Tabernakulum z tronem wystawienia

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Kocmyrzów-Luborzyca
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wawrzeńczyce
Parafia
Podwyższenia Krzyża Świętego
Tagi
aniołek rocaille sztuka drugiej połowy XVIII wieku
Miejsce przechowywania
ołtarz główny
Identyfikator
DZIELO/25343
Kategoria
tabernakulum
Ilość
1
Czas powstania
tron wystawienia – przed 1773 rokiem; tabernakulum – druga połowa XX wieku
Fundator
Andrzej Dominik Lipiewicz
Technika i materiał
drewno, metal; techniki stolarskie i rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Ołtarz główny wraz z dekoracją rzeźbiarską został ufundowany przez Andrzeja Dominika Lipiewicza, który pełnił funkcję rektora kościoła w Luborzycy w latach 1762-1773. Projekt nastawy mógł być dziełem Sebastiana Sierakowskiego. Został wykonany przez warsztat Mateusza Szepsa, który jest autorem dekoracji rzeźbiarskiej. W aktach wizytacji z 1783 roku opisany był jeszcze jako niepolichromowany – „Ołtarze: Wielki snycerskiey roboty niemalowany z Cyboryum takieyże roboty niemalowanym na mensie murowaney konsekrowany”. Polichromię wykonano zatem po tym roku. Ołtarz był konsekrowany w 1792 roku przez plebana Sebastiana Czochrona.

Opis

Tabernakulum pancerne, w formie drewnianej, prostopadłościennej skrzynki obitej blachą, o wypukłej ściance frontowej. Drzwiczki w formie kwadratu zamkniętego łukiem półkolistym, ujęte wzorzystym pasem, z trybowanym przedstawieniem baranka z krzyżem, leżącego na księdze, w glorii promienistej. W górnych narożach ścianki frontowej aplikowane elementy ornamentalne. Tabernakulum w drewnianej, architektonicznej obudowie, wpisane w cokół, na którym znajduje się tron wystawienia. Tron w formie niszy, ujęty dwiema parami zdwojonych pilastrów. Wewnętrza para wysunięta jest do przodu, a jej trzony dekorowane rocaille'm, kłosami zbóż, winogronami oraz główkami anielskimi przechodzą w spływy wolutowe, na których klęczą aniołki. Pilastry dźwigają belkowanie, wyłamane na ich osi, częściowo przerwane nad niszą środkową, z wyłamanym odcinkowo gzymsem, z podwieszoną tkaniną. Pilastry zewnętrzne ujęte wolutami spływającymi na wyłamane partie cokołu. Podstawa, pilastry i fryz dekorowane rocaille'm. Struktura polichromowana w kolorze błękitnym, ze złoconymi profilami i ornamentyką, tkanina srebrzona.

Zarys problematyki artystycznej

Tabernakulum jest to szafka umieszczana na ołtarzu głównym, w której przechowywany jest Najświętszy Sakrament. Tron wystawienia najczęściej umieszczany jest na tabernakulum i służy jako miejsce do wystawienia Najświętszego Sakramentu w monstrancji.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Po konserwacji.

Streszczenie

Ołtarz główny wraz z dekoracją rzeźbiarską i tabernakulum został ufundowany przez Andrzeja Dominika Lipiewicza - rektora kościoła w Luborzycy w latach 1762-1773. Projekt nastawy mógł być dziełem Sebastiana Sierakowskiego. Został wykonany przez warsztat Mateusza Szepsa, który jest autorem dekoracji rzeźbiarskiej. Tabernakulum jest to szafka umieszczana na ołtarzu głównym, w której przechowywany jest Najświętszy Sakrament. Tron wystawienia służy jako miejsce do wystawienia Najświętszego Sakramentu w monstrancji.

Bibliografia

Wiśniewski Jan, "Dekanat miechowski", Radom 1917
Domański Roman, "Krótki zarys dziejów kościoła i parafii luborzyckiej", Kraków 1994

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Tabernakulum z tronem wystawienia", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/tabernakulum-z-tronem-wystawienia-7

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności