Św. Józef z Dzieciątkiem
Zdjęcie nr 1: Rzeźba ustawiona na wysokim prostopadłościennym cokole, o ściętych narożach, w górnej części profilowanym. Święty Józef ukazany frontalnie, w postawie stojącej, w delikatnym kontrapoście, z prawą nogą ugiętą w kolanie, z Dzieciątkiem Jezus na prawym ręku, lewą go przytrzymujący, z gałązką białej lilii przyciśniętą do piersi lewą ręką. Ubrany w jasnobeżową, długą suknię z długimi rękawami oraz jasnobrązowy płaszcz założony na plecy i spływający połami do przodu. Twarz św. Józefa podłużna, o podkreślonych kościach policzkowych, z długim i wąskim nosem, małymi i drobnymi ustami, okolona średniej długości brodą, rozdzieloną na dwa pukle oraz średniej długości, ciemnobrązowymi włosami. Dzieciątko Jezus zwrócone trzy czwarte w lewo, w pozycji siedzącej, z rękoma rozpostartymi szeroko na boki. Ubrane w długą, białą sukienkę, obwiedzioną na brzegach złotą lamówką. Twarz okrągła, z długim i szerokim nosem, z zarumienionymi policzkami; włosy jasnobrązowe, kędzierzawe, z wyraźnymi zakolami. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.

Św. Józef z Dzieciątkiem

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Budzów
Miejscowość
Bieńkówka
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Sułkowice
Parafia
Parafia Przenajświętszej Trójcy
Tagi
św. Józef z Dzieciątkiem
Miejsce przechowywania
lewa strona ołtarza bocznego Matki Bożej z Lourdes
Identyfikator
DZIELO/13778
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XIX/XX wiek
Technika i materiał
gips, odlewany, polichromowany
Wymiary szczegółowe
Wysokość figury – 114 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Figura o nieustalonej atrybucji, z końca XIX wieku lub początku XX wieku, ustawiona na ołtarzu bocznym Matki Bożej z Lourdes, który sprowadzono w 1796 roku z kościoła św. Norberta w Krakowie.

Opis

Rzeźba ustawiona na wysokim prostopadłościennym cokole, o ściętych narożach, w górnej części profilowanym. Święty Józef ukazany frontalnie, w postawie stojącej, w delikatnym kontrapoście, z prawą nogą ugiętą w kolanie, z Dzieciątkiem Jezus na prawym ręku, lewą go przytrzymujący, z gałązką białej lilii przyciśniętą do piersi lewą ręką. Ubrany w jasnobeżową, długą suknię z długimi rękawami oraz jasnobrązowy płaszcz założony na plecy i spływający połami do przodu. Twarz św. Józefa podłużna, o podkreślonych kościach policzkowych, z długim i wąskim nosem, małymi i drobnymi ustami, okolona średniej długości brodą, rozdzieloną na dwa pukle oraz średniej długości, ciemnobrązowymi włosami. Dzieciątko Jezus zwrócone trzy czwarte w lewo, w pozycji siedzącej, z rękoma rozpostartymi szeroko na boki. Ubrane w długą, białą sukienkę, obwiedzioną na brzegach złotą lamówką. Twarz okrągła, z długim i szerokim nosem, z zarumienionymi policzkami; włosy jasnobrązowe, kędzierzawe, z wyraźnymi zakolami. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba została wykonana z zachowaniem właściwych proporcji, jednak z dużym uproszczeniem w partii dłoni i stóp. Święty Józef ukazany jest w tradycyjnej konwencji ikonograficznej z Dzieciątkiem Jezus na ręku, mającym ukazać go jako opiekuna Syna Bożego oraz z białą lilią w dłoni, symbolem czystości. Niestety nie są znane atrybucja i pochodzenie rzeźby.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania bardzo dobry, rzeźba kompletna, niewielkie ubytki polichromii.

Streszczenie

Rzeźba św. Józefa z kościoła w Bieńkówce ukazująca go z Dzieciątkiem Jezus na ręku oraz gałązką białej lilii w dłoni jest przejawem najpopularniejszego sposobu ujęcia tego świętego w ikonografii XIX i XX wieku.

Bibliografia

"Bieńkówka przez siedem wieków", Kraków 2003
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993

Osoby związane z dziełem

Zdjęcie nr 1 dla osoby: Józef św.
Józef św.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Stopa chrzcielnicy w formie ośmiobocznego, profilowanego cokołu, ustawionego na czworobocznej kostce. Stopa przechodząca u góry w ośmioboczną o opływowych kształtach. Trzon złożony z ośmiu kolumienek, zdobionych skręconym żłobkowaniem. Kapitel trzonu ośmioboczny, na każdej ściance ozdobiony liściem stylizowanego akantu. Czara ośmioboczna z ażurowymi arkadkami u spodu, każda ze ścianek czary zdobiona trzema małymi płycinami w formie czwórliści. Pokrywa na planie ośmioboku, zwężająca się ku górze, ze ściankami dekorowanymi zwężającymi się ku górze płycinami, zwieńczona niskim cokołem z rzeźbioną sceną Chrztu Chrystusa. Po lewej stronie Chrystus w delikatnym kontrapoście. Jest ubrany w czerwony płaszcz z niebieskim podbiciem. Ma podłużną twarz o małych oczach, wąskim nosie i ustach; ciemnobrązowe wąsy i brodę, która dzieli się w dwa pukle i falowane włosy opadające na kark. Z jego lewej strony na skale stoi św. Jan Chrzciciel, który prawą rękę z muszlą w dłoni unosi ponad głową Chrystusa i polewa go wodą. Ma owalną twarz o podobnym do Chrystusa wyrazie i wywijające się średniej długości włosami opadającymi na plecy. Jest ubrany w szatę ze skóry wielbłąda, odsłaniającą prawe ramię, a na nią ma zarzucony fioletowy płaszcz z szarym podbiciem. Struktura chrzcielnicy polichromowana w kolorze beżowym, stopa oraz płyciny w kolorze jasnego fioletu, zdobienia złocone, polichromia postaci naturalistyczna.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Pierwsza kropielnica ustawiona na okrągłej stopie, zwielokrotnionej; trzon masywny, odgraniczony od góry i od dołu pierścieniami. Czara ujęta od dołu pierścieniem, półkolista, u góry zdobiona rzeźbionym pasem prostego kimationu, a wyżej jodełką; misa metalowa. Druga kropielnica o trzonie zwężającymi się ku górze, u góry oddzielonym od czary pierścieniem. Czara półkolista, zdobiona płaską dekoracją imitującą puklowanie.
kropielnica
Dwie kropielnice
Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna, z wejściem od lewej strony w postaci jednobiegowych schodów z balustradą. Kosz na planie czworoboku, na wypukłym cokole, flankowany na narożach spływami wolutowymi, od dołu ujęty niską szyszką; parapet w formie profilowanego gzymsu, wyłamanego nad osiami. Ścianki kosza zdobione prostokątnymi płycinami z malowanymi przedstawieniami czterech ewangelistów, ujętymi złoconymi ramami. Obraz umieszczony na ściance przedniej ambony przedstawia św. Mateusza oraz św. Łukasza w towarzystwie odpowiadających im atrybutów: człowieka i woła, a na obrazie na ściance bocznej ambony ukazano: św. Jana z orłem oraz św. Marka z lwem. Ewangeliści zostali przedstawieni frontalnie, w postawie stojącej, w delikatnym kontrapoście z prawą nogą ugiętą w kolanie. W prawych dłoniach trzymają pióra do pisania, a w lewych otwartą księgę (za wyjątkiem św. Marka, który w lewej dłoni trzyma pióro, a w prawej zamkniętą księgę). Święci ubrani są w długie suknie z długimi rękawami w kolorze niebieskim (św. Marek w kolorze różowym) oraz żółte płaszcze (św. Jan — płaszcz w kolorze czerwonym, a św. Marek — w kolorze niebieskim). Święci mają charakterystyczne duże i bose stopy; twarze podłużne, z dużymi oczami i krótkimi brodami (św. Jan bez zarostu); włosy długie, zaczesane do tyłu. Wokół głów mają złote, koliste nimby. Tło obrazów stonowane, ugrowe. Święty Łukasz, św. Marek oraz człowiek i orzeł trzymają kałamarze. U dołu podpisy: „S(więty) Mateusz”, „S(więty) Łukasz”, „S(więty) Jon”, „S(więty) Marek". Struktura ambony polichromowana na beżowy kolor, a profilowania i detale złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Do krzyża przybita trzema gwoździami figura Chrystusa na szeroko rozpiętych ramionach, z nogami ugiętymi w kolanach, założonymi prawa na lewą. Chrystus został przedstawiony w typie Cristo vivo, ze spuszczoną na prawe ramię głową, z otwartymi oczami. Spod zielonej korony cierniowej spływają na ramiona i plecy ciemnobrązowe, długie włosy. Biodra ciasno okryte czerwonym perizonium przewiązanym na prawym boku, z końcem układającym się w drobne, kaskadowe fałdy. Sylwetka szczupła o podkreślonej linii żeber; na ciele widoczne ślady Męki. Nad głową Chrystusa titulus w formie banderoli z napisem: „INRI”. Krzyż gładki, brązowy; polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.
rzeźba
Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Rzeźby aniołków ukazane są w pozycji siedzącej, zwrócone ku sobie w lustrzanym odbiciu, z głowami uniesionym do góry i z rękami na wysokości piersi, z szeroko rozpostartymi skrzydłami; w pasie przewiązane są złotą chustą. Mają subtelny modelunek ciała. Twarze ich są okrągłe, z pucułowatymi policzkami. Włosy średniej długości, ciemnobrązowe, zasłaniające uszy. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, skrzydła i chusta złocone.
rzeźba
Dwa anioły w zwieńczeniu
Zdjęcie nr 1: Kościół orientowany, murowany z kamienia łamanego, tynkowany; jednonawowy z krótkim prezbiterium zamkniętym trójbocznie; z kruchtą od północy i z zakrystią od południa; z czworoboczną wieżą od zachodu, tworzącą u dołu przedsionek kościoła z wyjściem na chór. Nawa na rzucie wydłużonego prostokąta; dach nawy o jednej kalenicy, zwieńczony sygnaturką. Wieża na planie kwadratu, masywna, zwieńczona baniastym hełmem. Sygnaturka ośmioboczna z latarnią i hełmem baniastym. Wewnątrz kościoła stropy; chór muzyczny wsparty na dwóch kanelowanych słupach.
kościół
Kościół Przenajświętszej Trójcy w Bieńkówce

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum siedząca postać Marii zwrócona trzy czwarte w lewo, delikatnie pochylona z rękami złożonymi w geście modlitwy. Przed nią siedzące na skale Dzieciątko, zwrócone trzy czwarte w prawo, delikatnie pochylone, opierające ciężar ciała na prawej ręce. Maria o delikatnych rysach: owalnej twarzy, małym nosie i drobnych ustach. Na głowie ma biały welon przykrywający jej włosy. Ubrana jest w bladoróżową suknię oraz silnie udrapowany ciemnogranatowy płaszcz, spod którego widoczna jest bosa stopa. Dzieciątko o jasnej, różowawej karnacji. Twarz pełna o małym nosie i głęboko osadzonych oczach. Głowę okalają krótkie, złote włosy. Wokół głów Marii i Dzieciątka złote, świetliste nimby. W tle pejzaż z widocznymi fragmentami drzew w brunatnej i ciemnozielonej tonacji. Rama złocona, fakturowana, w narożach i pośrodku boków zdobiona stylizowaną wicią roślinną.
obraz

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Józef z Dzieciątkiem", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2025, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-jozef-z-dzieciatkiem-3

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności