Ołtarz boczny
Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, na cokole z wyodrębnionymi zwielokrotnionymi prostopadłościanami. Ołtarz murowany, prostopadłościenny, rozszerzający się ku górze. Mensa kamienna; antepedium marmoryzowane z iluzjonistycznie malowaną płyciną z medalionem. Cokół dekorowany płycinami z ornamentem roślinnym i kampanulami. Nastawa ujęta dwiema parami kolumn w układzie schodkowym. Wewnętrzna para podtrzymuje łuk odcinkowy, wszystkie podpory zaś trójkątny szczyt zamknięty profilowanym gzymsem z kostkowaniem, dekorowany wicią roślinną, całość zwieńczona krzyżem. Pole środkowe tworzy nisza w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym, wewnątrz niej mniejsza płycina o kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, ujęta profilowaną ramą, z mniejszym obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, w osobnej, profilowanej ramie. Nad obrazem monogram maryjny flankowany gałązkami lilii, pod nim ornament roślinny. Po bokach wizerunku znajdują się figury św. Stanisława i św. Wojciecha ustawione na niskich cokołach. W przestrzeni szczytu wnęka o fantazyjnym kształcie z okiem Opatrzności w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze jasnozielonym, płyciny na zielono; ornamentyka, profile i kolumny złocone.
Zdjęcie nr 2: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, na cokole z wyodrębnionymi zwielokrotnionymi prostopadłościanami. Ołtarz murowany, prostopadłościenny, rozszerzający się ku górze. Mensa kamienna; antepedium marmoryzowane z iluzjonistycznie malowaną płyciną z medalionem. Cokół dekorowany płycinami z ornamentem roślinnym i kampanulami. Nastawa ujęta dwiema parami kolumn w układzie schodkowym. Wewnętrzna para podtrzymuje łuk odcinkowy, wszystkie podpory zaś trójkątny szczyt zamknięty profilowanym gzymsem z kostkowaniem, dekorowany wicią roślinną, całość zwieńczona krzyżem. Pole środkowe tworzy nisza w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym, wewnątrz niej mniejsza płycina o kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, ujęta profilowaną ramą, z mniejszym obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, w osobnej, profilowanej ramie. Nad obrazem monogram maryjny flankowany gałązkami lilii, pod nim ornament roślinny. Po bokach wizerunku znajdują się figury św. Stanisława i św. Wojciecha ustawione na niskich cokołach. W przestrzeni szczytu wnęka o fantazyjnym kształcie z okiem Opatrzności w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze jasnozielonym, płyciny na zielono; ornamentyka, profile i kolumny złocone.
Zdjęcie nr 3: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, na cokole z wyodrębnionymi zwielokrotnionymi prostopadłościanami. Ołtarz murowany, prostopadłościenny, rozszerzający się ku górze. Mensa kamienna; antepedium marmoryzowane z iluzjonistycznie malowaną płyciną z medalionem. Cokół dekorowany płycinami z ornamentem roślinnym i kampanulami. Nastawa ujęta dwiema parami kolumn w układzie schodkowym. Wewnętrzna para podtrzymuje łuk odcinkowy, wszystkie podpory zaś trójkątny szczyt zamknięty profilowanym gzymsem z kostkowaniem, dekorowany wicią roślinną, całość zwieńczona krzyżem. Pole środkowe tworzy nisza w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym, wewnątrz niej mniejsza płycina o kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, ujęta profilowaną ramą, z mniejszym obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, w osobnej, profilowanej ramie. Nad obrazem monogram maryjny flankowany gałązkami lilii, pod nim ornament roślinny. Po bokach wizerunku znajdują się figury św. Stanisława i św. Wojciecha ustawione na niskich cokołach. W przestrzeni szczytu wnęka o fantazyjnym kształcie z okiem Opatrzności w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze jasnozielonym, płyciny na zielono; ornamentyka, profile i kolumny złocone.
Zdjęcie nr 4: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, na cokole z wyodrębnionymi zwielokrotnionymi prostopadłościanami. Ołtarz murowany, prostopadłościenny, rozszerzający się ku górze. Mensa kamienna; antepedium marmoryzowane z iluzjonistycznie malowaną płyciną z medalionem. Cokół dekorowany płycinami z ornamentem roślinnym i kampanulami. Nastawa ujęta dwiema parami kolumn w układzie schodkowym. Wewnętrzna para podtrzymuje łuk odcinkowy, wszystkie podpory zaś trójkątny szczyt zamknięty profilowanym gzymsem z kostkowaniem, dekorowany wicią roślinną, całość zwieńczona krzyżem. Pole środkowe tworzy nisza w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym, wewnątrz niej mniejsza płycina o kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, ujęta profilowaną ramą, z mniejszym obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, w osobnej, profilowanej ramie. Nad obrazem monogram maryjny flankowany gałązkami lilii, pod nim ornament roślinny. Po bokach wizerunku znajdują się figury św. Stanisława i św. Wojciecha ustawione na niskich cokołach. W przestrzeni szczytu wnęka o fantazyjnym kształcie z okiem Opatrzności w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze jasnozielonym, płyciny na zielono; ornamentyka, profile i kolumny złocone.
Zdjęcie nr 5: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, na cokole z wyodrębnionymi zwielokrotnionymi prostopadłościanami. Ołtarz murowany, prostopadłościenny, rozszerzający się ku górze. Mensa kamienna; antepedium marmoryzowane z iluzjonistycznie malowaną płyciną z medalionem. Cokół dekorowany płycinami z ornamentem roślinnym i kampanulami. Nastawa ujęta dwiema parami kolumn w układzie schodkowym. Wewnętrzna para podtrzymuje łuk odcinkowy, wszystkie podpory zaś trójkątny szczyt zamknięty profilowanym gzymsem z kostkowaniem, dekorowany wicią roślinną, całość zwieńczona krzyżem. Pole środkowe tworzy nisza w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym, wewnątrz niej mniejsza płycina o kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, ujęta profilowaną ramą, z mniejszym obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, w osobnej, profilowanej ramie. Nad obrazem monogram maryjny flankowany gałązkami lilii, pod nim ornament roślinny. Po bokach wizerunku znajdują się figury św. Stanisława i św. Wojciecha ustawione na niskich cokołach. W przestrzeni szczytu wnęka o fantazyjnym kształcie z okiem Opatrzności w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze jasnozielonym, płyciny na zielono; ornamentyka, profile i kolumny złocone.
Zdjęcie nr 6: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, na cokole z wyodrębnionymi zwielokrotnionymi prostopadłościanami. Ołtarz murowany, prostopadłościenny, rozszerzający się ku górze. Mensa kamienna; antepedium marmoryzowane z iluzjonistycznie malowaną płyciną z medalionem. Cokół dekorowany płycinami z ornamentem roślinnym i kampanulami. Nastawa ujęta dwiema parami kolumn w układzie schodkowym. Wewnętrzna para podtrzymuje łuk odcinkowy, wszystkie podpory zaś trójkątny szczyt zamknięty profilowanym gzymsem z kostkowaniem, dekorowany wicią roślinną, całość zwieńczona krzyżem. Pole środkowe tworzy nisza w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym, wewnątrz niej mniejsza płycina o kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, ujęta profilowaną ramą, z mniejszym obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, w osobnej, profilowanej ramie. Nad obrazem monogram maryjny flankowany gałązkami lilii, pod nim ornament roślinny. Po bokach wizerunku znajdują się figury św. Stanisława i św. Wojciecha ustawione na niskich cokołach. W przestrzeni szczytu wnęka o fantazyjnym kształcie z okiem Opatrzności w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze jasnozielonym, płyciny na zielono; ornamentyka, profile i kolumny złocone.
Zdjęcie nr 7: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, na cokole z wyodrębnionymi zwielokrotnionymi prostopadłościanami. Ołtarz murowany, prostopadłościenny, rozszerzający się ku górze. Mensa kamienna; antepedium marmoryzowane z iluzjonistycznie malowaną płyciną z medalionem. Cokół dekorowany płycinami z ornamentem roślinnym i kampanulami. Nastawa ujęta dwiema parami kolumn w układzie schodkowym. Wewnętrzna para podtrzymuje łuk odcinkowy, wszystkie podpory zaś trójkątny szczyt zamknięty profilowanym gzymsem z kostkowaniem, dekorowany wicią roślinną, całość zwieńczona krzyżem. Pole środkowe tworzy nisza w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym, wewnątrz niej mniejsza płycina o kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, ujęta profilowaną ramą, z mniejszym obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, w osobnej, profilowanej ramie. Nad obrazem monogram maryjny flankowany gałązkami lilii, pod nim ornament roślinny. Po bokach wizerunku znajdują się figury św. Stanisława i św. Wojciecha ustawione na niskich cokołach. W przestrzeni szczytu wnęka o fantazyjnym kształcie z okiem Opatrzności w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze jasnozielonym, płyciny na zielono; ornamentyka, profile i kolumny złocone.

Ołtarz boczny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Czarny Dunajec
Miejscowość
Piekielnik
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Jakuba Apostoła
Tagi
mała architektura sztuka drugiej połowy XIX wieku
Miejsce przechowywania
południowo-wschodni narożnik nawy
Identyfikator
DZIELO/05339
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
1882-1884
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie i rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Proboszcz Józef Szmolko sprawił dwa nowe ołtarze do nowo wybudowanej świątyni w Piekielniku w latach 1882-1884, w tym omawiane retabulum Matki Boskiej. Zostało ono wymienione w inwentarzu księdza Antoniego Burdy z 1937 roku.

Opis

Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, na cokole z wyodrębnionymi zwielokrotnionymi prostopadłościanami. Ołtarz murowany, prostopadłościenny, rozszerzający się ku górze. Mensa kamienna; antepedium marmoryzowane z iluzjonistycznie malowaną płyciną z medalionem. Cokół dekorowany płycinami z ornamentem roślinnym i kampanulami. Nastawa ujęta dwiema parami kolumn w układzie schodkowym. Wewnętrzna para podtrzymuje łuk odcinkowy, wszystkie podpory zaś trójkątny szczyt zamknięty profilowanym gzymsem z kostkowaniem, dekorowany wicią roślinną, całość zwieńczona krzyżem. Pole środkowe tworzy nisza w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym, wewnątrz niej mniejsza płycina o kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, ujęta profilowaną ramą, z mniejszym obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, w osobnej, profilowanej ramie. Nad obrazem monogram maryjny flankowany gałązkami lilii, pod nim ornament roślinny. Po bokach wizerunku znajdują się figury św. Stanisława i św. Wojciecha ustawione na niskich cokołach. W przestrzeni szczytu wnęka o fantazyjnym kształcie z okiem Opatrzności w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze jasnozielonym, płyciny na zielono; ornamentyka, profile i kolumny złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Struktura nastawy nawiązuje do formy jednoprzęsłowego łuku triumfalnego. Wyróżnia ją głęboka nisza zakończona łukiem podtrzymywanym przez kolumny oraz belkowanie wyłamane na kształt trójkątnego szczytu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Proboszcz Józef Szmolko sprawił dwa nowe ołtarze do nowo wybudowanej świątyni w Piekielniku w latach 1882-1884, w tym omawiane retabulum Matki Boskiej. Struktura nastawy nawiązuje do formy jednoprzęsłowego łuku triumfalnego.

Bibliografia

Skorupa Andrzej, "Kościoły polskiej Orawy", Kraków 1997
Trajdos Tadeusz, "Piekielnik w epoce „starego kościoła”" , [w:] "Piekielnik na Orawie... niemal od zarania dziejów" , red.Hopciaś Zygmunt , Kraków 2019 , s. 7-54
"Inwentarz kościoła w Piekielniku ks. Antoniego Burdy (1937)" , [w:] "Piekielnik na Orawie... niemal od zarania dziejów" , red.Hopciaś Zygmunt , Kraków 2019 , s. 99-107

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem w postaci jednobiegowych schodów z pełną balustradą, dostawionych od północy. Kosz na planie ośmioboku, ustawiony na niskim, profilowanym cokole, z podwieszeniem w formie zbliżonej do spłaszczonego stożka, o wklęsło-wypukłych ściankach, zakończonego szyszką. Ścianki ambony wydzielone zwielokrotnionymi pilastrami toskańskimi, z płycinami w partii trzonów, podtrzymującymi przełamujący się nad nimi gzyms tworzący parapet. W polach płyciny w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym z figurami czterech ewangelistów ustawionych na wspornikach w postaci uskrzydlonych główek anielskich. Baldachim na planie ośmioboku, w formie zbliżonej do spłaszczonego stożka, o wklęsło-wypukłych ściankach, o krawędzi obwiedzionej lambrekinem, zakończonego postumentem z figurą Chrystusa w typie Salvator Mundi. Na podniebieniu gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w odcieniach beżu, z bladoróżowymi detalami i złoconymi profilami. Figury ewangelistów i Chrystusa ścięte z tyłu, ukazane frontalnie, w kontrapostach. Twarze mają pociągłe, o migdałowatych oczach, garbatych nosach i pełnych ustach, okolone są gęstymi, krótkimi brodami i falowanymi włosami opadającymi na ramiona. Postacie ubrane są w złocone tuniki przepasane w talii oraz płaszcze. Ewangeliści trzymają w rękach pióra i otwarte księgi, przy nogach znajdują się ich atrybuty. Chrystus w lewej ręce trzyma jabłko królewskie, prawą błogosławi.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, dwukondygnacyjna na cokole z wyodrębnionymi dwoma prostopadłościanami. Ołtarz prostopadłościenny, zwężający się ku dołowi, mensa drewniana. Antepedium marmoryzowane z iluzjonistycznie malowanymi płycinami. Tabernakulum w formie drewnianej skrzynki, półkoliście wybrzuszone od frontu, zakończone profilowanym gzymsem. Drzwiczki o kształcie stojącego prostokąta zamknięte ostrołukiem z malowanym gorejącym sercem, flankowane płaskorzeźbioną winną latoroślą. Tabernakulum ujęte dwiema figurami klęczących na obłokach aniołów. Pierwsza kondygnacja flankowana dwiema parami pilastrów, zewnętrzna o kanelowanych trzonach. Przed wewnętrzną parą stoją dwie kolumny o kapitelach kompozytowych, przed zewnętrzną ustawione są figury św. Stefana i św. Władysława. Podpory dźwigają pełne belkowanie z silnie wysuniętym gzymsem, wyłamane pod kątem w partii kolumn, przerwane pośrodku. W polu centralnym nisza w formie stojącego prostokąta o ściętych górnych narożach ujęta profilowaną ramą, z grupą rzeźbiarską Matki Boskiej z Lourdes i Bernadetą Soubirous. W górnej partii nisza dekorowana zwisami owocowo-kwiatowymi. Pierwsza kondygnacja ujęta uszami utworzonymi z akantu i karbowanej wstęgi. Druga kondygnacja flankowana parą kolumn oraz parą figur św. Marka i św. Mateusza na cokołach. Podpory dźwigają pełne belkowanie z silnie wysuniętym gzymsem, wyłamane na ich osi, przerwane nad polem środkowym. Na belkowaniu dwie figurki aniołków, pośrodku na wsporniku figura Chrystusa w glorii, pośród obłoków. W polu obraz Chrystusa Dobrego Pasterza w formie leżącego prostokąta o ściętych narożach, w ramie. Druga kondygnacja ujęta uszami utworzonymi z akantu. Struktura polichromowana w kolorze jasnozielonym, kolumny, ornamentyka i profile złocone, detal srebrzony.
ołtarz
Ołtarz boczny
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełna, ustawiona na nieregularnej podstawie. Maria ukazana frontalnie, z uniesioną głową, w kontrapoście. Lewą rękę kładzie na piersi, prawą wyciąga w dół. Twarz ma pełną, z oczami skierowanymi w górę, prostym nosie i małych ustach. Wokół głowy ma pomarańczową podwikę. Ubrana jest w srebrzoną suknię oraz niebieski płaszcz ze złoconą podszewką zarzucony na głowę i ramiona. Polichromia ciała naturalistyczna.
rzeźba
Matka Boska
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, ustawiona na podstawie na planie kwadratu. Święta ukazana frontalnie, w kontrapoście, prawą rękę kładzie na piersi, lewą wyciąga w przód. Twarz ma pełną, o migdałowatych oczach, małym nosie i otwartych ustach, okoloną długimi, brązowymi włosami, opadającymi na ramiona. Na głowie ma koronę otwartą. Ubrana jest w srebrzoną suknię oraz złocony płaszcz z niebieską podszewką przewiązany diagonalnie przez lewe ramię. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna.
rzeźba
Niezidentyfikowana święta
Zdjęcie nr 1: Nastawa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, ustawiona na cokole z wyodrębnionymi czterema prostopadłościanami. Ołtarz murowany, prostopadłościenny, rozszerzający się ku górze. Mensa kamienna, z kamiennym portatylem. Antepedium marmoryzowane z malowaną iluzjonistycznie płyciną. Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki, o wypukłym froncie, zwieńczonej profilowanym gzymsem. Drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkoliście, ujęte obwódką utworzoną z liści, dekorowane płaskorzeźbionym wizerunkiem krzyża i panoramą miasta; flankowane roślinnymi zwisami. Retabulum ujęte parą kolumn o kapitelach korynckich dźwigających pełne belkowanie, wyłamane na ich osi. Po wewnętrznej stronie z wyłamanymi impostami podtrzymywanymi na wspornikach zakończonych szyszkami. Belkowanie o architrawie i fryzie przerwanymi polem środkowym, z silnie wysuniętym gzymsem i fragmentami półkolistego, przerwanego przyczółka. Fryz dekorowany rozetami. Pole środkowe w formie wnęki o kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, ujętej profilowaną ramą, z obrazem Nauczania Marii. Obraz flankują figury św. Apolonii i św. Heleny. Zwieńczenie w formie zbliżonej do trapezu, o wklęsłych bokach, zamkniętego łukiem segmentowym nadwieszonym. W polu płycina o tym samym kształcie z rzeźbiarskim przedstawieniem Marii siedzącej na obłoku, na tle krzyża, ujętej wieńcem roślinnym z aniołkami i uskrzydlonymi główkami anielskimi, w glorii promienistej. Gzyms i zwieńczenie z siedzącymi puttami oraz uskrzydlonymi główkami anielskimi. Struktura polichromowana w kolorze jasnozielonym, z czerwonymi detalami, złoconymi kolumnami, ornamentyką i profilami.
ołtarz
Ołtarz boczny
Zdjęcie nr 1: Kościół murowany, tynkowany, orientowany, jednonawowy, na kamiennym podmurowaniu. Prezbiterium jednoprzęsłowe, na planie prostokąta, zamknięte prostą ścianą, od północy prostokątna zakrystia. Nawa główna szersza od prezbiterium, trójprzęsłowa, na rzucie prostokąta, od południa przylega prostokątna kruchta, od zachodu prostokątny przedsionek z wieżą na planie kwadratu o ściętych narożach. Prezbiterium i nawa nakryte sklepieniem krzyżowym wspartym na zdwojonych filarach o kanelowanych trzonach, wydzielających przęsła. Otwór tęczowy w formie półkolistej arkady wspartej na filarach. W zachodniej części wnętrza kościoła parapet chóru muzycznego oparty na dwóch kolumnach. Na osi, pod chórem wejście do przedsionka, na ścianie południowej, w drugim przęśle, wejście do kruchty. Fasada trójosiowa, z wyodrębnionym środkowym wykuszem, osie wydzielone lizenami, zamknięte uproszczonym fryzem arkadkowym. Na osi środkowej dwukondygnacyjny portal wejściowy, w pierwszej kondygnacji flankowany dwiema parami kolumn podtrzymujących trójspadowy daszek, w drugiej czterema słupami podtrzymującymi trójkątny szczyt nakryty daszkiem dwuspadowym, w dolnej partii dekorowany arkadkami, w górnej krzyż. W polu dwuskrzydłowe drzwi wejściowe z nadświetlem w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, ujęte profilowanym obramieniem. Na osi środkowej, nad portalem okulus, na osiach bocznych, w dolnej partii wąskie okna. Wieża smukła, na zdwojonym cokole, zamknięta wyłamanym trójkątnie gzymsem, nakryta dachem wieżowym zakończonym kulą z krzyżem; na każdej ściance otwory dzwonne w formie wydłużonego stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. Elewacje gładkie, tynkowane, z podziałami, utworzonymi przez uproszczone pilastry, zakończone fryzem arkadkowym. Na każdej osi duże okno w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. Nad wejściem do kruchty południowej wnęka w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym, z obrazem św. Jakuba. Nawa główna, prezbiterium i kruchta boczna nakryte dachami dwuspadowymi. W dwóch trzecich długości dachu ośmioboczna wieżyczka na sygnaturkę nakryta dachem wieżowym.
kościół
Kościół św. Jakuba Apostoła

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Ambona nadwieszona, przyścienna. Jej kosz jest ośmioboczny, wsparty na szerokich wolutach z plintą w kształcie winnego grona. Ścianki kosza podzielone kompozytowymi półkolumnami wspartymi na konsolkach z liściastymi wolutami. Między kolumienkami nisze konchowe z muszlami, wewnątrz których postacie ewangelistów, od lewej Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Figury ewangelistów ujęte całopostaciowo w pozycji stojącej, ubrane w długie tuniki i płaszcze. W dłoniach podtrzymują otwarte księgi, a u stóp widnieją ich symbole. Kosz wieńczy belkowanie wyłamujące się ponad kolumienkami, z fryzem zdobionym wiciami akantu. Zaplecek z dwiema płycinami zamkniętymi łukiem półkolistym. Ponad nimi pole w kształcie leżącego prostokąta, wewnątrz którego krzyż. Zaplecek flankowany dwiema listwami ujętymi ulistnionymi konsolami. Pośrodku dwie płyciny w kształcie wąskich prostokątów zakończonych półkoliście. W górnej części prostokątne pole w złoconym profilu z listkami wypełniającymi górne naroża, z przerwanym, wolutowym przyczółkiem i krzyżem o ramionach zakończonych trójlistnie. Baldachim na rzucie ośmioboku, z podwieszonym lambrekinem z chwostami i z ażurową koronką w kształcie wici roślinnej. Na baldachimie ośmioboczny cokół uskokowy, z płycinami w kształcie stojących prostokątów zamkniętych łukiem półkolistym nadwieszonym. Na cokole pełnoplastyczna figura stojącego Jana Chrzciciela, ubranego w wielbłądzią skórę i złocony płaszcz przerzucony przez lewe ramię. Jego twarz jest pociągła, okolona zarostem, włosy sięgające uszu. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma krzyż z banderolą. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Ambona polichromowana na szaro, detale złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Czarnomarmurowa tablica epitafijna w kształcie stojącego prostokąta z kutą inskrypcją „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / X(IĘDZU) WOJCIECHOWI / CISZEŃSKIEMU / Dziekanowi i plebanowi w Bolechowi/cach, zmarłemu dnia 11 Października 1871. / który oszczędnie żyjąc zostawił koś/ciołowi legat, z którego zbudowano chór / ambonę boczne ołtarze i wymalowano / kościół. / kładzie ten kamień wdzięczny następca / X(IĄDZ) W(ALENTY) SKIMINA R(OKU) 1882.”
płyta nagrobna
Epitafium księdza Wojciecha Ciszeńskiego
Zdjęcie nr 1: Feretron dwustronny z obrazami Najświętszego Serca Jezusa oraz Najświętszego Serca Marii ustawiony na prostopadłościennej i profilowanej podstawie, zaopatrzonej w otwory na drążki do noszenia w procesji. Obrazy umieszczone są w prostokątnych i profilowanych obramieniach, górne naroża ścięte ukośnie z uskokiem. Obramienia u góry i u dołu ram zdobione są rzeźbionymi wolutkami ze stylizowanymi liśćmi akantu. U szczytu ażurowe zakończenie złożone z dwóch stykających się wolut. Podstawa feretronu i boki polichromowane są na kolor zielony, obramienie po stronie Najświętszego Serca Marii malowane na kolor błękitny, a na odwrociu na kolor czerwony. Obrazy umieszczone są w szerokich ramach w kształcie stojących prostokątów o górnych narożach ściętych ukośnie z uskokiem. Rama dekorowana jest liśćmi bujnego akantu i złocona. Obraz przedstawiający Najświętsze Serce Marii w kształcie stojącego prostokąta o ściętych górnych narożach. W centrum kompozycji znajduje się serce oplecione ukośnie wieńcem z róż i przebite z prawej strony na wylot mieczem, u góry zakończone płomieniami spośród których wyłania się gałązka białej lilii. Tło obrazu jest jasnobrązowe, rozświetlone wokół serca. Po drugiej stronie feretronu znajduje się obraz Najświętszego Serca Jezusa, oplecionego ukośnie koroną cierniową, z raną po lewej stronie, z której obficie sączą się strużki krwi. Serce zakończone jest płomieniami, spośród których wyłania się krzyż. Tło obrazu jest jasnobrązowe, rozświetlone wokół serca.
feretron
Feretron Najświętsze Serce Jezusa i Marii
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym. Po lewej stronie obrazu stoi Chrystus zwrócony trzy czwarte w lewo z pochyloną głową i dłońmi skrzyżowanymi na piersi. Twarz podłużna o delikatnych rysach, półprzymkniętych oczach, okolona zarostem. Włosy długie, ciemnobrązowe, opadające na ramiona. Chrystus ubrany jest w białą suknię z długimi i szerokimi rękawami, odsłaniającą ramiona. Po prawej stronie obrazu stoi św. Jan Chrzciciel zwrócony trzy czwarte w prawo. W lewej ręce trzyma krzyż na długim drzewcu, prawą unosi nad głową Jezusa, a w dłoni trzyma białą muszlę, z której wypływa woda. Twarz szczupła, okolona ciemnym zarostem, włosy ciemne i długie. Ubrany jest w skórę z sierści wielbłąda, odsłaniającą lewe ramię i tors. Sylwetki Chrystusa i św. Jana Chrzciciela masywne. W górnej części obrazu widoczna jest nadlatująca gołębica Ducha Świętego. Scena została ukazana na tle sumarycznie oddanego krajobrazu; tło ciemne. Rama drewniana, profilowana, malowana na kolor złoty.
obraz
Chrzest Chrystusa
Zdjęcie nr 1: Epitafium w kształcie stojącego prostokąta, obwiedzionego płaskorzeźbioną bordiurą z motywami polerowanych rozłożystych liści dębu i żołędzia na nieobrobionym, szorstkim tle. Pośrodku płycina w formie stojącego prostokąta, ujęta profilowaną, fazowaną wklęsło ramą, zamknięta łukiem nadwieszonym. W górnej części płyciny, puste, owalne pole z przeznaczeniem na portret zmarłego. Nad łukiem, na dwóch stykających się wolutach, osadzony krzyż łaciński o rozszerzających się ramionach. W polu tablicy inskrypcja „DEO OPTIMO MAXIMO / IGNACY RAFAŁ / CZERWIAKOWSKI / UR(ODZONY) W KRAKOWIE R(OKU) 1808, NIEWYGASŁEJ PAMIĘCI / UKOCHANY OJCIEC W RODZINIE, PROFESOR BOTANIKI / W TECHNICE, POTEM W UNIWERSYTE(CIE) JAGIEL(LOŃSKIM) DYREKTOR / OGRODU BOTANICZNEGO, PÓŹNIEJ DZIEKAN WYDZIAŁU / I REKTOR. WICEPREZYDENT AKA(DEMII) UMIEJĘTNOŚCI / PREZES KOMISYI EXAMIN(ACYJNEJ) NA NAUCZYCIELI I T.D. / ZMARŁ 5. VI. 1882. | Prosi pobożnych o westchnienie do Boga.”
płyta nagrobna
Epitafium Ignacego Rafała Czerwiakowskiego
Zdjęcie nr 1: Kapliczka wolnostojąca z figurą św. Floriana na wysokim, dwustrefowym cokole. Dolna część prostopadłościenna, na profilowanej podstawie, z płytką niszą w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem pełnym na każdej ścianie. Na froncie napis „TA PAMIATKA / Małżonków Marcina i Telke / Zapałowiczów w roku 1882 / Fundatorowie proszą / przechodnich o westchnienie / za dusze Zmarłych”. Na bocznych ścianach płaskorzeźbione postacie świętych ukazanych w całej postaci, frontalnie. Z jednej strony wizerunek świętej męczennicy z płonącą budowlą z lewej strony i psem/smokiem z prawej (św. Małgorzata?). Święta trzyma w prawej ręce palmę męczeństwa, lewą przyciska do piersi. Ma łagodną, owalną twarz, włosy z przedziałkiem, zaczesane do tyłu. Jest ubrana w czerwoną, przepasaną suknię i czerwony płaszcz. Na innej płaszczyźnie postać św. Andrzeja przedstawionego jako brodaty mężczyzna w niebieskiej tunice i czerwonym płaszczu. Za jego plecami widać końce ramion krzyża w kształcie litery „X”. Na kolejnej św. Jan Nepomucen w sutannie, komży i płaszczu, w birecie. Z krucyfiksem i palmą męczeństwa w rękach. Na kolejnej ściance św. Marcin na koniu, w stroju żołnierza, trzymanym w prawej ręce mieczem odcina część płaszcza, który chwyta siedząca na ziemi postać w czerwonych spodniach i zielonej koszuli. W górnej strefie cokołu, w ścianie frontowej nisza z figurą Matki Boskiej w całej postaci, frontalnie, z rękami złożonymi do modlitwy i różańcem. Maria ma na sobie białą suknię i niebieski płaszcz zarzucony na głowę; na bosych stopach kwiaty róż Na cokole postać św. Floriana w całej postaci, frontalnie, z cebrzykiem z którego leje się woda na płonący dom w prawej i włócznią w lewej ręce. Ma owalną twarz, wąsy i brodę. Ubrany jest w strój rzymskiego legionisty – jasną tunikę, czerwony płaszcz, wysokie buty i hełm.
kapliczka
Kapliczka

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Ołtarz architektoniczny, jednokondygnacyjny, jednoosiowy ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny, o przednich narożach ujętych pilastrami hermowymi, z drewniana mensą. Antepedium w formie prostokątnej płyciny z płaskorzeźbionym motywem hostii okolonej drobnymi promieniami i ujętej liśćmi i pąkami mniszka lekarskiego. Retabulum osadzone na niewysokim cokole, lekko zryzalitowanym po bokach. Wyżej predella ujęta parą konsoli wolutowych wspierających wyłamujący się ponad nimi gzyms. Cokół wraz z predellą flankowany parą uszaków w formie spływów wolutowych. Część środkowa ujęta parą kolumn o trzonach zdobionych motywem kandelabru, wspierających fryz wyłamujący się ponad nimi oraz gzyms przybierające postać trójboczną. Zwieńczenie w kształcie kwadratu zamkniętego odcinkiem gzymsu o lekko zryzalitowanych bokach. Predellę, część środkową i zwieńczenie ujmują pary ujmują pary uszaków o fantazyjnych wykrojach, zdobione ornamentem okuciowym i wicią roślinną. Uszaki zwieńczenia dodatkowo zdobione parą główek anielskich i medalionów ze św. Barbarą po prawej stronie i św. Katarzyną Aleksandryjską po lewej. Na bokach gzymsu para figur siedzących aniołów. Szczyt w postaci ujętego parą wolut i zwieńczonego krzyżem kartusza z okrągłym medalionem z monogramem imienia Jezus. w predelli obraz w kształcie leżącego prostokąta ze sceną Nawiedzenie św. Elżbiety. Pole środkowe retabulum, ujęte motywami kaboszonów, ma kształt stojącego prostokąta zamkniętego półkolistym łukiem nadwieszonym, w środku obraz Najświętszego Serca Jezusa. W zwieńczeniu obraz w kształcie stojącego prostokąta, ujęty szeroką ramą z uszakami w narożach, zdobioną ornamentem. W środku wizerunek Matki Boskiej Różańcowej ze św. Teresą z Avila. Struktura polichromowana w odcieniach brązu, detal architektoniczny i ornamentyka złocone i srebrzone.
ołtarz

Boczny prawy (południowy)

Zdjęcie nr 1: Nastawa przyścienna, architektoniczna, w kształcie prostokąta, jednoosiowa. W formie późnogotyckiego portalu o otworze wejściowym prostokątnym o zaokrąglonych narożach, ujętym cienkimi kolumienkami na cylindrycznych cokołach oraz laskowaniem, przechodzącymi na prostokątne nadproże z krzyżującymi się laskami. W polu środkowym obraz z przedstawieniem siedzącego na tronie świętego Józefa z Dzieciątkiem na kolanach. Obraz w obramieniu z motywem pręta owiniętego spiralną taśmą. Poniżej prostokątna płyta w takim samym obramieniu, z inskrypcją po polsku, literami stylizowanymi na gotyckie: BOGARODZICO.
ołtarz

Nastawa ołtarza Świętego Józefa

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; lewą rękę składa na piersi, a prawą wyciąga do przodu; głowę ma uniesioną do góry. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy krótkie i kędzierzawe, ciemnobrązowe z loczkiem zawiniętym nad czołem. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką, odsłaniającą nagi tors i prawą nogę powyżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i rozłożonymi na boki oraz głową skierowaną delikatnie w lewo. Szaty, skrzydła i twarz analogiczne, jak u pierwszego anioła. Wyżej, na wolutowym zakończeniu boków zwieńczenia usadzona jest para małych aniołków z niewielkimi skrzydłami, opasanymi w biodrach złotą przepaską. Aniołki ukazane są w ruchu o esowato wygiętej sylwetce, z jedną nogą uniesioną do góry i rękami odwiedzionymi na jeden bok. Twarze szerokie z pulchnymi policzkami, nosami o szerokich końcach i dużymi oczami, włosy krótkie i kędzierzawe. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone.
rzeźba

Cztery anioły w zwieńczeniu ołtarza bocznego

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; na piersi składa skrzyżowane ręce, głowę ma skierowaną w lewo. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy długie i kręcone, ciemnobrązowe. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką odsłaniającą nagi tors i prawą nogę poniżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i skierowanymi w prawo. Szaty, skrzydła i twarz są analogiczne, jak u opisanego poprzednio anioła. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone oraz srebrzone.
rzeźba

Dwa anioły w zwieńczeniu ołtarza

Zdjęcie nr 1: Podstawa w formie prostego prostopadłościanu na niskim cokoliku, zwieńczona gzymsem, wyżej przechodząca w zwężający się, profilowany cokół na planie prostokąta, na którym osadzony jest krucyfiks. Ramiona krzyża ujęte przy krawędzi bordową opaską, wewnątrz złocone i karbowane. Figura Chrystusa ścięta z tyłu, przybita do krzyża trzema gwoździami. Ciało w delikatnym zwisie o szeroko rozłożonych ramionach, głowa opada na prawe ramię, nogi są ugięte w kolanach, kolana przylegają do siebie, a stopy są przebite w układzie prawa na lewą. Twarz szczupła o ostrym profilu nosa, okolona krótką brodą. Włosy długie, silnie skręcone w pukle i opadające na tył głowy i prawe ramię. Ciało szczupłe o delikatnie podkreślonej muskulaturze oraz uwypuklonej formie klatki piersiowej, szczególnie linii żeber z zaznaczonymi śladami męki. Na głowie korona cierniowa. Przez biodra przewiązane jest złocone perizonium w formie krótkiej skręconej tkaniny, zawieszonej na sznurze, odsłaniającej prawe biodro, ze zwisem na prawym boku. Na zakończeniu pionowej belki titulus w formie zwoju z napisem „IN / RI”. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała Chrystusa delikatnie sina, perizonium, krzyż i detale złocone oraz srebrzone, postument polichromowany na czarno.
rzeźba

Krzyż ołtarzowy

Zdjęcie nr 1: Mensa w typie sarkofagowym ustawiona na czterech lwich łapach. Ściana frontowa jest dekorowana trzema płycinami. Zewnętrzne mają kształt leżących prostokątów z wklęsłą wewnętrzną krawędzią, a środkowa jest okrągła, wypełniona chrystogramem. Mensa w kolorze jasnoszarego kamienia, łapy białe.
ołtarz

Mensa ołtarzowa

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Ołtarz boczny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-78

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności