W aktach wizytacji z 1765 roku wskazano, że w nowo wybudowanym kościele w Łętowni (1760-1765) znajdują się jeszcze dawne ołtarze, ale mają być sprawione nowe („In Ecclesia altaria sunt antiqua, sed quoniam Magnifica Fundatrix per quam est fundata Ecclesia etiam alteria nova”). Nowe retabula powstały zatem po 1765 roku. Ich fundatorką była Barbara z Janickich Lisicka. Nastawy były na nowo złocone w 1902 roku przez Jana Haltaja. W czwartej ćwierci XX wieku zostały poddane konserwacji.
Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, jednoosiowa z bramkami. Ołtarz prostopadłościenny, murowany, w drewnianej obudowie, z drewnianą mensą. Antepedium ujęte profilowaną ramą; w polu malowana płycina w formie leżącego prostokąta o zaokrąglonych narożach, wypełniona gałązkami różanymi, z akantowo-regencyjnym kartuszem. W narożach antepedium malowane ptaki siedzące na gałązkach. W polu kartusza ukazana scena męczeństwa św. Szymona i św. Judy Tadeusza, na tle pejzażu. Tabernakulum metalowe, prostopadłościenne, flankowane pilastrami w formie spływów wolutowych zdobionych gałązkami róży, zamknięte od góry profilowanym gzymsem. Drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym nadwieszonym; w polu przedstawienie kielicha z hostią. Tabernakulum wprawione w wysoki cokół, na którym stoi tron wystawienia w formie obrotowej niszy, o wypukłej ściance frontowej i ustawionymi pod kątem ściankami bocznymi. Nisza flankowana parą kolumienek i spływów wolutowych dźwigających belkowanie oraz fragmenty przerwanego, półkolistego przyczółka. Na belkowaniu szczyt z rocaillem, z napisem w polu: „ECCE / TABERNACULUM / DEI”. Nastawa ustawiona na dwustrefowym cokole, z wyodrębnionymi czterema prostopadłościanami, w górnej części zdobionym płycinami. Retabulum ujęte parami pilastrów i filarów o kanelowanych trzonach oraz stojącymi przed nimi w układzie schodkowym kolumnami o kapitelach kompozytowych. Podpory dźwigają pełne belkowanie, wyłamane na ich osi, z przerwanym architrawem nad polem środkowym. Na belkowaniu fragmenty falistego, przerwanego przyczółka z figurami aniołów z arma Christi. W polu środkowym wnęka w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym nadwieszonym, ujęta profilowaną ramą, z obrazem Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej. Nad nią, w polu belkowania rocaille'owy kartusz z napisem „HI / SUNT VIRI / MISERICORDIAE / [...]ccdis 44”. Zwieńczenie w formie zbliżonej do stojącego prostokąta, ujętego pilastrami przechodzącymi w spływy wolutowe, zamkniętego dwoma fragmentami wolutowego gzymsu. Całość zakończona szczytem utworzonym z muszli i zwisów kwiatowych, flankowanym przez dwa wazony. Zwieńczenie ujęte liśćmi palmowymi. W polu obraz z grupą Ukrzyżowania w formie stojącego prostokąta, w profilowanej ramie, dekorowanej rocaille'm. Nastawa flankowana bramkami zwieńczonymi konsolami, na których stoją figury Marii i św. Jana Ewangelisty. Przejścia w formie stojącego prostokąta o wklęsłych górnych narożach, z drzwiczkami z malowanymi przedstawieniami św. Piotra i św. Pawła. Struktura polichromowana na sposób imitujący marmoryzację w kolorze zielono-niebieskim, z laserunkiem, kolumny, ornamentyka i profile złocone, detal srebrzony.
Architektura ołtarza oparta jest na motywie rozbudowanej aediculi, złożonej z dwóch par kolumn o układzie schodkowych, dźwigających pełne belkowanie i przerwany przyczółek. Wyraźne podziały architektoniczne kondygnacji i zwieńczenia, przy niewielkiej ilości dekoracji figuralnej i ornamentalnej, nadają nastawie wyraźnego monumentalizmu.
Dobry.
W aktach wizytacji z 1765 roku wskazano, że w nowo wybudowanym kościele w Łętowni (1760-1765) znajdują się jeszcze dawne ołtarze, ale mają być sprawione nowe. Retabula powstały zatem po 1765 roku. Ich fundatorką była Barbara z Janickich Lisicka. Architektura ołtarza oparta jest na motywie rozbudowanej aediculi.
Autor: Jakub Zaskalski
Paulina Kluz, "Ołtarz główny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2025, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-glowny-84