małżowinowe. Parapet w formie silnie wystającego, profilowanego gzymsu. Z prawej strony dostawione, jednobiegowe schody z barierką zwieńczoną profilowanym gzymsem. Bariera z dwoma romboidalnymi płycinami, z przedstawieniami modlącego się świętego z modelem kościoła w dłoniach przed Marią i Chrystusem na obłokach oraz Chrystusa błogosławiącego z inskrypcją: „QUINIMO BEATI QVI AVDIVNT VERBVM DEI”. Baldachim na planie ośmioboku o profilowanym gzymsie wsparty na profilowanych listwach. Ambona marmoryzowana w tonacjach bieli, zieleni, błękit; detale złocone i srebrzone.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z wejściem od strony zaplecka. Kosz jest na planie ściętego sześcioboku ze ściankami wydzielonymi półfilarami o kapitelach korynckich. Pola ścianek wypełniają płyciny w kształcie stojącego prostokąta o narożach w formie uszaków, ujęte profilowanym obramieniem. Dół kosza obiega belkowanie z wybrzuszonym architrawem, szerokim fryzem i delikatnym gzymsem. Podwieszenie kosza zakończone jest motywem złoconej szyszki. Parapet ambony jest w formie belkowania ze znacznie wysuniętym gzymsem. W dolnej części zaplecka znajdują się prowadzące na ambonę drzwi. Powyżej jest płycina w kształcie leżącego prostokąta z płaskorzeźbioną, złoconą parą tablic Mojżeszowych, ujętych srebrzonymi obłokami. Baldachim na rzucie sześcioboku tworzy sześć wklęsłych płycin, dołem obiega je belkowanie z wydatnym gzymsem. Powyżej gzymsu znajduje się niewysoki cokół wyłamujący się na narożach, na których ustawione są płonące wazony. Baldachim wieńczy krzyż. Płyciny kosza ambony zdobią motywy stylizowanej ornamentyki roślinnej, w podniebiu znajduje się sylwetka gołębicy Ducha Świętego ujętej promienistą glorią. Struktura ambony utrzymana jest w odcieniach brązu, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone i srebrzone.
ambona

Ambona

Jak cytować?

Maria Działo, "Ambona", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ambona-56

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności