Św. Joachim

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Igołomia-Wawrzeńczyce
Miejscowość
Igołomia
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wawrzeńczyce
Parafia
Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Tagi
rzeźba późnobarokowa rzeźba XVIII wieku sztuka drugiej połowy XVIII wieku
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny w północno-wschodnim narożniku nawy
Identyfikator
DZIELO/01779
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
1766 rok
Fundator
Andrzej Dominik Lipiewicz
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Wymiary szczegółowe
Wysokość figury – 130 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Według akt wizytacji z 1783 roku wyposażenie kościoła w Igołomi, a więc trzy ołtarze i ich rzeźba figuralna, zostały wykonane w 1766 roku z inicjatywy ówczesnego proboszcza Andrzeja Dominika Lipiewicza. We wspomnianej wizytacji, a także w inwentarzach kościoła z 1831 i 1860 roku, znajdują się informacje, że figury św. Joachima i św. Anny w ołtarzu Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej były pozłacane. Figury przeszły konserwację zapewne w 2000 roku, razem z ołtarzami bocznymi.

Opis

Rzeźba z tyłu drążona, ustawiona na niewielkiej, prostej podstawie. Joachim przedstawiony w całej postaci, ustawiony frontalnie, z głową skierowaną w prawo, stojąc w kontrapoście, odchylony jest delikatnie w tył. Prawa dłoń świętego spoczywa na piersi, lewa wyciągnięta jest do przodu, w geście przemowy. Twarz świętego jest szczupła i pociągła, o dużych oczach z głęboko rzeźbionymi powiekami oraz uniesionymi brwiami. Nos ma prosty, usta pełne, rozchylone, okolona jest gęstą, kręconą brodą oraz włosami sięgającymi ramion, układającymi się w głęboko rzeźbione pukle. Święty ubrany jest w długą tunikę przepasaną w talii, obficie drapowaną i przylegającą do ciała oraz w płaszcz opasujący diagonalnie postać, zawieszony na lewym przedramieniu świętego z rozwianym zwisem tkaniny na lewym boku. Figura polichromowana naturalistycznie w partiach ciała, broda i włosy brązowe, tunika srebrzona, płaszcz złocony.

Zarys problematyki artystycznej

Figurę charakteryzuje smukła, wydłużona sylwetka, do której ściśle przylegają obficie drapowane szaty. Posiada znamienny typ twarzy, modelowany niezwykle plastycznie o specyficznych cechach anatomicznych, takich jak głęboko rzeźbione powieki oraz bruzdy u nasady nosa. Rzeźba została najpewniej wykonana przez nieznany dotychczas krakowski warsztat, który w kościele w Igołomi zrealizował dwa ołtarze boczne wraz z ich rzeźbą figuralną, jak również wyposażenia architektoniczno-rzeźbiarskie do kościołów w Pleszowie (dziś Nowej Hucie; wyposażenie przeniesione z dawnego krakowskiego kościoła Wszystkich Świętych), Łętowni i dwa ołtarze boczne w Spytkowicach (k. Chabówki). Niezwykle zbliżone pod względem sposobu rzeźbienia twarzy i włosów oraz kształtowania sylwetek i szat są figury św. Joachima z kościoła w Pleszowie-Nowej Hucie czy św. Józefa w Łętowni.
Figura jest ściśle związana z programem ikonograficznym ołtarza, skupionym wokół postaci Najświętszej Marii Panny, której wizerunek przedstawiony jest w polu głównym. Retabulum flankują postacie rodziców Marii – św. Anny i św. Joachima, w zwieńczeniu zaś znajduje się obraz z wyobrażaniem Narodzin Marii.
W ikonografii św. Joachim występuje często razem ze swoją małżonką – św. Anną, przedstawiany jest jako dojrzały mężczyzna.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Znaczne przetarcia w partii srebrzeń i złoceń. Figura konserwowana zapewne w 2000 roku.

Streszczenie

Wyposażenie kościoła w Igołomi, a więc trzy ołtarze i ich rzeźba, w tym omawiana figura św. Joachima, zostały wykonane w 1766 roku z inicjatywy ówczesnego proboszcza Andrzeja Dominika Lipiewicza. W ikonografii św. Joachim występuje często razem ze swoją małżonką – św. Anną, przedstawiany jest jako dojrzały mężczyzna.

Bibliografia

Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Św. Joachim", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-joachim-13

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności