Ambona

Dzieje zabytku

W 1949 roku ambona została przeniesiona na obecne miejsce, w 2009 roku przeszła konserwację.

Opis

Ambona przyścienna, wisząca, złożona z kosza i schodów z balustradą. Kosz jest czworoboczny, o kształcie wklęsło-wypukłym i ściętych narożach dekorowanych spływami zakończonymi ślimacznicami; na nich różnorodny ornament rocaille’owy. Ścianki kosza wypełnione płycinami, boczna z ornamentem rocaille’owym, frontowa z kompozycją złożoną ze skrzyżowanych krzyża i kotwicy, na przecięciu których widnieje gorejące serce w otoczeniu wici akantowej i gałązek róż. Kosz wieńczy mocno wysunięty i bogato profilowany gzyms stanowiący parapet. Od dołu kończy go wałek z uskokiem na narożu i podwieszenie w formie wklęsło-wypukłego odwróconego stożka z uskokiem pośrodku, zakończonego kiścią winogron. Z prawej strony do kosza dochodzą schody z balustradą zdobioną płycinami: w dolnej części prostokątnymi, wypełnionymi rautami, a w górnej w kształcie stojących prostokątów o skośnych dolnych krawędziach i zamkniętych łukami nadwieszonymi. Struktura marmoryzowana na kolor biało-szary, profile i ornamenty złocone oraz srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Ambona, dawniej miejsce czytania tekstów liturgicznych i głoszenia kazań, choć jest we współczesnej liturgii już praktycznie nieużywana, pozostaje częścią wystroju większości kościołów. Miejsce, w którym ją lokowano – przy pierwszym lub środkowym filarze nawy głównej, ustaliło się w późnym średniowieczu. Typ ambony zawieszonej na ścianie lub filarze, z wejściem po schodkach wykształcił się w XVI wieku.
Wykonana w drugiej połowie XVIII wieku ambona kościoła w Porębie Żegoty jest przykładem dzieła rokokowego. Jej prosta struktura dekorowana jest różnorodnymi formami ornamentu rocaille’owego – najbardziej powszechnie stosowanej dekoracji tego czasu. Również kolorystyka, utrzymana w jasnych, pastelowych tonach odpowiada gustom epoki rokoka.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Ambona przeszła konserwację w 2009 roku.

Streszczenie

Wykonana w drugiej połowie XVIII wieku ambona porębskiego kościoła nawiązuje do form rokokowych. W 1949 roku została przeniesiona na obecne miejsce.

Bibliografia