Tabernakulum

Dzieje zabytku

Jesienią 1902 roku tabernakulum zostało odzłocone przez Jana Stankiewicza z Oświęcimia.

Opis

Główna część tabernakulum w formie zbliżonej do sześcianu z drzwiczkami dekorowanymi motywem podwójnej bramy i krzyża, uformowanym z listewek; drzwiczki ujęte po bokach uszami z ornamentu małżowinowo-chrząstkowego. Nad tą sześcienną częścią tron wystawienia z obudową architektoniczną w formie aediculi, w centrum której nisza półkolista zamknięta sferycznie z wstawionym krzyżem ołtarzowym. Nisza ujęta dwiema parami pilastrów i kolumn o kapitelach korynckich, ustawionych na podwójnych cokołach, w dwóch strefach; cokoły rozmieszczone są u dołu tabernakulum i po bokach jego sześciennej części głównej. Podpory dźwigają pełne belkowanie wyłamane na ich osi. Całość zwieńczona przerwanym przyczółkiem o wklęsłych bokach. Górne cokoły dekorowane są płycinami z liśćmi akantu. Nisza z rytą dekoracją w postaci czterolistnych pól z dekoracją roślinną, liliami heraldycznymi i krzyżami, z otwartą koroną w centrum kompozycji.

Zarys problematyki artystycznej

Tabernakulum (z łac. namiot, szałas) to niewielka, ozdobna, zamykana szafka służąca do przechowywania hostii i komunikantów. Zgodnie z przepisami liturgicznymi powinna być szczelnie zamknięta i nie wolno w niej umieszczać niczego innego. W dzień i w nocy musi palić się przed nią lampa wieczna. Tabernakulum przykrywa się konopeum – białym lub w odpowiadającym kolorowi liturgicznemu danego dnia fragmentem tkaniny, który ma je osłaniać. W tym przypadku z tabernakulum połączony jest tron do wystawienia monstrancji (a poza okresem wystawiania – krzyża).
Warto zauważyć, że tabernakulum niemal odwzorowuje ołtarz w mniejszej skali. Oba w centrum mieszczą przedstawienie ukrzyżowanego Chrystusa. Struktura tabernakulum powtarza m.in. podziały pierwszej kondygnacji ołtarza wraz z układem kolumn posadowionych na wysokich cokołach, jedynie przyczółek, zamknięty w ołtarzu głównym, w tabernakulum został rozerwany i wygięty do góry.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry, po konserwacji.

Streszczenie

Nie jest znany autor siedemnastowiecznego tabernakulum kościoła w Bolechowicach. Wykonano je z obitego złoconymi blachami drewna. W swej strukturze powtarza kształt, podziały oraz przedstawienie ołtarza głównego.

Bibliografia