Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica przyścienna. Czara półkolista z imitacją puklowania, z wywiniętym brzegiem, podtrzymywana u dołu przez dwie konsole, zakończone wolutą z uskrzydloną główką anielską. Nakryta płaską pokrywą na planie ściętego koła, na której znajduje się niewielka grupa rzeźbiarska Chrztu Chrystusa. Na pokrywie dwa rzędy ornamentalnych cęg, dolny zwrócony do wewnątrz, górny na zewnątrz, tworzące kabłąki podtrzymujące gołębicę Ducha Świętego w otoku z obłoków i glorii promienistej. Chrzcielnica i pokrywa laserowane w kolorze niebieskim, detale złocone i srebrzone; główka anielska i grupa rzeźbiarska polichromowane naturalistycznie.
Zdjęcie nr 2: Chrzcielnica przyścienna. Czara półkolista z imitacją puklowania, z wywiniętym brzegiem, podtrzymywana u dołu przez dwie konsole, zakończone wolutą z uskrzydloną główką anielską. Nakryta płaską pokrywą na planie ściętego koła, na której znajduje się niewielka grupa rzeźbiarska Chrztu Chrystusa. Na pokrywie dwa rzędy ornamentalnych cęg, dolny zwrócony do wewnątrz, górny na zewnątrz, tworzące kabłąki podtrzymujące gołębicę Ducha Świętego w otoku z obłoków i glorii promienistej. Chrzcielnica i pokrywa laserowane w kolorze niebieskim, detale złocone i srebrzone; główka anielska i grupa rzeźbiarska polichromowane naturalistycznie.

Chrzcielnica

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Jordanów
Miejscowość
Łętownia
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Apostołów Szymona i Judy
Tagi
Chrzest Chrystusa gloria gołębica Ducha Świętego sztuka drugiej połowy XVIII wieku
Miejsce przechowywania
prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/10750
Kategoria
chrzcielnica
Ilość
1
Czas powstania
po 1765 roku
Fundator
Barbara z Janickich Lisicka
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie i rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie, laserowanie
Wymiary podstawowe
wysokość – około 170 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Rokokowa chrzcielnica powstała razem z całym wyposażeniem architektoniczno-rzeźbiarskim kościoła, po 1765 roku, którego fundatorką była Barbara z Janickich Lisicka. W czwartej ćwierci XX wieku została poddana konserwacji.

Opis

Chrzcielnica przyścienna. Czara półkolista z imitacją puklowania, z wywiniętym brzegiem, podtrzymywana u dołu przez dwie konsole, zakończone wolutą z uskrzydloną główką anielską. Nakryta płaską pokrywą na planie ściętego koła, na której znajduje się niewielka grupa rzeźbiarska Chrztu Chrystusa. Na pokrywie dwa rzędy ornamentalnych cęg, dolny zwrócony do wewnątrz, górny na zewnątrz, tworzące kabłąki podtrzymujące gołębicę Ducha Świętego w otoku z obłoków i glorii promienistej. Chrzcielnica i pokrywa laserowane w kolorze niebieskim, detale złocone i srebrzone; główka anielska i grupa rzeźbiarska polichromowane naturalistycznie.

Zarys problematyki artystycznej

Chrzcielnica przyjmuje nietypową formę przyściennej czary podtrzymywanej na konsolach, w przeciwieństwie do zazwyczaj stosowanej formy kielichowej. Jej dekoracja rzeźbiarska jest spójna formalnie z rzeźbą pozostałych elementów wyposażenia kościoła. Uskrzydlona główka anielska z konsoli jest analogiczna względem główek aniołków ze zwieńczeń ołtarza głównego i nastaw w kaplicach, zaś gloria promienista z gołębicą Ducha Świętego jest taka sama, jak ta wieńcząca ambonę. Można zatem stwierdzić, że chrzcielnica została wykonana przez ten sam warsztat, który jest autorem łętowskich ołtarzy i ambony. Warsztat ten, prócz Łętowni, zrealizował całe wyposażenie architektoniczno-rzeźbiarskie w kościele w Pleszowie (dziś Nowej Hucie; wyposażenie z dawnego krakowskiego kościoła Wszystkich Świętych), ołtarz główny w Hebdowie oraz retabula boczne w Igołomi.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Rokokowa chrzcielnica powstała razem z całym wyposażeniem architektoniczno-rzeźbiarskim kościoła, po 1765 roku, którego fundatorką była Barbara z Janickich Lisicka. Chrzcielnica przyjmuje nietypową formę przyściennej czary podtrzymywanej na konsolach, w przeciwieństwie do zazwyczaj stosowanej formy kielichowej.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953

Osoby związane z dziełem

SDM_COVER_PHOTO
Barbara z Janickich Lisicka

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem przez drzwi w zaplecku, od strony zakrystii. Kosz na planie kwadratu o wklęsłych ściankach i ściętych narożach, na podstawie w postaci wałka dekorowanego rocaille’m, z podwieszeniem w formie zbliżonej do stożka zakończonego szyszką, w którego ściętych narożach znajdują się spływy wolutowe dekorowane kampanulami i pola ozdobione rocaille’m. Kosz w narożach ujęty pilastrami o trzonach przechodzących w spływy wolutowe, dekorowanych kampanulami i rocaille’m, dźwigających niepełne belkowanie stanowiące parapet. Ścianki kosza zdobione płycinami z rocaille’m. Zaplecek ujęty pilastrami o kanelowanych trzonach, zakończonymi konsolami z podwieszonymi kampanulami, dźwigającymi imposty oraz fragmenty, przerwanego, wolutowego przyczółka. Pomiędzy nimi, w polu zwieńczenia gołębica Ducha Świętego w otoku z obłoków, w glorii promienistej. W polu zaplecka drzwi, ponad nimi rocaille. Zaplecek ujęty uszami utworzonymi ze spływów wolutowych, liści palmowych i kwiatów. Struktura polichromowana na sposób imitujący marmoryzację w kolorze ciemnej zieleni ze złoconymi profilami i ornamentyką, gołębica srebrzona.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Ławy jednorzędowe, z siedziskiem, wysokim zapleckiem i przedpiersiem, ustawione na niskiej podstawie na planie prostokąta. Zaplecek zakończony zwróconymi ku sobie falistymi wolutami flankującymi owalne pole. W jednej ławie znajduje się w nim tarcza z godłem herbu Prus I, nakryta pięciopałkową koroną. W drugiej poziomo szrafowane tarcze z godłami herbów Pobóg i Sas. Nad nimi umieszczono hełmy z klejnotami herbowymi. Zaplecek i przedpiersie dekorowane płycinami. Siedzisko po bokach ujęte płytkimi ściankami zwieńczonymi spływami wolutowymi. Ławy w całości politurowane.
ławka
Dwie ławy kolatorskie
Zdjęcie nr 1: Parapet chóru muzycznego wsparty na dwóch filarach, o kanelowanych trzonach w górnej części. Balustrada o wypukłej środkowej partii, na niskim cokole, podzielona na pola pilastrami, dźwigającymi profilowany gzyms stanowiący poręcz. W polach płyciny w formie stojącego prostokąta ujętego ramą, z malowanymi przedstawieniami muzykujących aniołów siedzących na obłokach. Aniołki w kolejności od lewej strony trzymają waltornię, wiolonczelę, skrzypce, następne dwa nuty, później skrzypce, flet poprzeczny i waltornię.
chór muzyczny
Chór muzyczny
Zdjęcie nr 1: Figura pełnoplastyczna, ustawiona na niskiej podstawie. Postać ukazana frontalnie, z głową skierowaną w prawo, w kontrapoście, z obiema rękami uniesionymi z przodu, jedną wysoko, drugą nisko. Twarz ma podłużną, z drugim podbródkiem, o dużych, migdałowatych i opadających oczach, wąskim nosie i ustach, okoloną krótkimi, kręconymi włosami, układającymi się w czub nad czołem. Anioł ubrany jest w ciemnoczerwoną suknię spodnią i złoconą suknię wierzchnią, sięgającą kolan, z podwiniętymi rękawami, przepasaną w talii szarfą. Skrzydła ma złocone, złożone na plecach. Polichromia ciała naturalistyczna.
rzeźba
Anioł trzymający lichtarz
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, ustawiona na zielonym cokole zwężającym się ku górze, na planie kwadratu. Chrystus ukazany frontalnie, stoi na lekko ugiętych nogach, prawa rękę unosi w geście błogosławieństwa, lewą trzyma drzewce chorągwi wykonanej z czerwonego materiału obszytego frędzlą z naszytym wizerunkiem Najświętszego Serca Marii. Twarz Chrystusa owalna, o wysokim czole, dużych, migdałowatych oczach, łukowatych brwiach, dużym nosie i wąskich ustach; okoloną falista brodą oraz jasnobrązowymi włosami sięgającymi ramion, skręconymi w regularne pukle. Nad głową ma nimb promienisty. Chrystus nakryty czerwonym płaszczem o niebieskiej podszewce ze złoconą lamówką, odsłaniającym tors, zarzuconym na lewe ramię i otaczającym postać, z wywiniętą połą płaszcza z przodu postaci. Ciało szczupłe, o podkreślonych żebrach klatki piersiowej, z zaznaczonymi śladami męki. Polichromia ciała naturalistyczna, o jasnej karnacji.
rzeźba
Chrystus Zmartwychwstały
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centum kompozycji Chrystus ukazany w całej postaci, zwrócony w trzech czwartych w prawo, rękoma obejmuje stojący przed nim słup. Na szyi i wokół nadgarstków ma powróz zawiązany wokół słupa. Twarz ma owalną, o dużych, migdałowatych oczach, z których płyną łzy, prostym nosie i małych ustach; okoloną krótką brodą oraz jasnobrązowymi włosami opadającymi na ramiona. Wokół głowy ma nimb promienisty i kolisty. Przez biodra ma przewiązane krótkie, białe perizonium. Ciało w całości pokryte krwiawiącymi ranami. Krew znajduje się również na słupie i na ziemi. Chrystus ukazany we wnętrzu z arkadą, do której filara przywiązane są sznurem rózga i dyscyplina, z których kapie krew. W oddali widoczny fragment okna.
obraz
Chrystus u słupa

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Parapet chóru muzycznego wsparty na dwóch filarach, o kanelowanych trzonach w górnej części. Balustrada o wypukłej środkowej partii, na niskim cokole, podzielona na pola pilastrami, dźwigającymi profilowany gzyms stanowiący poręcz. W polach płyciny w formie stojącego prostokąta ujętego ramą, z malowanymi przedstawieniami muzykujących aniołów siedzących na obłokach. Aniołki w kolejności od lewej strony trzymają waltornię, wiolonczelę, skrzypce, następne dwa nuty, później skrzypce, flet poprzeczny i waltornię.
chór muzyczny
Chór muzyczny
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz
Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, dostępna z zakrystii przez drzwi w polu zaplecka. Kosz na planie kwadratu o ściętych narożach, na podstawie w formie wałka, z podwieszeniem w formie spłaszczonego stożka ze zbiegającymi się z czterech naroży lizenami, dekorowanego rocaille'em. Kosz ujęty w narożach pilastrami, dekorowany w partii ścianek, trzonów pilastrów i wałka rocaille'em, parapet w formie gzymsu. Zaplecek wysoki, flankowany dwoma wąskimi pilastrami, zwieńczonymi konsolami z rocaille'em podtrzymującymi pełne belkowanie, wyłamane na ich osi oraz wolutowy przerwany przyczółek. W polu zaplecka drzwi. Na belkowaniu rokokowy kartusz z napisem „DOCETE OMNES / GENTES. Math(eus) 28”. Ponad belkowaniem trójkąt z trzema płomieniami w polu, na obłoku, w glorii promienistej. Struktura polichromowana w sposób imitujący marmoryzację w kolorze niebiesko-białym, ornamentyka i profile pozłocone, obłoki i pole kartusza posrebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźba ścięta z tyłu, drążona, przedstawia anioła stojącego na rzeźbionym, posrebrzanym obłoku. Figura zwrócona frontalnie, z prawą nogą opartą na obłoku, głową przechyloną na prawy bark oraz uniesionymi przed sobą, ugiętymi rękami. Twarz owalna, o pełnych policzkach i wystającej brodzie, migdałowatych, opadających oczach, małym nosie i ustach, okolona krótkimi, zaczesanymi do tyłu włosami. Anioł ubrany jest w silnie fałdowaną, różową tunikę z fioletową podszewką, z jednym rękawem na lewym przedramieniu, odsłaniającą połowę torsu i prawe ramię oraz prawą nogę. Skrzydła pozłocone, złożone po bokach postaci. Polichromia ciała naturalistyczna.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Rzeźba ścięta z tyłu, drążona, ustawiona na rzeźbionym, posrebrzanym obłoku. Figura anioła ukazana frontalnie, z lewą nogą opartą na obłoku oraz wyciągniętymi przed siebie, ugiętymi rękoma. Twarz ma owalną, o pełnych policzkach i podkreślonej brodzie, migdałowatych, opadających oczach, małym nosie i ustach, okoloną krótkimi, falowanymi, zaczesanymi w tył włosami. Anioł ubrany jest w obficie fałdowaną zieloną tunikę z pomarańczową podszewką, z jednym rękawem na prawym ramieniu, odsłaniającą tors, lewe ramię oraz lewą nogę. Skrzydła pozłacane, złożone po bokach postaci. Polichromia ciała naturalistyczna.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Epitafium w formie leżącego prostokąta. W polu inskrypcja „WYZNAIE TO IZEM BYŁ GRZESNIKIEM MOY BOZE / [O]DNAJCZE MIŁOSIERDZIE [SWO]IE NIECH PRZEMOZ[E] / CIEBIE ZAS CZYTELNIKU O PACIERZY PROSZĘ / FRANCISZEK WILKOŃSKI SUPPLIKE WNOSZE”.
płyta nagrobna
Epitafium Franciszka Wilkońskiego

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Na okrągłej podstawie, częściowo wmurowanej w ścianę oraz prostopadłościennym cokole niewielka stopa z trzonem w typie balustradowej lalki podtrzymującej półkulistą czarę o powierzchni imitującej puklowanie z wklęską i zaoblonym brzegiem. Na kwadratowej podstawie data: „A(NNO) D(OMINI) 1707”. Pokrywa w kształcie smukłej półkopuły, ośmiopolowa, z żebrami. W polach między żebrami dekoracja z ornamentu małżowinowego. Latarnia ośmioboczna z profilowanym cokołem i gzymsem. Na latarni jajowata kula z toczonym daszkiem zwieńczonym guzem w kształcie zbliżonym do szyszki. Żebra kopuły, elementy dekoracyjne i ornamenty złocone. Tła i ściany latarni polichromowane, ciemnozielone.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Na niskiej prostopadłościennej podstawie, niewielka stopa z trzonem w typie balustradowej lalki podtrzymującej półkulistą czarę o powierzchni imitującej puklowanie z wklęską i zaoblonym brzegiem. Na trzonie ryty kartusz z godłem herbu Zadora pod kapeluszem z sześcioma chwostami po każdej ze stron, w trzech rzędach. Pokrywa w formie korony zamkniętej, z sześcioma kabłąkami złączonymi kulą i krzyżem; obręcz i kabłąki z malowanymi rautami i kaboszonami imitującymi kamienie jubilerskie. Wewnątrz korony grupa rzeźbiarska: Chrystus w Jordanie, z rękoma w geście modlitwy i św. Jan Chrzciciel polewający wodą głowę Jezusa.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Stopa na rzucie koła, na cokole; trzon profilowany, nodus tralkowy, ujęty pierścieniami. Czara półkulista z wywiniętą krawędzią. Pokrywa w formie korony zamkniętej, z czterema kabłąkami połączonymi kulą z krzyżem. Dno korony z uchwytem i datą: 1786 R.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica gotycka w kształcie kielicha. Posiada kolistą stopę, która przechodzi w stożkowato zwężającą się tuleję z wydatnym wałkiem w połowie wysokości. Czara dołem lekko zaokrąglona, rozchylająca się ku górze. Płaszcz dekorowany u dołu i poniżej górnej krawędzi wąskimi pasami z minuskułowymi napisami, przedzielone motywem lilii: MARIA ROSA ROT HIS UNS, ANNO DOMINI 1462. Pomiędzy nimi rozmieszczone są na obwodzie cztery plakietki przedstawiające trójpostaciową Grupę Ukrzyżowania oraz frontalny wizerunek księcia zatorskiego Wacława w całej postaci. W prawej ręce trzyma włócznię, lewą dłoń opiera na tarczy z orłem. Twarz okala broda zakończona w szpic oraz długie i sfalowane włosy. Głowę wieńczy niewysoka książęca mitra. Ubrany jest w długi płaszcz narzucony na późnogotycka zbroję. Drewniana pokrywa chrzcielnicy została dodana wtórnie.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnicą ustawiona na niskiej podstawie na planie kwadratu. Płaszcz stopy na planie ośmioboku, zwężający się ku górze, zamknięty profilowanym, ośmiobocznym pierścieniem. Trzon o przekroju ośmiobocznym. Czara o przekroju ośmiobocznym, wypukła, z wywiniętym brzegiem, w dolnej części dekorowana imitacją puklowania.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica usytuowana na postumencie na rzucie półkolistym i schodkowej, kwadratowej płycie. Jej trzon w typie gruszkowym dźwiga puklowaną, półkulistą czarę z profilowanym, ćwierćkolistym w przekroju wylewem. Pokrywa drewniana, bogato profilowana, malowana na czarno, zwieńczona złoconą kulą z krzyżem.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Chrzcielnica", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/chrzcielnica-76

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności