Św. Jan Ewangelista

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Zembrzyce
Miejscowość
Zembrzyce
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Sucha Beskidzka
Parafia
Narodzenia św. Jana Chrzciciela
Tagi
Grupa Ukrzyżowania rzeźba XVII wieku św. Jan
Miejsce przechowywania
ołtarz w kaplicy bocznej
Identyfikator
DZIELO/09897
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVII wieku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 104 cm
Inne wymiary – średnica podstawy: 28 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Rzeźby św. Jana Ewangelisty oraz Matki Boskiej powstały w drugiej połowie XVII wieku i zostały ustawione na ołtarzu Ukrzyżowania.

Opis

Rzeźba drążona, przedstawiająca św. Jana Ewangelistę, ustawiona na niskim, półkolistym cokole. Święty zwrócony delikatnie w prawo, w kontrapoście, z głową skierowaną w prawo i uniesioną nieco do góry, z prawą ręką złożoną na piersi, a lewą wyprostowaną i odsuniętą w bok. Twarz okrągła z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, małymi ustami i prostym nosem; włosy długie, ciemnobrązowe z przedziałkiem pośrodku, opadające na plecy. Święty jest ubrany w długą szatę z długimi rękawami, zapiętą w górnej części na guziki, przewiązaną pasem oraz płaszcz, którego jeden koniec trzyma w prawej dłoni. Draperia szat gęsta, równolegle biegnąca w dół. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźby św. Jana i Matki Boskiej zostały wykonane w nieznanym warsztacie rzeźbiarskim w drugiej połowie XVII wieku, jako grupa Ukrzyżowania. Reprezentują typowe dla tego okresu dzieła o statecznej pozie i równolegle biegnących draperiach szat. Grupa Ukrzyżowania ilustruje scenę z Ewangelii św. Jana: „Kiedy więc Jezus ujrzał Matkę i stojącego obok Niej ucznia, którego miłował, rzekł do Matki: «Niewiasto, oto syn Twój». Następnie rzekł do ucznia: «Oto Matka twoja». I od tej godziny uczeń wziął Ją do siebie.” (J 19, 26-27). Święty Jan był uczniem Jana Chrzciciela, a następnie umiłowanym uczniem Chrystusa, który towarzyszył mu aż do śmierci na krzyżu. Został wysiedlony na wyspę Patmos, gdzie powstała księga Apokalipsy. Następnie powrócił do Efezu i napisał czwartą Ewangelię i trzy Listy kanoniczne. Zmarł, mając około 90 lat. Święty z omawianej rzeźby został ukazany w charakterystycznym dla niego typie ikonograficznym, jako młodzieniec, bez zarostu, z długimi włosami o łagodnej twarzy i delikatnym spojrzeniu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania dobry.

Streszczenie

Rzeźby św. Jana Ewangelisty oraz Matki Boskiej powstały w drugiej połowie XVII wieku i zostały ustawione na ołtarzu Ukrzyżowania. Święty Jan był uczniem Jana Chrzciciela, a następnie umiłowanym uczniem Chrystusa, który towarzyszył mu aż do śmierci na krzyżu.

Bibliografia

Heumann Stanisław, "Wiadomość o parafii Zembrzyce nad Skawą, w dekanacie Suskim, deycezyi Krakowskiej, pow. Wadowickim w Galicyi położonej, tudzież o kościele zembrzyckim jakoteż o Obrazie Matki Boskiej łaskami tamże słynącym, z dodatkiem pocztu Kapłanów, którzy przy kościele parafialnym w Zembrzycach pracowali, na podstawie metryk, wizyt biskupich, aktów parafialnych i innych źródeł", Kraków 1898
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Jan Ewangelista", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-jan-ewangelista-8

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności