Św. Wojciech

Dzieje zabytku

Przed 1773 rokiem pochodzący z Kieżmarku snycerz Johann Feeg wykonał nowe rzeźby do ołtarza głównego oraz dwóch bocznych kościoła w Jurgowie. W 1869 roku oraz na przełomie XX i XXI wieku rzeźby wraz z ołtarzem zostały odrestaurowane, w latach 1869 i 1938 poprawiono złocenia, a w 2009 roku ołtarz został odnowiony pod nadzorem Danuty Prządy.

Opis

Rzeźba przedstawia św. Wojciecha w całej postaci. Figura ukazana frontalnie, w kontrapoście, z głową skierowaną w lewo, w prawej ręce trzyma pastorał, lewą wyciąga delikatnie w bok. Twarz ma szczupłą, oczy skierowane w dół, nos duży, zaoblony. Twarz jest okolona długą brodą opadającą w silnie skręconych puklach na pierś oraz krótkimi, skręconymi włosami. Święty jest ubrany w długą tunikę, rokietę z płaskorzeźbioną koronką przy brzegu oraz kapę zapiętą na piersi, opadającą na ramiona i zawiniętą na lewym boku; na głowie ma infułę, a na dłoniach rękawiczki. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty i atrybuty złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Wojciech żył w latach 956-997. Był biskupem Pragi od 983 roku. W 997 roku wyruszył do Polski, a następnie do Prus nawracać pogan, gdzie zginął męczeńską śmiercią prawdopodobnie przeszyty włóczniami. Ciało świętego wykupił i pochował w Gnieźnie książę Bolesław Chrobry. Święty Wojciech bywał kilkukrotnie na Węgrzech, do których należały niegdyś tereny Zamagurza. Po drugiej stronie ołtarza znajduje się rzeźba św. Stanisława, który zwykle występuje w parze w dekoracji ołtarzy ze św. Wojciechem.
Znany z nazwiska autor dzieła Johann Feeg był późnobarokowym kieżmarskim rzeźbiarzem. Tworzone przez niego postacie charakteryzują eleganckie pozy i gesty, ostro załamujące się fałdy szat, ostre rysy twarzy o zapadniętych policzkach, dużych nosach i głęboko osadzonych oczach o migdałowym wykroju. Ołtarze z rzeźbami jego autorstwa znajdują się również w kieżmarskim kościele Paulinów, w kościołach w Wierzbowie, Lewoczy i w Popradzie Wielkiej.
Rzeźba jest przykładem tzw. spiskiego lub wschodniosłowackiego rokoka, stylu który stopniowo kształtował się od lat czterdziestych XVIII stulecia i cechował się wyjątkową dekoracyjnością środków wyrazu. Twórczość wspomnianego Johanna Feega oraz współpracującego z nim malarza Imricha Jagušiča stanowi kulminacyjne osiągnięcie tego stylu. Od lat osiemdziesiątych XVIII wieku do głosu zaczęły dochodzić tendencje klasycyzujące.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

W 1869 roku oraz na przełomie XX i XXI wieku rzeźby wraz z ołtarzem zostały odrestaurowane, w latach 1869 i 1938 poprawiono złocenia, a w 2009 roku ołtarz został odnowiony pod nadzorem Danuty Prządy.

Streszczenie

Rzeźba przedstawiająca św. Wojciecha została wykonana przed 1773 rokiem przez kieżmarskiego rzeźbiarza Johanna Feega. Postacie jego autorstwa można rozpoznać po charakterystycznych rysach twarzy i sposobie ukazywania fałdowanych szat.

Bibliografia