Ołtarz boczny

Dzieje zabytku

Ołtarz Ukrzyżowania pochodzi z wyposażenia dawnego kościoła w Zawoi (Skawicy). Powstał w drugiej połowie XVIII wieku (po 1757). Nastawa została przeniesiona do nowo wybudowanej świątyni w 1888 roku. Była opisana w inwentarzu księdza Adama Górkiewicza z 1919 roku, jako wybudowana w stylu barokowym. W polu głównym ołtarz miał rzeźbę Ukrzyżowanego Chrystusa, w zwieńczeniu obrazek zdjęcia z krzyża (Pieta), a po bokach figury świętych. W 1922 roku sprawiono do ołtarza mały obraz św. Stanisława Kostki.
Ołtarz, razem z innymi w kościele, był odnawiany w latach 1930 i 1966.

Opis

Nastawa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, ustawiona na dwustrefowym cokole, w górnej części z wyłamanymi pod kątem dwoma prostopadłościanami. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny, skrzyniowy, z drewnianą mensą. Antepedium ujęte profilowaną ramą, w polu dwie, duże, płaskorzeźbione rozety na pomarańczowym tle. Nastawa ujęta parą kolumn ustawionych na tle pilastrów, dźwigających pełne belkowanie, wyłamane pod kątem na ich osi, częściowo przerwane nad polem środkowym, oraz fragmenty przerwanego półkolistego przyczółka z puttami. Pole centralne w całości wypełnione wnęką w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem segmentowym nadwieszonym, ujętym profilowaną ramą, z wpisanym krucyfiksem na tle malowanych obłoków. Nad nim akantowo-wstęgowy kartusz, z napisem „OJCZE! / odpuść im / bo niewiedzą / co czynią”. Kondygnację flankują figury Matki Boskiej i św. Jana ustawione na wysuniętych krawędziach cokołu oraz uszy utworzone z suchego akantu i wstęgi. Zwieńczenie w formie zbliżonej do trapezu zamkniętego fragmentem gzymsu o kształcie łuku segmentowego z uskokiem, flankowanego spływami wolutowymi. W polu obraz Piety w formie stojącego owalu, ujęty profilowaną ramą, u góry dekorowany zwisami kwiatowymi, u dołu liśćmi. Całość zakończona figurą Anioła Stróża. Struktura polichromowana w kolorze białym; kolumny, profile i ornamentyka złocone, detal srebrzony.

Zarys problematyki artystycznej

Nastawa jest w typie aediculowym, o strukturze jednokondygnacyjnej ze zwieńczeniem, flankowanej parą podpór. Kondygnacja poprzez wyłamane pod kątem elementy cokołów i belkowania na osi kolumn oraz duże fragmenty przerwanego przyczółka, staje się bardzo masywna, nieproporcjonalna względem smukłego i niewielkiego zwieńczenia.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Przetarcia polichromii na krawędziach struktury, lekkie zabrudzenia.

Streszczenie

Ołtarz Ukrzyżowania pochodzi z wyposażenia dawnego kościoła w Zawoi (Skawicy). Powstał w drugiej połowie XVIII wieku (po 1757). Nastawa została przeniesiona do nowo wybudowanej świątyni w 1888 roku. Jest w typie aediculowym, o strukturze jednokondygnacyjnej ze zwieńczeniem, flankowanej parą podpór.

Bibliografia