Ambona

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Kęty
Miejscowość
Bielany
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Św. Macieja Apostoła
Tagi
mała architektura sztuka pierwszej połowy XIX wieku
Miejsce przechowywania
południowo-wschodni narożnik nawy
Identyfikator
DZIELO/24315
Kategoria
ambona
Ilość
1
Czas powstania
pierwsza połowa XIX wieku
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie i rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ambona powstała najpewniej w pierwszej połowie XIX wieku.

Opis

Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem przez drzwi w partii zaplecka. Kosz na planie zbliżonym do koła o wklęsło-wypukłym zarysie, na cokole w postaci spłaszczonego wałka, z podwieszeniem w formie zbliżonej do spłaszczonej półkuli, zdobionej rozetami, ujętej lizenami dekorowanymi zwisami, zakończonej szyszką. Ścianki kosza wydzielone pilastrami dźwigającymi belkowanie tworzące parapet. Trzony dekorowane zwisami, ścianki rozetami. Na krawędzi cokołu siedzące figury czterech ewangelistów. Baldachim na planie analogicznym do kosza w formie belkowania z podwieszonym lambrekinem. Na nim woluty tworzące cokół dla wazonu, na którym znajduje się otwarta księga w glorii promienistej. Na księdze napis: „BŁOGOSŁA/WIENI / KTÓRZY / SŁUCHAIĄ / SŁOWA / BOŻEGO, I / STRZEGĄ / GO. / U S(więtego) Łukasza w rozdz(iale) XI wier(sz) [28]”. Na podniebieniu baldachimu gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze beżowym, ze złoconymi profilami, ornamentyką i detalami.

Zarys problematyki artystycznej

Ambona ma niespotykaną, nieregularną, wklęsło-wypukłą formę baldachimu i kosza z wyjątkowo rozbudowanym podwieszeniem. Jej dekoracja w postaci wazonu, lambrekinu, rozet i liściastych zwisów ma charakter klasycystyczny.

Streszczenie

Ambona powstała najpewniej w pierwszej połowie XIX wieku. Jej dekoracja w postaci wazonu, lambrekinu, rozet i liściastych zwisów ma charakter klasycystyczny.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Dziubek Maciej, "Bielańskie probostwo" , „Almanach Kęcki” , s. 57-65

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Parafii w Bielanach, Krzysztof Orlicki, Dzieje parafii świętego Macieja Apostoła w Bielanach (od powstania do I wojny światowej), Kraków 2008, mpis, s. 39.

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Ambona", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ambona-49

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności