Tabernakulum
Zdjęcie nr 1: Prostopadłościenna szafka na rzucie prostokąta o ściętych od przodu narożnikach, na cokole, od przodu opięta kolumienkami o trzonach w jednej trzeciej wysokości zdobionej ornamentem okuciowym, z kompozytowymi kapitelami, ustawionymi na cokołach i wysuniętych postumentach. Kolumny podtrzymują uproszczone belkowanie i profilowany gzyms występujące nad nimi. W przedniej ściance prostokątne zamknięte półkoliście drzwiczki, osadzone na zawiasach i zamykane na zamek, ozdobione płyciną powtarzającą kształt drzwiczek, z płaskorzeźbionym ustawionym na korporale kielichem mszalnym z hostią na tle promieni. W górnych narożach przedniej ściany uskrzydlone główki aniołków. W polach pomiędzy kolumnami płaskorzeźbione postacie nieokreślonych świętych. Tabernakulum pozłocone, hostia i korporał posrebrzone.
Zdjęcie nr 2: Prostopadłościenna szafka na rzucie prostokąta o ściętych od przodu narożnikach, na cokole, od przodu opięta kolumienkami o trzonach w jednej trzeciej wysokości zdobionej ornamentem okuciowym, z kompozytowymi kapitelami, ustawionymi na cokołach i wysuniętych postumentach. Kolumny podtrzymują uproszczone belkowanie i profilowany gzyms występujące nad nimi. W przedniej ściance prostokątne zamknięte półkoliście drzwiczki, osadzone na zawiasach i zamykane na zamek, ozdobione płyciną powtarzającą kształt drzwiczek, z płaskorzeźbionym ustawionym na korporale kielichem mszalnym z hostią na tle promieni. W górnych narożach przedniej ściany uskrzydlone główki aniołków. W polach pomiędzy kolumnami płaskorzeźbione postacie nieokreślonych świętych. Tabernakulum pozłocone, hostia i korporał posrebrzone.
Zdjęcie nr 3: Prostopadłościenna szafka na rzucie prostokąta o ściętych od przodu narożnikach, na cokole, od przodu opięta kolumienkami o trzonach w jednej trzeciej wysokości zdobionej ornamentem okuciowym, z kompozytowymi kapitelami, ustawionymi na cokołach i wysuniętych postumentach. Kolumny podtrzymują uproszczone belkowanie i profilowany gzyms występujące nad nimi. W przedniej ściance prostokątne zamknięte półkoliście drzwiczki, osadzone na zawiasach i zamykane na zamek, ozdobione płyciną powtarzającą kształt drzwiczek, z płaskorzeźbionym ustawionym na korporale kielichem mszalnym z hostią na tle promieni. W górnych narożach przedniej ściany uskrzydlone główki aniołków. W polach pomiędzy kolumnami płaskorzeźbione postacie nieokreślonych świętych. Tabernakulum pozłocone, hostia i korporał posrebrzone.

Tabernakulum

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Lanckorona
Miejscowość
Lanckorona
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Kalwaria Zebrzydowska
Parafia
Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela
Miejsce przechowywania
ołtarz w kaplicy bocznej przy nawie od północy
Identyfikator
DZIELO/03328
Kategoria
tabernakulum
Ilość
1
Czas powstania
XVIII wiek
Technika i materiał
drewno; techniki stolarskie, rzeźbienie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Andrzej Włodarek
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Sprawione do ołtarza w kaplicy Różańcowej.

Opis

Prostopadłościenna szafka na rzucie prostokąta o ściętych od przodu narożnikach, na cokole, od przodu opięta kolumienkami o trzonach w jednej trzeciej wysokości zdobionej ornamentem okuciowym, z kompozytowymi kapitelami, ustawionymi na cokołach i wysuniętych postumentach. Kolumny podtrzymują uproszczone belkowanie i profilowany gzyms występujące nad nimi. W przedniej ściance prostokątne zamknięte półkoliście drzwiczki, osadzone na zawiasach i zamykane na zamek, ozdobione płyciną powtarzającą kształt drzwiczek, z płaskorzeźbionym ustawionym na korporale kielichem mszalnym z hostią na tle promieni. W górnych narożach przedniej ściany uskrzydlone główki aniołków. W polach pomiędzy kolumnami płaskorzeźbione postacie nieokreślonych świętych. Tabernakulum pozłocone, hostia i korporał posrebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Barokowe tabernakulum w typie tempietta.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Tabernakulum drewniane, złocone i posrebrzane, w typie tempietta, ustawione na ołtarzu w kaplicy Różańcowej. Wykonane w XVIII wieku przez nieokreślony warsztat małopolski.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona zawieszona w arkadzie tęczy, dostępna jednobiegowymi schodami od wschodu, od strony wejścia do zakrystii. Kosz na rzucie ośmioboku, opięty smukłymi kolumienkami o gładkich trzonach i kompozytowych kapitelach, ustawionymi występujących wybrzuszonych postumentach i wspierającymi gzyms występujący na nimi. Boki kosza na przemian gładkie i ozdobione nałożonymi rzeźbionymi motywami roślinnymi. Kosz nadwieszony na konsoli w kształcie spłaszczonego ostrosłupa. Zaplecek prostokątny, z prostokątną zamkniętą półkoliście płyciną, w której w górnej części litery IHS z krzyżem, otoczony promieniami. Baldachim powtarza rzut i podziały kosza, ozdobiomy lambrekinem, nakryty spłaszczonym ostrosłupem zwieńczonym prostym krzyżykiem. Na podniebiu rzeźbiona Gołębica Ducha Świętego wśród promieni. Struktura pomalowana na brązowo, podniebie baldachimu w kolorze bękitnym, ornamenty i detale architektoniczne złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, przyścienna; przedstawienie Boga Ojca ukazanego jako starzec z długą brodą, kępką włosów nad czołem i wianuszkiem siwych włosów wokół głowy; siedzi przechylony na prawą stronę i wsparty prawą ręką na obłoku; w prawej dłoni trzyma berło. Lewa ręka odwiedziona w bok od ciała. Ubrany w długą złotą suknię z szerokimi rękawami i obszerny złoty płaszcz.
rzeźba
Bóg Ojciec
Zdjęcie nr 1: Dwie pełnoplastyczne przyścienne rzeźby, przedstawiające w całej postaci dwa siedzące w antytetycznych pozach uskrzydlone anioły. W rozłożonych na boki rękach trzymają: trzcinę z gąbką (anioł po lewej) i dzidę (anioł po prawej). Anioły, okryte złotą draperią, siedzą ukośnie na srebrzystych obłokach.
rzeźba
Aniołowie
Zdjęcie nr 1: Rzeźby pełnoplastyczne, przyścienne wyobrażające dwóch aniołów ze skrzydłami, ukazanych w całej postaci, w antytetycznych pozach, w kontrapoście, w trzech czwartych zwróconych ku środkowi ołtarza, z głowami skierowanymi do widza. Anioł po prawej prawą ręką uniesioną na wysokość barku, a anioł po lewej lewą ręką wskazują wymownym gestem na obraz Matki Boskiej umieszczony w retabulum. Obaj aniołowie o młodzieńczych twarzach okolonych ciemnymi kędzierzawymi włosami. Ramiona i tors nagie, o jasnej karnacji. Brzuch, biodra i uda okryte silnie pofałdowaną dynamicznie złotą draperią spływającą z tyłu postaci aż do ziemi. Na nogach wysokie buty odsłaniające palce. Pod stopami srebrzyste laserowane na niebiesko obłoki.
rzeźba
Aniołowie
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, z tyłu opracowana, ustawiona na niewysokim cokole. Postać zwrócona frontalnie do widza, w kontrapoście, o esowato wygiętej sylwetce. W lewej ręce trzymał chorągiew, prawą unosi wysoko do góry w geście błogosławieństwa. Ciało o wyraźnie rzeźbionej muskulaturze z zaznaczonymi śladami męki. Twarz szczupła, o podkreślonej linii kości policzkowych i długim, prostym nosie, z dużymi oczami. Twarz okolona zarostem, włosy długie, gęste, z przedziałkiem na środku głowy, opadające na plecy. Przez biodra przepasane złote perizonium; pod szyją zapięty czerwony płaszcz opadający na plecy i lewe ramię. Karnacja ciała naturalistyczna, perizonium złocone.
rzeźba
Chrystus Zmartwychwstały
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem wklęsło-wypukłym z uskokiem, w ozdobnej ramie, z przedstawieniem Chrystusa Ukrzyżowanego. Chrystus rozpięty na krzyżu z wysoko uniesionymi nad głową. Ciało muskularne, naprężone, w lekkim skręcie tułowia w lewo i nóg w prawo. Głowa lekko przechylona na prawy bark, z twarzą zwróconą ku górze, okolona ciemnymi włosami i zarostem, na głowie korona cierniowa. Perizonium nisko zsunięte z bioder, odsłaniające prawy bok, z rozwianym końcem przy lewym udzie. Tło ciemne, ze skłębionymi ciemnymi obłokami. Ponad głową Chrystusa titulus z nieczytelnym napisem.
obraz
Chrystus Ukrzyżowany

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Tabernakulum w formie sześcianu, na niskim cokole, z dwukolumnowym portykiem utworzonym z pilastrów toskańskich i kolumn kompozytowych od frontu i dwóch analogicznych kolumn na tle pilastrów po bokach podtrzymujących przełamujące się na nimi belkowanie. Kolumny osadzone na niskich piedestałach, lekko wybrzuszonych, otoczonych liśćmi akantu. Kolumny pokryte symetrycznie układającymi i przeplatającymi się wokół pionowego trzpienia liśćmi i zwieńczone jońskimi kapitelami. Fryz belkowania zdobiony uskrzydloną główką aniołka, liściastymi wolutami, rautami w drobnych kartuszach i kostkowaniem. Drzwi tabernakulum zdobione są płaskorzeźbionym kielichem z hostią. Po bokach wypukło rzeźbione główki anielskie, a nad nimi okrągły medalion z literami IHS obwiedziony wieńcem laurowym, z elementami przechodzących między sobą listw kartuszowych i podwieszonych pod nie festonów. W ściankach naroży tabernakulum cztery nisze konchowe z muszlami wypełnione figurkami świętych. Jeden w wielbłądziej skórze trzymający księgę z barankiem przedstawia św. Jana Chrzciciela. Trzej pozostali są trudni do identyfikacji. Jeden trzyma otwartą księgę, a u jego stóp widnieje mitra książęca, drugi trzyma pastorał a u jego stóp leży infuła, trzeci z laską i kapeluszem u stóp (św. Jakub?).
tabernakulum

Tabernakulum

Zdjęcie nr 1: Główna część tabernakulum w formie zbliżonej do sześcianu z drzwiczkami dekorowanymi motywem podwójnej bramy i krzyża, uformowanym z listewek; drzwiczki ujęte po bokach uszami z ornamentu małżowinowo-chrząstkowego. Nad tą sześcienną częścią tron wystawienia z obudową architektoniczną w formie aediculi, w centrum której nisza półkolista zamknięta sferycznie z wstawionym krzyżem ołtarzowym. Nisza ujęta dwiema parami pilastrów i kolumn o kapitelach korynckich, ustawionych na podwójnych cokołach, w dwóch strefach; cokoły rozmieszczone są u dołu tabernakulum i po bokach jego sześciennej części głównej. Podpory dźwigają pełne belkowanie wyłamane na ich osi. Całość zwieńczona przerwanym przyczółkiem o wklęsłych bokach. Górne cokoły dekorowane są płycinami z liśćmi akantu. Nisza z rytą dekoracją w postaci czterolistnych pól z dekoracją roślinną, liliami heraldycznymi i krzyżami, z otwartą koroną w centrum kompozycji.
tabernakulum

Tabernakulum

Zdjęcie nr 1: Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki o ściętych od przodu narożach, na niskim, profilowanym cokole, zamknięte od góry profilowanym gzymsem. Drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym, osadzone na zawiasach, zamykane na zamek, ozdobione płaskorzeźbionym kielichem z hostią, stojącym na obłokach. Tło drzwiczek czerwone. Szyld zamka w kształcie wydłużonego rombu. Struktura marmoryzowana na kolor zielony, profilowania oraz detale złocone i srebrzone.
tabernakulum

Tabernakulum

Zdjęcie nr 1: Tabernakulum na rzucie połowy ośmioboku, opięte w narożach czterema kolumnami na cokołach, dźwigającymi pełne belkowanie i gzyms, występujące w osi podpór. Ścianki dekorowane płycinami w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym. Drzwiczki o tym samym kształcie, osadzone na zawiasach, dekorowane aplikowanym krzyżem o zakończeniach ramion w kształcie rombu. Na gzymsie, w osi kolumn dwa wazony płomieniste. Całość w naturalnym odcieniu drewna, kolumny i detale złocone.
tabernakulum

Tabernakulum

Zdjęcie nr 1: Tabernakulum architektoniczne, trójosiowe, na wysokim cokole. Oś środkowa wyższa od bocznych. U jej podstawy prostokątne, złocone drzwiczki ujęte profilowaną ramą. Na froncie odlewana dekoracja w postaci kielicha z hostią w glorii promienistej w otoczeniu kłosów oraz winnych gron. Powyżej nisza na Tron Wystawienia zamknięta muszlą oraz rytą dekoracją akantową ujmującą medalion z inskrypcją IHS. Niszę ujmuje para zdwojonych, korynckich kolumn o złoconych trzonach dekorowanych ornamentem roślinnym, dźwigających odcinki pełnego belkowania oraz półkolistego przerwanego przyczółka. Pomiędzy odcinkami przyczółka cokół zamknięty gzymsem dekorowanym jajownikiem, od frontu zdobiony medalionem z Chrismonem, ujętym płycinami z akantem. Osie skrajne ujęte analogicznymi kolumnami mieszczą arkady o węgarach dekorowanych cekinami; z wolutowym kluczem. W polach antytetycznie ustawione płaskorzeźbione, polichromowane i srebrzone figury klęczących i modlących się aniołów. Osie zwieńczone profilowanym gzymsem, na którym dekoracja z wolutowo skręconego akantu. Struktura malowana na jasno-beżowo oraz zielono. Ornamentyka oraz tła złocone.
tabernakulum

Tabernakulum

Zdjęcie nr 1: Tabernakulum ma formę prostopadłościennej szafki na niskim cokoliku, zwieńczonej belkowaniem w formie półkolistego łuku nadwieszonego. Drzwiczki mają kształt stojącego prostokąta zamkniętego łukiem wklęsło-wypukłym, po bokach ujęte są parą listewek. Na tabernakulum nałożony niewysoki cokolik pełniący funkcję tronu wystawienia. Pole drzwiczek zdobi stylizowany motyw roślinny o symetrycznym układzie. Górna krawędź gzymsu wieńczącego zdobiona powtarzającym się motywem trójliścia oraz parą gałązek różanych. Struktura tabernakulum jest srebrzona, ornamentyka i detal architektoniczny złocone.
tabernakulum

Tabernakulum

Jak cytować?

Andrzej Włodarek, "Tabernakulum", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/tabernakulum-22

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności