Ołtarz boczny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Zawoja
Miejscowość
Zawoja
Tagi
mała architektura sztuka drugiej połowy XVIII wieku
Miejsce przechowywania
południowo-wschodni narożnik nawy
Identyfikator
DZIELO/09859
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVIII wieku (po 1757 roku)
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie i stolarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ołtarz Serca Jezusowego (dawniej św. Józefa) pochodzi z wyposażenia dawnego kościoła w Zawoi (Skawicy). Powstał w drugiej połowie XVIII wieku (po 1757). Nastawa została przeniesiona do nowo wybudowanej świątyni w 1888 roku. Była opisana w inwentarzu księdza Adama Górkiewicza z 1919 roku, jako wybudowana w stylu barokowym, z obrazami Najświętszego Serca Jezusa i św. Józefa w polu głównym i św. Wojciecha w zwieńczeniu. W ołtarzu znajdował się obrazek Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Figury świętych zostały wprawione do ołtarza po tym roku. Retabulum, razem z innymi w kościele, było odnawiane w latach 1930 i 1966. W 2003 roku ołtarz poddano pełnej konserwacji.

Opis

Nastawa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, ustawiona na dwustrefowym cokole, w górnej strefie z wyodrębnionymi dwoma prostopadłościanami. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny, z drewnianą mensą. Antepedium ujęte profilowaną ramą z przedstawieniem gorejącego serca na czerwonym tle. Nastawa flankowana parą kolumn o kapitelach kompozytowych stojących na tle zwielokrotnionych pilastrów. Kolumny wspierają belkowanie wyłamane na ich osi oraz fragmenty falistego, przerwanego przyczółka z siedzącymi puttami. Pośrodku belkowania kartusz ujęty wieńcem laurowym z napisem „Umiłował go / Pan i chwałą / przyozdobił”. Całe pole główne wypełnione wnęką w formie stojącego prostokąta o wciętych górnych narożach, ujętego profilowaną ramą, z obrazem Najświętszego Serca Jezusa. Kondygnacja flankowana niewielkimi uszami utworzonymi ze stylizowanego akantu i wstęgi. Zwieńczenie w formie zbliżonej do kwadratu, o wklęsłych bokach dekorowanych ornamentem roślinnym, zamkniętego fragmentem gzymsu o kształcie łuku półkolistego nadwieszonego. W polu obraz św. Wojciecha o tej samej formie, w profilowanej ramie. Obraz ujęty z trzech stron ornamentem roślinnym. Nastawa flankowana figurami św. Szymona i św. Judy Tadeusza ustawionymi na wspornikach przy ścianie. Struktura polichromowana w kolorze białym, kolumny, profile złocone; ornamentyka złocona i srebrzona.

Zarys problematyki artystycznej

Nastawa jest w typie aediculowym, o strukturze jednokondygnacyjnej ze zwieńczeniem, flankowanej parą podpór. Tego rodzaju struktury powstawały przez cały wiek XVIII, a także w XIX wieku. Omawiana nastawa jest bardzo prosta i typowa dla okresu jej powstania, nie wyróżnia się niczym pod względem architektonicznym.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Ołtarz Serca Jezusowego (dawniej św. Józefa) pochodzi z wyposażenia dawnego kościoła w Zawoi (Skawicy). Powstał w drugiej połowie XVIII wieku (po 1757). Nastawa została przeniesiona do nowo wybudowanej świątyni w 1888 roku. Jest w typie aediculowym, o strukturze jednokondygnacyjnej ze zwieńczeniem, flankowanej parą podpór.

Bibliografia

Siwek Andrzej, "Kościół pod wezwaniem św. Klemensa w Zawoi", Kraków-Zawoja 2002
Siwek Andrzej, "Z dziejów kościoła i parafii pod wezwaniem św. Klemensa Papieża i Męczennika w Zawoi" , [w:] "Monografia Zawoi" , red.Janicka-Krzywda Urszula , Kraków 1996 , s. 97-119

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Parafialne w Zawoi, Inwentarz kościoła w Zawoji spisany w r. 1919 przez X. prob. Adama Górkiewicza, bs.; Kronika parafialna, bs.

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Ołtarz boczny ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-94

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności