Krucyfiks

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Zembrzyce
Miejscowość
Zembrzyce
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Sucha Beskidzka
Parafia
Narodzenia św. Jana Chrzciciela
Tagi
krucyfiks rzeźba XVII wieku
Miejsce przechowywania
plebania
Identyfikator
DZIELO/22373
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVII wieku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie
Wymiary podstawowe
szerokość – 65,5 cm
wysokość – 150 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość figury – 84 cm
Szerokość figury – 57,5 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Krucyfiks pochodzi z poprzedniego kościoła w Zembrzycach.

Opis

Pełnoplastyczna, ścięta w partii korpusu i bioder, polichromowana figura Chrystusa na prostym krzyżu, przybita trzema gwoździami i dodatkowym drewnianym kołkiem w partii bioder. Sylwetka zmarłego Chrystusa smukła, wychudła z wyraźnie zaznaczoną muskulaturą i układem kostnym klatki piersiowej. Ramiona uniesione wysoko tworzą łuk, nogi są lekko ugięte w kolanach, głowa opada na prawe ramię. Twarz pociągła, oczy zamknięte, nos niewielki, usta lekko otwarte. Na prawe ramię spływa pukiel długich włosów, broda krótka. Perizonium krótkie, spięte na prawym boku. Figura zmarłego Chrystusa pokryta polichromią imitującą naturalną karnację, widoczne są ślady męki. Perizonium ciemnobrązowe, włosy i zarost czarne.

Zarys problematyki artystycznej

Nazywa krucyfiks pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”. Przedstawienie Ukrzyżowania zredukowane wyłącznie do postaci wiszącego na krzyżu, martwego Chrystusa ma uzmysłowić oglądającym Jego osamotnienie w czasie męki. Chrystus został ukazany w typie Cristo morte – tzn. jako umarły z zamkniętymi oczami i rozchylonymi ustami. Postać Chrystusa pozbawiona jest ekspresji charakterystycznej dla XVIII wieku – jego sylwetka jest wyraźnie statyczna. Silnie skręcone w loki włosy opadające na klatkę piersiową noszą jeszcze echo gotyku. Nieudolnie oddane dłonie i stopy przywodzą na myśl warsztat rzeźbiarza prowincjonalnego.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Figura zachowana w złym stanie, silnie zabrudzona, ubytki palców dłoni, odspojenia gruntu i warstwy malarskiej między rękoma a tułowiem. Liczne odpryski polichromii na całym ciele, brak titulusa.

Streszczenie

Krucyfiks pochodzi z poprzedniego kościoła w Zembrzycach. Rzeźba powstała w drugiej połowie XVII wieku. Chrystus został ukazany w typie Cristo morte – tzn. jako umarły z zamkniętymi oczami i rozchylonymi ustami. Postać Chrystusa pozbawiona jest ekspresji charakterystycznej dla XVIII wieku – jego sylwetka jest wyraźnie statyczna. Silnie skręcone w loki włosy opadające na klatkę piersiową noszą jeszcze echo gotyku. Nieudolnie oddane dłonie i stopy przywodzą na myśl warsztat rzeźbiarza prowincjonalnego.

Bibliografia

Kalinowski Konstanty, "Krucyfiks „Cristo vivo” ze zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu" , [w:] "Nobile claret opus: studia z dziejów sztuki dedykowane Mieczysławowi Zlatowi " , red.Kalinowski Lech, Mossakowski Stanisław, Ostrowska-Kębłowska Zofia , Wrocław 1998 , s. 209-215

Jak cytować?

Maria Działo, "Krucyfiks", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/krucyfiks-72

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności