Dwie kropielnice
Zdjęcie nr 1: Pierwsza kropielnica ustawiona na okrągłej stopie, zwielokrotnionej; trzon masywny, odgraniczony od góry i od dołu pierścieniami. Czara ujęta od dołu pierścieniem, półkolista, u góry zdobiona rzeźbionym pasem prostego kimationu, a wyżej jodełką; misa metalowa. Druga kropielnica o trzonie zwężającymi się ku górze, u góry oddzielonym od czary pierścieniem. Czara półkolista, zdobiona płaską dekoracją imitującą puklowanie.
Zdjęcie nr 2: Pierwsza kropielnica ustawiona na okrągłej stopie, zwielokrotnionej; trzon masywny, odgraniczony od góry i od dołu pierścieniami. Czara ujęta od dołu pierścieniem, półkolista, u góry zdobiona rzeźbionym pasem prostego kimationu, a wyżej jodełką; misa metalowa. Druga kropielnica o trzonie zwężającymi się ku górze, u góry oddzielonym od czary pierścieniem. Czara półkolista, zdobiona płaską dekoracją imitującą puklowanie.

Dwie kropielnice

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Budzów
Miejscowość
Bieńkówka
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Sułkowice
Parafia
Parafia Przenajświętszej Trójcy
Tagi
kropielnica piaskowiec
Miejsce przechowywania
kruchta kościoła
Identyfikator
DZIELO/13751
Kategoria
kropielnica
Ilość
2
Czas powstania
XIX wiek
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
piaskowiec, techniki kamieniarskie, rzeźbiarskie
Wymiary podstawowe
Inne wymiary – Kropielnica 1 (zdobiona jodełką na czarze): wysokość 89 cm, średnica czary 52,5 cm Kropielnica 2: wysokość 87,5 cm; średnica czary 52 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Kropielnice powstały w XIX wieku w nieznanym warsztacie.

Opis

Pierwsza kropielnica ustawiona na okrągłej stopie, zwielokrotnionej; trzon masywny, odgraniczony od góry i od dołu pierścieniami. Czara ujęta od dołu pierścieniem, półkolista, u góry zdobiona rzeźbionym pasem prostego kimationu, a wyżej jodełką; misa metalowa.
Druga kropielnica o trzonie zwężającymi się ku górze, u góry oddzielonym od czary pierścieniem. Czara półkolista, zdobiona płaską dekoracją imitującą puklowanie.

Zarys problematyki artystycznej

Kropielnica to zbiornik na wodę święconą umieszczany w przedsionku kościoła, najczęściej w kruchcie. Może być wmurowana w ścianę lub jak w tym przypadku – wolnostojąca. Kropielnice wykonywane bywają z kamienia naturalnego lub sztucznego. Omawiane naczynia powstały w XIX wieku, w którymś z pobliskich warsztatów kamieniarskich.

Streszczenie

Kropielnice powstały w XIX wieku w nieznanym warsztacie.

Bibliografia

"Słownik terminologiczny sztuk pięknych", Warszawa 2011
Zieliński Chwalisław, "Sztuka sakralna. Co należy wiedzieć o budowie, urządzeniu, wyposażeniu, ozdobie i konserwacji Domu Bożego. Podręcznik opracowany na podstawie przepisów kościelnych", Poznań 1959

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Stopa chrzcielnicy w formie ośmiobocznego, profilowanego cokołu, ustawionego na czworobocznej kostce. Stopa przechodząca u góry w ośmioboczną o opływowych kształtach. Trzon złożony z ośmiu kolumienek, zdobionych skręconym żłobkowaniem. Kapitel trzonu ośmioboczny, na każdej ściance ozdobiony liściem stylizowanego akantu. Czara ośmioboczna z ażurowymi arkadkami u spodu, każda ze ścianek czary zdobiona trzema małymi płycinami w formie czwórliści. Pokrywa na planie ośmioboku, zwężająca się ku górze, ze ściankami dekorowanymi zwężającymi się ku górze płycinami, zwieńczona niskim cokołem z rzeźbioną sceną Chrztu Chrystusa. Po lewej stronie Chrystus w delikatnym kontrapoście. Jest ubrany w czerwony płaszcz z niebieskim podbiciem. Ma podłużną twarz o małych oczach, wąskim nosie i ustach; ciemnobrązowe wąsy i brodę, która dzieli się w dwa pukle i falowane włosy opadające na kark. Z jego lewej strony na skale stoi św. Jan Chrzciciel, który prawą rękę z muszlą w dłoni unosi ponad głową Chrystusa i polewa go wodą. Ma owalną twarz o podobnym do Chrystusa wyrazie i wywijające się średniej długości włosami opadającymi na plecy. Jest ubrany w szatę ze skóry wielbłąda, odsłaniającą prawe ramię, a na nią ma zarzucony fioletowy płaszcz z szarym podbiciem. Struktura chrzcielnicy polichromowana w kolorze beżowym, stopa oraz płyciny w kolorze jasnego fioletu, zdobienia złocone, polichromia postaci naturalistyczna.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Chrystus przybity do krzyża trzema gwoździami. Figura w delikatnym zwisie, ramiona szeroko rozłożone, kolana silnie ugięte, stopy w układzie prawa na lewą. Twarz podłużna o długim nosie, oczy i usta zamknięte; okolona krótką brodą zakończoną dwoma puklami. Włosy długie, ciemnobrązowe, opadające na plecy i prawe ramię. Na głowie ciemnozielona korona cierniowa. Sylwetka szczupła z wyraźnie uwypukloną linią żeber klatki piersiowej i wąską talią. Ciało pokrywają liczne strużki krwi. Perizonium w formie tkaniny ściśle owijającej biodra, zawiązanej na prawym boku ze zwisem wzdłuż prawego uda. Nad głową Chrystusa biały, pionowy titulus w formie banderoli z napisem: „I(ESUS) N(AZARENUS) / R(EX) I(UDAEROUM)”. Krzyż gładki, malowany na kolor ciemnobrązowy. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, perizonium białe ze złotą lamówką.
rzeźba
Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna, z wejściem od lewej strony w postaci jednobiegowych schodów z balustradą. Kosz na planie czworoboku, na wypukłym cokole, flankowany na narożach spływami wolutowymi, od dołu ujęty niską szyszką; parapet w formie profilowanego gzymsu, wyłamanego nad osiami. Ścianki kosza zdobione prostokątnymi płycinami z malowanymi przedstawieniami czterech ewangelistów, ujętymi złoconymi ramami. Obraz umieszczony na ściance przedniej ambony przedstawia św. Mateusza oraz św. Łukasza w towarzystwie odpowiadających im atrybutów: człowieka i woła, a na obrazie na ściance bocznej ambony ukazano: św. Jana z orłem oraz św. Marka z lwem. Ewangeliści zostali przedstawieni frontalnie, w postawie stojącej, w delikatnym kontrapoście z prawą nogą ugiętą w kolanie. W prawych dłoniach trzymają pióra do pisania, a w lewych otwartą księgę (za wyjątkiem św. Marka, który w lewej dłoni trzyma pióro, a w prawej zamkniętą księgę). Święci ubrani są w długie suknie z długimi rękawami w kolorze niebieskim (św. Marek w kolorze różowym) oraz żółte płaszcze (św. Jan — płaszcz w kolorze czerwonym, a św. Marek — w kolorze niebieskim). Święci mają charakterystyczne duże i bose stopy; twarze podłużne, z dużymi oczami i krótkimi brodami (św. Jan bez zarostu); włosy długie, zaczesane do tyłu. Wokół głów mają złote, koliste nimby. Tło obrazów stonowane, ugrowe. Święty Łukasz, św. Marek oraz człowiek i orzeł trzymają kałamarze. U dołu podpisy: „S(więty) Mateusz”, „S(więty) Łukasz”, „S(więty) Jon”, „S(więty) Marek". Struktura ambony polichromowana na beżowy kolor, a profilowania i detale złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Do krzyża przybita trzema gwoździami figura Chrystusa na szeroko rozpiętych ramionach, z nogami ugiętymi w kolanach, założonymi prawa na lewą. Chrystus został przedstawiony w typie Cristo vivo, ze spuszczoną na prawe ramię głową, z otwartymi oczami. Spod zielonej korony cierniowej spływają na ramiona i plecy ciemnobrązowe, długie włosy. Biodra ciasno okryte czerwonym perizonium przewiązanym na prawym boku, z końcem układającym się w drobne, kaskadowe fałdy. Sylwetka szczupła o podkreślonej linii żeber; na ciele widoczne ślady Męki. Nad głową Chrystusa titulus w formie banderoli z napisem: „INRI”. Krzyż gładki, brązowy; polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.
rzeźba
Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Rzeźby aniołków ukazane są w pozycji siedzącej, zwrócone ku sobie w lustrzanym odbiciu, z głowami uniesionym do góry i z rękami na wysokości piersi, z szeroko rozpostartymi skrzydłami; w pasie przewiązane są złotą chustą. Mają subtelny modelunek ciała. Twarze ich są okrągłe, z pucułowatymi policzkami. Włosy średniej długości, ciemnobrązowe, zasłaniające uszy. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, skrzydła i chusta złocone.
rzeźba
Dwa anioły w zwieńczeniu
Zdjęcie nr 1: Kościół orientowany, murowany z kamienia łamanego, tynkowany; jednonawowy z krótkim prezbiterium zamkniętym trójbocznie; z kruchtą od północy i z zakrystią od południa; z czworoboczną wieżą od zachodu, tworzącą u dołu przedsionek kościoła z wyjściem na chór. Nawa na rzucie wydłużonego prostokąta; dach nawy o jednej kalenicy, zwieńczony sygnaturką. Wieża na planie kwadratu, masywna, zwieńczona baniastym hełmem. Sygnaturka ośmioboczna z latarnią i hełmem baniastym. Wewnątrz kościoła stropy; chór muzyczny wsparty na dwóch kanelowanych słupach.
kościół
Kościół Przenajświętszej Trójcy w Bieńkówce

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Drewniane ławki kolatorskie ustawione po obu stronach prezbiterium. Ławki ustawione na dwóch nóżkach, siedzisko proste w postaci prostej ławy. Zaplecek flankowany filarkami podtrzymującymi wyłamane, niepełne belkowanie, zamknięte gzymsem. Na osi filarków ustawione wazony. Zaplecek zdobiony pięcioma płycinami w kształcie stojących prostokątów o uszatych narożach. Ścianki boczne z przodu o wklęsło-wypukłym brzegu, sięgające do wysokości połowy zaplecka, na zakończeniu zdobione liśćmi stylizowanego akantu. Struktura pokryta bejcą.
ławka

Dwie ławki kolatorskie

Zdjęcie nr 1: Ławy jednorzędowe, z siedziskiem, wysokim zapleckiem i przedpiersiem, ustawione na niskiej podstawie na planie prostokąta. Zaplecek zakończony zwróconymi ku sobie falistymi wolutami flankującymi owalne pole. W jednej ławie znajduje się w nim tarcza z godłem herbu Prus I, nakryta pięciopałkową koroną. W drugiej poziomo szrafowane tarcze z godłami herbów Pobóg i Sas. Nad nimi umieszczono hełmy z klejnotami herbowymi. Zaplecek i przedpiersie dekorowane płycinami. Siedzisko po bokach ujęte płytkimi ściankami zwieńczonymi spływami wolutowymi. Ławy w całości politurowane.
ławka

Dwie ławy kolatorskie

Zdjęcie nr 1: Ławki wielosiedzeniowe, wielorzędowe, ustawione na niskim prostopadłościennym podeście. Przedpiersia dekorowane dwiema płycinami w kształcie leżących prostokątów z uszakami, w polu malowane dekoracje w postaci złotego ornamentu kwiatowego – rozety w centrum i symetrycznie rozchodzących się gałązek – umieszczonego na niebieskim tle. Boki ławek naprzemiennie w kształcie krzyża łacińskiego zwieńczonego trójkątem lub łukiem półkolistym nadwieszonym, o polach zdobionych malowaną stylizowaną dekoracją arabeskową. Kolorystyka płycin przytłumiona, podkreślony wyraźny kontur dekoracji.
ławka

Dwie ławki

Zdjęcie nr 1: Drewniane płaskorzeźbione stalle ustawione na niewysokim, profilowanym cokole. Przedpiersie ujęte smukłymi, złoconymi kolumienkami o kompozytowych kapitelach, zwieńczone profilowanym gzymsem, na skrajach ustawione małe wazoniki. Lico przedpiersia dekorowane czterema prostokątnymi płycinami wypełnionymi pseudomaswerkową dekoracją w formie zdwojonych ostrołukowych arkadek z dekoracją roślinną. Zaplecek ujęty po bokach analogicznymi kolumienkami zakończonymi pinaklami, podzielony na cztery pola za pomocą niewielkich konsolek z płycinami dźwigających analogiczne pinakle. Zwieńczenie w formie czterech wimperg dekorowanych czołgankami i pinaklami. W stalli lewej na środkowym pinaklu zwieńczenia monogram IHS, a w prawej monogram Matki Boskiej. Struktura malowana na ciemny brąz, wypełnienia płycin zielone, detale błękitne oraz czerwone. Partie ornamentu oraz trzony kolumn złocone.
stalla

Dwie stalle

Zdjęcie nr 1: Stalle trójosiowe z baldachimem. Przedpiersie dekorowane profilowanymi pseudo płycinami z krzyżami w polu; zwieńczone profilowanym gzymsem. Zaplecek artykułowany lizenami z kanelurą; w polach obrazy w formie stojących prostokątów o ściętych bokach, umieszczone w profilowanych ramach z malowanymi scenami. Stalla lewa: 1. Ksiądz Jakub Wujek adorujący Matkę Boską Makowską, u góry data: „1591 r[ok]”, u dołu napis „KS[IĄDZ] JAKUB WUJEK PROSI M[ATKĘ] B[OSKĄ] MAKOWSKĄ / O OCALENIE W CZASIE GRASUJĄCEJ ZARAZY”; 2. Poświęcenie obrazu Matki Boskiej Makowskiej, u góry data: „1602 r[ok]”, a u dołu napis: „POŚWIĘCENIE OBRAZU PRZEZ / KARD[YNAŁA] BERNARDA MACIEJOWSKIEGO”; 3. Najazd Szwedów, u góry data: „1657 r[ok], u dołu napis: „NAJAZD SZWEDÓW”. Stalla prawa: 1. Przeniesienie obrazu Matki Boskiej Makowskiej do nowego kościoła, u góry data „1745 r[ok]”, u dołu napis „PRZENIESIENIE OBRAZU / ZE STAREGO DO NOWEGO KOŚCIOŁA”; 2. Dzień maryjny, u góry data: „26.V. 1963 r[ok]”; u dołu napis: „DZIEŃ MARYJNY”; 3. Poświęcenie nowej polichromii, u góry data: „11. XII. 1966 r[ok]”, u dołu napis: „MILLENIUM / POŚWIĘCENIE NOWEJ POLICHROMII”. Baldachim w formie profilowanego gzymsu, wsparty na czterech wolutowo skręconych konsolach, zwieńczony ośmiobocznym obrazem z gołębicą Ducha Świętego (stalla lewa), rybą (stalla prawa); ujętym geometrycznym ornamentem. W podniebiu ośmioboczne kasetony mieszczące malowane znaki parafii. W stalli lewej: parafii Maków, inicjały „x. Fr Dź” oraz wsi Juszczyn. W stali prawej: wsi Żarnówka, wsi Biała oraz wsi Grzechynia.
stalla

Dwie stalle

Zdjęcie nr 1: Para drewnianych stalli pięciosiedzeniowych z baldachimem. Przedpiersie w formie pulpitowej dekorowane od frontu płycinami z uszakami z malowaną na złoto dekorację kwiatową na niebieskim tle. Zaplecek dekorowany pięcioma obrazami biskupów i opatów węgierskich. Ścianki zaplecka wycięte wolutowo. Obrazy w kształcie stojących prostokątów z uszakami, oddzielone od siebie wąskimi płycinami w formie stojących prostokątów. Postacie przedstawione w popiersiu; zwrócone w trzech czwartych na tle obłoków i symbolicznie zaznaczonej architektury. Ponad obrazami łacińskie inskrypcje. Na stalli umieszczonej na ścianie północnej przedstawieni i opisani są kolejno od lewej: 1. Święty Bonifacy w stroju biskupim na tle chmur z pastorałem i mieczem w ręku: „S(ANCTUS) BONIFACIVS M. ADS. MARTINVM/IN VNGARCHI. ABBAS. A PRVFSIS./OCCISG. CIRC. AN(NO) 1007”; 2. Święty Bezertus trzyma w dłoni pastorał, miecz i księgę z kamieniami: „S(ANCTUS) BEZTERTVS M. EPISCO. NITRI/ENS. A.GENTHIB VNGARIS PESTHI./ PRO FIDE OCCISVS A 1047. 24 Sept.”; 3. Święty Gerard w stroju biskupim z pastorałem i dzidą w dłoni oraz z księgą z kamieniami: „S(ANCTUS) GEREARDVS M. EPISC. CHA/NADIENSIS IN VNGARIA BUDAE A./ GENTIB, INTFREMPTv. AB. 1047. 24”; 4. Błogosławiony Sebastian w stroju biskupim: „B(EATUS) SEBASTIANVS EX. ORD. S(ANCTUS) / BENED(ICTUS) PRIMVS ARCHIEP[ISCOPUS] STRI/ GONIENS OBIIT 30 DECEMBRIS.”; 5. Święty Wojciech w stroju biskupim chrzci klęczącego przed nim obok młodzieńca: „S(ANCTUS) ADALBERTVS ARCHIEP(ISCOPUS) PRAGEN/SIS A DEIPARA GEYSAE VNG. DVCI/SVBMISSUS S(ANCTUM) EMERICUM Baptisat Obiit An(no) 23”. Na stalli południowej, od lewej: 1. Święty Pilgrim w stroju biskupi chrzci trójkę dzieci: „S(ANCTUS) PHILIGRINVS EP. LAVREACE/NS A GEYZA VNGARORORVM DUCE/ IN VNGARIAM Vocatus Hunc… 5000 Vnogarorum Bautiso” 2. Święty Buldus w stroju biskupim trzyma w dłoni palmę męczeństwa i pastorał, a w drugiej dłoni księgę, na której leżą kamienie: „S(ANCTUS) BVLDVS M. EPISCO. AGRIENS. PRO FIDE LAPIDIRVS RT/ GLADIIS OCCVBVIT BUDAE ANNO 1046. 24” 3. Święty Gaudenty w albie, pelerynce i birecie z pastorałem w dłoni czyta księgę: „S(ANCTUS) GAVDENTIVS EP. S. ADALBERTI FRAT. ET IN VNG./CO APOST. CHRISTI Fidem Pramulgav[it]” 4. Święty Augustyn w stroju biskupim z pastorałem w dłoni „AVGVSTINVS EP. ZA/GRABIENSIS EX VNG. ORI/VNG? OBIIT 1332 3 Augusti” 5. Błogosławiony Jan w stroju biskupim z pastorałem w dłoni: „B(EATUS) IONANNES ORD[O] PRAEDIC[ATORUM]/ PER VNGARIAM PROVINCIALIS EP. BOSNENSIS OBIIT 1253. 4 Nov.” Baldachim pulpitowy zwieńczony profilowanym gzymsem. W podniebieniu naprzemiennie płyciny romboidalne i prostokątne mieszczące malowaną dekorację w formie girland i rozet. Struktura malowana na kolor ciemnobrązowy, zaplecki marmoryzowane. Detal architektoniczny czerwony i niebieski.
stalla

Dwie stalle

Jak cytować?

Maria Działo, "Dwie kropielnice", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/dwie-kropielnice

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności