Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Figury obu biskupów prawdopodobnie pierwotnie znajdowały się w ołtarzu św. Anny w kaplicy. Ołtarz razem z rzeźbami zapewne został wykonany w warsztacie Korneckich przed 1766 rokiem. Na przełomie XIX i XX wieku został przeniesiony do nawy. Figury wtórnie ustawiono na wykonanym na wzór ołtarza św. Anny retabulum, które stanęło w nawie naprzeciwko niego.

Opis

Figura drążona z tyłu, ustawiona na niewielkim prostopadłościennym postumencie. Święty ukazany jest frontalnie, lekko odchylony, z głową skierowaną w lewo, w kontrapoście. Obie ręce ma rozłożone na boki, w prawej dłoni trzyma kamień (?). Twarz ma szczupłą, wyciągniętą, o wysokim czole, silnie zaznaczonych kościach policzkowych; ma duże oczy, lekko garbaty nos oraz wąskie, rozchylone usta. Twarz okolona jest gęstą, brązową brodą, na głowie ma łysinę, po bokach głowy i nad czołem kręcone włosy. Święty ubrany jest w jasnofioletową sutannę, białą, złoconą przy brzegu komżę, czerwoną pelerynkę z różową podszewką oraz paliusz. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała.

Zarys problematyki artystycznej

W karcie Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków figurę zidentyfikowano jako św. Szczepana przez wzgląd na trzymany w dłoni kamień. Szczepan jednak w ikonografii przedstawiany jest jako młodzieniec, bez brody, ubrany w albę i dalmatykę, nie zaś w strój biskupa z paliuszem, jak na omawianej figurze.
Figura św. biskupa pod względem formalnym jest niezwykle bliska rzeźbom wykonywanym w warsztacie Korneckich. Twarz biskupa przedstawia typ dojrzałego mężczyzny z krótką, gęstą brodą wysuniętą do przodu, który występował często w postaci św. Piotra wykonywanej przez Korneckich. Natomiast wąska, wydłużona twarz jest analogiczna względem twarzy większości postaci męskich z ołtarzy bocznych w kościele w Zakliczynie, które wykonał ich warsztat. Układ odchylonej sylwetki z rozłożonymi na bok rękami występował często w rzeźbach świętych tworzonych przez Korneckich, chociażby biskupów z ołtarza Trójcy Świętej z Bochni, potwierdzonego archiwalnie dzieła Korneckich. Cechy te pozwalają przypisać temu warsztatowi wykonanie omawianej figury.
Piotr Kornecki razem ze swoim przyrodnim bratem Stanisławem, założyli w Gdowie warsztat stolarsko-rzeźbiarski i malarski. Z czasem pracowali w nim również synowie tego pierwszego oraz krewniacy mieszkający w tej wsi. Rodzinny warsztat Korneckich był szczególnie prężny w trzeciej ćwierci XVIII wieku, wykonując prace w wielu kościołach na terenie południowej Małopolski.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Silne zabrudzenia, przetarcia polichromii i złoceń. Ubytki mechaniczne – brak kciuka lewej dłoni.

Streszczenie

Figury obu biskupów prawdopodobnie pierwotnie znajdowały się w ołtarzu św. Anny w kaplicy. Ołtarz razem z rzeźbami zapewne został wykonany w warsztacie Korneckich przed 1766 rokiem. Na przełomie XIX i XX wieku został przeniesiony do nawy. Figury wtórnie ustawiono na wykonanym na wzór ołtarza św. Anny retabulum, które stanęło w nawie naprzeciwko niego. Figura św. biskupa pod względem formalnym jest niezwykle bliska rzeźbom powstałym w warsztacie Korneckich.