Ołtarz boczny

Dzieje zabytku

Ołtarz św. Franciszka i Wawrzyńca pochodzi z wyposażenia dawnego kościoła w Zawoi (Skawicy). Powstał w drugiej połowie XVIII wieku (po 1757). Nastawa została przeniesiona do nowo wybudowanej świątyni w 1888 roku. Była opisana w inwentarzu księdza Adama Górkiewicza z 1919 roku, jako wybudowana w stylu barokowym, z obrazami św. Wawrzyńca oraz św. Franciszka w polu głównym i św. Marii Magdaleny w zwieńczeniu. W 1920 roku umieszczono w ołtarzu obraz Matki Boskiej Anielskiej, a w 1926 Matki Boskiej Częstochowskiej. Te ostatnie później przeniesiono. Do ołtarza dodano figury św. Antoniego Padewskiego (z ołtarza tegoż) oraz św. Franciszka (sygnowana „W. Samek, rzeźbiarz z Bochni”). Ołtarz, razem z innymi w kościele, był odnawiany w latach 1930 i 1966. W 2001 roku poddano go pełnej konserwacji.

Opis

Nastawa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, ustawiona na dwustrefowym cokole, w górnej strefie z wyodrębnionymi dwoma prostopadłościanami. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny, z drewnianą mensą. Antepedium ujęte profilowaną ramą z godłem franciszkanów (krzyż między skrzyżowanymi dłońmi) na czerwonym tle. Nastawa flankowana parą kolumn o kapitelach kompozytowych stojących na tle zwielokrotnionych pilastrów. Kolumny wspierają belkowanie wyłamane na ich osi oraz fragmenty falistego, przerwanego przyczółka z siedzącymi puttami. Pośrodku belkowania kartusz ujęty wieńcem laurowym z napisem „O Boże najczystsza / miłości! rozgrzej mię, / straw mię. S(więty) Aug(ustyn)”. Całe pole główne wypełnione wnęką w formie stojącego prostokąta, ujętego profilowaną ramą, z obrazem przedstawiającym św. Franciszka przed Chrystusem i Marią. Kondygnacja flankowana niewielkimi uszami utworzonymi ze stylizowanego akantu i wstęgi. Zwieńczenie w formie zbliżonej do kwadratu, o wklęsłych bokach dekorowanych ornamentem roślinnym, zamkniętego fragmentem gzymsu o kształcie łuku półkolistego nadwieszonego. W polu obraz św. Marii Magdaleny o tej samej formie, w profilowanej ramie. Obraz ujęty z trzech stron zwisami roślinnymi. Nastawa flankowana figurami św. Franciszka i św. Antoniego Padewskiego ustawionymi na wspornikach przy ścianie. Struktura polichromowana w kolorze białym, kolumny, profile złocone; ornamentyka złocona i srebrzona.

Zarys problematyki artystycznej

Nastawa jest w typie aediculowym, o strukturze jednokondygnacyjnej ze zwieńczeniem, flankowanej parą podpór. Tego rodzaju struktury powstawały przez cały wiek XVIII, a także w XIX wieku. Omawiana nastawa jest bardzo prosta i typowa dla okresu jej powstania, nie wyróżnia się niczym pod względem architektonicznym.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Nastawa była odnawiana w 1930 i 1966 roku, w 2001 roku została poddana konserwacji.

Streszczenie

Ołtarz św. Franciszka i Wawrzyńca pochodzi z wyposażenia dawnego kościoła w Zawoi (Skawicy). Powstał w drugiej połowie XVIII wieku (po 1757). Nastawa została przeniesiona do nowo wybudowanej świątyni w 1888 roku. Jest w typie aediculowym, o strukturze jednokondygnacyjnej ze zwieńczeniem, flankowanej parą podpór.

Bibliografia