Ołtarz główny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Gdów
Miejscowość
Niegowić
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niegowić
Parafia
Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Kościół
Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Tagi
ołtarz główny Wiktor Zin Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny
Miejsce przechowywania
prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/12295
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
1965-1966
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Kraków
Technika i materiał
marmur, stal, mosiądz, techniki kamieniarskie i kowalskie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ołtarz główny powstał w latach 1965-1966 według projektu Wiktora Zina, który jest również autorem większej części wyposażenia świątyni. W polu głównym umieszczono obraz Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z 1610 roku, przeniesiony ze starej świątyni. Dzieło zostało namalowane z fundacji Adama Niewiarowskiego z Niewirowa, ówczesnego właścicieła dóbr Niegowici, według tradycji w 1610 roku. Z kolei na zasuwie znajduje się obraz namalowany na blasze mosiężnej przedstawiający Piętę, autorstwa Zdzisława Pabisiaka (1922-2009), bliskiego współpracownika Wiktora Zina.

Opis

Nastawa ołtarzowa jednoosiowa, jednokondygnacyjna, ustawiona na trzech stopniach. Mensa pokryta marmurową okładziną, antepedium zdobione trzema zielonymi płycinami: środkowa (największa) w kształcie leżącego prostokąta, boczne w kształcie stojących prostokątów. Płyciny zdobione od dołu i od góry rzędami aplikowanych, kutych, zwróconych ku środkowi lilii heraldycznych, od drugiej strony zakończonych dwiema wolutami. Pośrodku biegnie pas złoconych rozet. W centrum środkowej płyciny znajduje się plakieta przedstawiająca Orła Białego z czasów Zygmunta I Starego z monogramem królewskim. Poniżej jest kuta litera A. Tabernakulum w kształcie prostopadłościennej skrzynki. Ścianka frontowa obwiedziona złotym profilowaniem, tło srebrzone. W polu kwadratowa płycina z przedstawieniem pelikana karmiącego swoje młode. Powyżej prosty tron wystawienia z niskim podium, flankowanym baldachimem wspartym na czterech, smukłych kolumienkach. Nastawa ustawiona na trzech marmurowych stopniach. Cokół niski, po bokach ujęty dwoma pasami, wypełnionymi kratką, w polach zdobiony kutą dekoracją złożoną z rzędów odwróconych wolut, spiętych pośrodku prostą spinką. Cokół wspiera zdwojoną, prostokątną ramę, zakończoną u góry monogramem Marii, ażurową koroną otwartą i łacińskim krzyżem, a u dołu datą „1966”. Rama od zewnątrz zdobiona aplikowanymi motywami heraldycznymi na zielonym tle, od wewnątrz rama wypukła, srebrzona. W polu obraz Wniebowzięcia Matki Boskiej, a na zasuwie dzieło przedstawiające Piętę. Dekoracje złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Autorem projektu ołtarza jest Wiktor Zin (1925-2007), polski architekt i profesor Politechniki Krakowskiej. Zin został zatrudniony przez parafię w 1959 roku do wykonania projektów wyposażenia świątyni, które nawiązywały do popularnej wówczas tradycji piastowskiej i jagiellońskiej, związanej z obchodami Millennium chrztu Polski. Pierwszym obiektem wykonanym według powyższych zamierzeń miały być lampki wieczne ozdobione orłami, rękojeścią Szczerbca oraz włócznią św. Maurycego. Motywy związane z historią Polski znajdują się również na ołtarzu głównym. Antepedium zdobi Orzeł Biały przedstawiony w stylizacji z czasów Zygmunta Starego. z monogramem królewskim, nawiązujący kształtem do wyobrażenia herbu elewacji kaplicy zygmuntowskiej Data widniejąca nad tabernakulum „1966” bezpośrednio odnosi się do obchodów 1000-lecia chrztu Polski. W podobnej stylistyce Wiktor Zin zaprojektował wnętrza w kościołach: św. Szczepana, św. Mikołaja i św. Kazimierza w Krakowie, a także w Poroninie, Gdowie, Haczowie, Jedliczu, Sokołowie Małopolskim i Stróżach.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

bardzo dobry, ołtarz po konserwacji.

Streszczenie

Ołtarz główny powstał w latach 1965-1966 według projektu Wiktora Zina, który jest również autorem większej części wyposażenia świątyni. W polu głównym umieszczono obraz Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, przeniesiony ze starej świątyni. Dzieło zostało namalowane z fundacji Adama Niewiarowskiego z Niewirowa, ówczesnego właścicieła dóbr Niegowici, według tradycji w 1610 roku. Z kolei na zasuwie znajduje się obraz namalowany na blasze mosiężnej przedstawiający Piętę, autorstwa Zdzisława Pabisiaka (1922-2009). Autorem projektu ołtarza jest Wiktor Zin (1925-2007), polski architekt i profesor Politechniki Krakowskiej. Zin został zatrudniony przez parafię w 1959 roku do wykonania projektów wyposażenia świątyni, które nawiązują do popularnej wówczas tradycji piastowskiej i jagiellońskiej, związanej z obchodami Millennium chrztu Polski.

Bibliografia

Szlezynger Piotr, "Początek drogi. Pierwsza parafia księdza Karola Wojtyły pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Niegowici", Niegowić 2016
Szlezynger Piotr, "Kościół parafialny w Niegowici – historia i problemy konserwatorskie" , „Ochrona Zabytków” , s. 47-67

Inne dzieła z tego roku

Jak cytować?

Maria Działo, "Ołtarz główny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-glowny-21

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności