Św. Józef z Dzieciątkiem

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Mogilany
Miejscowość
Gaj
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Mogilany
Parafia
Parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Tagi
Dzieciątko Jezus malarstwo XIX wieku
Miejsce przechowywania
południowa ściana nawy bocznej
Identyfikator
DZIELO/01296
Kategoria
obraz
Czas powstania
około 1873 roku
Fundator
Józef Michalec
Technika i materiał
olej na płótnie
Wymiary podstawowe
szerokość – 98 cm
wysokość – 191 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Proboszcz Józef Michalec (1871-1882) zlecił namalowanie obrazu św. Józefa na zasuwę do ołtarza bocznego Matki Boskiej Różańcowej. Został on wykonany najpewniej przez Wojciecha Eljasza około 1873 roku. Obraz był odnowiony w 1996 roku. Wówczas oprawiono go w nowe ramy i zawieszono na ścianie nawy.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta o wklęsłych górnych narożach, z uskokiem. W centrum św. Józef ukazany w całej postaci, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z pochyloną głową, obiema rękami podtrzymuje Dzieciątko oparte na jego lewym ramieniu, zaś w prawej dłoni trzyma gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, z wysokim czołem, migdałowatymi oczami, skierowanymi w dół, prostym nosem i pełnymi ustami, okoloną krótką, jasnobrązową brodą i włosami. Nad głową ma aureolę. Ubrany jest w niebieską tunikę oraz jasnobrązowy płaszcz zawieszony na lewym ramieniu i opasujący postać. Dzieciątko ukazane w pozycji siedzącej, zwrócone w trzech czwartych w prawo, z wysuniętą do przodu lewą nogą, prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, w lewej opuszczonej trzyma krzyżyk. Twarz ma okrągłą, o dużych, migdałowatych oczach, małym nosie i pełnych ustach, okoloną jasnymi, krótkimi włosami. Wokół głowy ma nimb promienisty. Ubrane jest w luźną, białą tunikę. Postacie ukazane są na tle brunatnych obłoków, rozświetlonych wokół głów postaci i konturów chmur.

Zarys problematyki artystycznej

Ksiądz Józef Michalec najpewniej zlecił namalowanie dwóch obrazów – św. Józefa i Matki Boskiej Różańcowej – najpewniej u tego samego malarza, Wojciecha Eljasza. Oba zostały wykonane w zbliżonym czasie, około 1873 roku (jak wskazuje sygnatura na obrazie Matki Boskiej). Mimo że na omawianym dziele nie zachował się podpis malarza, na podstawie cech stylowych można przypisać mu jego wykonanie. Postacie św. Józefa z Dzieciątkiem są takie same jak na sygnowanym przez Eljasza obrazie z Zielonek. Są również szczególnie podobne do obrazów tego świętego z Biskupic oraz wizerunku św. Antoniego Padewskiego z Czernichowa, malowanych przez Wojciecha Eljasza. Dzieciątko z obrazu gajowskiego oddane jest w sposób typowy dla tego malarza, powtarzający się w wielu jego dziełach, zwłaszcza w zakresie rysów twarzy, kształtowania ciała i szaty. Święty Józef malowany jest również w sposób zbliżony do postaci męskich wykonywanych przez Wojciecha Eljasza, jak św. Jana Nepomucena czy właśnie św. Józefa z Biskupic. Omawiany obraz wydaje się jednak nieco przemalowany, zwłaszcza w partii głównej postaci. Święty Józef był oblubieńcem Marii i opiekunem Jezusa. Często zatem przedstawiany jest z Dzieciątkiem. Lilia, którą trzyma w dłoni, jest symbolem jego czystości.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, delikatne zabrudzenia.

Streszczenie

Proboszcz Józef Michalec (1871-1882) zlecił namalowanie obrazu św. Józefa na zasuwę do ołtarza bocznego. Został on wykonany najpewniej przez Wojciecha Eljasza około 1873 roku. Święty Józef był oblubieńcem Marii i opiekunem Jezusa. Często zatem przedstawiany jest z Dzieciątkiem. Lilia, którą trzyma w dłoni, jest symbolem jego czystości.

Bibliografia

Wiecheć Władysław, "Parafia Matki Bożej w Gaju", Kraków 2001

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Św. Józef z Dzieciątkiem", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-jozef-z-dzieciatkiem-24

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności