Ołtarz boczny

Dzieje zabytku

Ołtarz powstał zapewne w pierwszej ćwierci XVIII wieku. Według notatek proboszcza Józefa Świstka (1926-1928) został sprowadzony do nowo wybudowanego kościoła w Piekielniku przez poprzedniego proboszcza Józefa Szmolko w latach 1882-1884. Nie ma pewności co do informacji pochodzącej z powyższego zapisu, jakoby ołtarz miał być przywieziony z Lipnicy Wielkiej. Nastawa ta została wymieniona w inwentarzu księdza Antoniego Burdy z 1937 roku.

Opis

Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, dwukondygnacyjna na cokole z wyodrębnionymi dwoma prostopadłościanami. Ołtarz prostopadłościenny, zwężający się ku dołowi, mensa drewniana. Antepedium marmoryzowane z iluzjonistycznie malowanymi płycinami. Tabernakulum w formie drewnianej skrzynki, półkoliście wybrzuszone od frontu, zakończone profilowanym gzymsem. Drzwiczki o kształcie stojącego prostokąta zamknięte ostrołukiem z malowanym gorejącym sercem, flankowane płaskorzeźbioną winną latoroślą. Tabernakulum ujęte dwiema figurami klęczących na obłokach aniołów. Pierwsza kondygnacja flankowana dwiema parami pilastrów, zewnętrzna o kanelowanych trzonach. Przed wewnętrzną parą stoją dwie kolumny o kapitelach kompozytowych, przed zewnętrzną ustawione są figury św. Stefana i św. Władysława. Podpory dźwigają pełne belkowanie z silnie wysuniętym gzymsem, wyłamane pod kątem w partii kolumn, przerwane pośrodku. W polu centralnym nisza w formie stojącego prostokąta o ściętych górnych narożach ujęta profilowaną ramą, z grupą rzeźbiarską Matki Boskiej z Lourdes i Bernadetą Soubirous. W górnej partii nisza dekorowana zwisami owocowo-kwiatowymi. Pierwsza kondygnacja ujęta uszami utworzonymi z akantu i karbowanej wstęgi. Druga kondygnacja flankowana parą kolumn oraz parą figur św. Marka i św. Mateusza na cokołach. Podpory dźwigają pełne belkowanie z silnie wysuniętym gzymsem, wyłamane na ich osi, przerwane nad polem środkowym. Na belkowaniu dwie figurki aniołków, pośrodku na wsporniku figura Chrystusa w glorii, pośród obłoków. W polu obraz Chrystusa Dobrego Pasterza w formie leżącego prostokąta o ściętych narożach, w ramie. Druga kondygnacja ujęta uszami utworzonymi z akantu. Struktura polichromowana w kolorze jasnozielonym, kolumny, ornamentyka i profile złocone, detal srebrzony.

Zarys problematyki artystycznej

Struktura architektoniczna nastawy jest znamienna dla przełomu XVII i XVIII wieku. Cechują ją zastosowanie dwóch architektonicznych kondygnacji, szerokie, płaskie lico przełamane przez ustawione pod katem imposty nad kolumnami oraz silnie wysunięty do przodu gzyms obu kondygnacji. Dekoracja ornamentalna wykorzystująca akant i karbowaną wstęgę pozwala określić czas powstania retabulum na pierwszą ćwierć XVIII wieku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Ubytki i przetarcia polichromii, zabrudzenia.

Streszczenie

Ołtarz powstał zapewne w pierwszej ćwierci XVIII wieku. Według notatek proboszcza Józefa Świstka (1926-1928) został sprowadzony do nowo wybudowanego kościoła w Piekielniku przez poprzedniego proboszcza Józefa Szmolko w latach 1882-1884 z Lipnicy Wielkiej. Struktura architektoniczna nastawy jest znamienna dla przełomu XVII i XVIII wieku. Dekoracja ornamentalna wykorzystująca akant i karbowaną wstęgę pozwala określić czas powstania retabulum na pierwszą ćwierć XVIII wieku.

Bibliografia