Św. Jakub Starszy

Dzieje zabytku

Obraz św. Jakuba powstał zapewne około 1749 roku do ołtarza głównego dawnego kościoła. Do nowej świątyni w latach 1882-1884 została wybudowana nastawa główna i namalowany inny obraz patrona kościoła. Wówczas omawiane dzieło zostało zawieszone najpewniej w kościele. Obraz był wymieniony w inwentarzu księdza Antoniego Burdy z 1937 roku jako umieszczony na balustradzie chóru muzycznego („na chórze, na przedzie jego mianowicie”). W późniejszym czasie dzieło przeniesiono na plebanię.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym. W centrum postać świętego ukazanego do kolan, zwróconego w trzech czwartych w lewo. Prawą dłoń kładzie na piersi, ręką przytrzymując laskę, lewą rękę wyciąga przed siebie, przytrzymując przy boku księgę. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych oczach z długimi rzęsami, uniesionymi, łukowatymi brwiami, prostym nosie i pełnych ustach, okoloną krótką brodą z wąsami oraz krótkimi, falowanymi, brązowymi włosami. Wokół głowy gloria promienista. Ubrany jest w białą tunikę, przepasaną w talii, na ramiona ma narzuconą brązową pelerynkę o różowej podszewce, z przytwierdzonymi muszlami, na prawym boku ma zawiązany ciemnoniebieski płaszcz, przy boku podwieszony bukłak, na plecach kapelusz pielgrzymi. Święty ukazany na tle pejzażu górskiego. W górnej partii obrazu rozświetlone, biało-żółte niebo z przedstawieniem czterech uskrzydlonych główek anielskich pośród obłoków.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Jakub był rybakiem, bratem św. Jana Ewangelisty i synem Zebedeusza. Chrystus powołał go do grona uczniów w czasie połowu ryb (Mt 4, 21-22). Według średniowiecznej legendy św. Jakub został biskupem Jerozolimy, a po zesłaniu Ducha Świętego miał się udać do Hiszpanii. Zginął ścięty mieczem na zlecenie Heroda Agryppy I. W VII wieku z Jerozolimy przewieziono jego relikwie do Compostelli. W Santiago de Compostella została wybudowana poświęcona mu świątynia, która od średniowiecza stanowiła jedno z głównych centrów pielgrzymkowych w Europie. Świętego uznano za patrona pielgrzymów, dlatego ukazywany jest w odpowiednim stroju, z płaszczem, kapeluszem pielgrzymim, laską i bukłakiem.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, po konserwacji.

Streszczenie

Obraz św. Jakuba powstał zapewne około 1749 roku do ołtarza głównego dawnego kościoła. Do nowej świątyni w latach 1882-1884 została wybudowana nastawa główna i namalowany inny obraz patrona kościoła. Wówczas omawiane dzieło zostało zawieszone najpewniej w kościele, później zaś przeniesione na plebanię. Święty Jakub był uznany za patrona pielgrzymów, dlatego ukazywany jest z płaszczem, kapeluszem pielgrzymim, laską i bukłakiem.

Bibliografia