Św. Piotr

Dzieje zabytku

Figury przedstawiające św. Piotra i św. Pawła były częścią wystroju ołtarza głównego od momentu jego budowy w latach 1862-1863. Ołtarz uległ spaleniu w 1974 roku, a jego odbudowę w 1979 roku nadzorował Mirosław Mąka. Trudno określić wielkość spowodowanych pożarem zniszczeń oraz to, czy rzeźby zostały gruntownie odnowione, czy wykonano ich kopie.

Opis

Rzeźba pełna, ustawiona na prostopadłościennym cokole. Figura ukazana w całej postaci, zwrócona frontalnie, w kontrapoście, z prawą nogą zgiętą. Głowa przechylona na lewe ramię, uniesiona; twarz prostokątna, okolona zarostem; wzrok uniesiony. Siwiejące włosy formują lok nad czołem, wąsy dzielą się na równoległe pasemka, broda skręcona w niewielkie loki. Święty prawą ręką dociska do ciała zamkniętą księgę, w lewej, uniesionej trzyma dwa klucze. Apostoł jest ubrany w niebieską suknię sięgającą ziemi, wykończoną przy krawędziach złotym ornamentem; beżowy, lamowany złotem płaszcz otacza prawą rękę i jest zatknięty za pasem przy lewym biodrze, opada ku ziemi dekoracyjnymi fałdami. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, księga czerwona, o białych kartach, jeden klucz złocony, drugi srebrzony.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Piotr został ukazany w typowej konwencji ikonograficznej jako brodaty mężczyzna w długiej sukni trzymający w ręce dwa symboliczne klucze do królestwa niebieskiego. Święty w młodości był rybakiem i nosił imię Szymon. Został uczniem Jana Chrzciciela, apostołem, następcą Chrystusa oraz pierwszym papieżem. W czasie prześladowań Nerona został ukrzyżowany, na własną prośbę głową w dół, ponieważ uważał, że nie jest godny umierać jak Chrystus.
Rzeźba została wykonana przez miejscowego rzeźbiarza, jednego z braci – Jędrzeja Sikorę. Stworzył on również ustawioną po przeciwnej stronie ołtarza głównego figurę św. Pawła oraz rzeźby dekorujące ołtarze boczne. Tak przynajmniej przekazują autorzy opracowań dotyczących wyposażenia kościoła. Biorąc pod uwagę różnorodny poziom artystyczny rzeźb dekorujących ołtarze, trudno poprzeć tę tezę lub orzec, które z figur są dziełami Sikory. Jędrzej wraz z bratem Piotrem wykonali staje drogi krzyżowej, samemu Piotrowi przypisuje się budowę i wykończenie ambony. Twórczość braci Sikorów, oceniając ją na postawie stacji drogi krzyżowej, nosi cechy sztuki ludowej – pozy postaci są sztywne i schematyczne, jednak można zauważyć u nich niespotykaną często dbałość o detale.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Figurę przedstawiającą św. Piotra lub oryginał, według którego została odrzeźbiona, wykonał w latach 1862-1863 miejscowy rzemieślnik – Jędrzej Sikora (?), który wraz z bratem był odpowiedzialny za część wyposażenia kościoła w Ponikwi.

Bibliografia