Ołtarz główny (okładzina ceramiczna)
Zdjęcie nr 1: Okładzina ceramiczna pokrywa dwie ściany zamykające prezbiterium, łączące się pod kątem rozwartym i doświetlone pośrodku przez wpadające z górnego świetlika światło. Płyty są płaskorzeźbione i opracowane reliefowo, w kolorystyce błękitnej i seledynowej spływającej od szczytu ściany i przechodzącej w intensywną czerwień i brązy.
Zdjęcie nr 2: Okładzina ceramiczna pokrywa dwie ściany zamykające prezbiterium, łączące się pod kątem rozwartym i doświetlone pośrodku przez wpadające z górnego świetlika światło. Płyty są płaskorzeźbione i opracowane reliefowo, w kolorystyce błękitnej i seledynowej spływającej od szczytu ściany i przechodzącej w intensywną czerwień i brązy.
Zdjęcie nr 3: Okładzina ceramiczna pokrywa dwie ściany zamykające prezbiterium, łączące się pod kątem rozwartym i doświetlone pośrodku przez wpadające z górnego świetlika światło. Płyty są płaskorzeźbione i opracowane reliefowo, w kolorystyce błękitnej i seledynowej spływającej od szczytu ściany i przechodzącej w intensywną czerwień i brązy.
Zdjęcie nr 4: Okładzina ceramiczna pokrywa dwie ściany zamykające prezbiterium, łączące się pod kątem rozwartym i doświetlone pośrodku przez wpadające z górnego świetlika światło. Płyty są płaskorzeźbione i opracowane reliefowo, w kolorystyce błękitnej i seledynowej spływającej od szczytu ściany i przechodzącej w intensywną czerwień i brązy.
Zdjęcie nr 5: Okładzina ceramiczna pokrywa dwie ściany zamykające prezbiterium, łączące się pod kątem rozwartym i doświetlone pośrodku przez wpadające z górnego świetlika światło. Płyty są płaskorzeźbione i opracowane reliefowo, w kolorystyce błękitnej i seledynowej spływającej od szczytu ściany i przechodzącej w intensywną czerwień i brązy.
Zdjęcie nr 6: Okładzina ceramiczna pokrywa dwie ściany zamykające prezbiterium, łączące się pod kątem rozwartym i doświetlone pośrodku przez wpadające z górnego świetlika światło. Płyty są płaskorzeźbione i opracowane reliefowo, w kolorystyce błękitnej i seledynowej spływającej od szczytu ściany i przechodzącej w intensywną czerwień i brązy.
Zdjęcie nr 7: Okładzina ceramiczna pokrywa dwie ściany zamykające prezbiterium, łączące się pod kątem rozwartym i doświetlone pośrodku przez wpadające z górnego świetlika światło. Płyty są płaskorzeźbione i opracowane reliefowo, w kolorystyce błękitnej i seledynowej spływającej od szczytu ściany i przechodzącej w intensywną czerwień i brązy.
Zdjęcie nr 8: Okładzina ceramiczna pokrywa dwie ściany zamykające prezbiterium, łączące się pod kątem rozwartym i doświetlone pośrodku przez wpadające z górnego świetlika światło. Płyty są płaskorzeźbione i opracowane reliefowo, w kolorystyce błękitnej i seledynowej spływającej od szczytu ściany i przechodzącej w intensywną czerwień i brązy.
Zdjęcie nr 9: Okładzina ceramiczna pokrywa dwie ściany zamykające prezbiterium, łączące się pod kątem rozwartym i doświetlone pośrodku przez wpadające z górnego świetlika światło. Płyty są płaskorzeźbione i opracowane reliefowo, w kolorystyce błękitnej i seledynowej spływającej od szczytu ściany i przechodzącej w intensywną czerwień i brązy.

Ołtarz główny (okładzina ceramiczna)

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Siepraw
Miejscowość
Siepraw
Metropolia
Krakowska
Parafia
Św. Michała Archanioła
Kościół
Bł. Anieli Salawy
Tagi
abstrakcja ceramika sztuka XX wieku
Miejsce przechowywania
prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/27079
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
koniec lat 60. XX wieku
Technika i materiał
ceramiczne płyty okładzinowe
Wymiary podstawowe
wysokość – 12 m
Inne wymiary – powierzchnia: 162 m2
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Ceramiczna okładzina została wykonana w Spółdzielni „Kamionka” w Łysej Górze według projektu Janusza Trzebiatowskiego końcem lat 60. XX wieku. Pierwotnie pośrodku ściany umieszczony był witraż przedstawiający św. Michała Archanioła, sztucznie podświetlany - podkreślający symbolikę kompozycji. W późniejszym czasie (po 2000 roku) w przestrzeń wprawiono krucyfiks.

Opis

Okładzina ceramiczna pokrywa dwie ściany zamykające prezbiterium, łączące się pod kątem rozwartym i doświetlone pośrodku przez wpadające z górnego świetlika światło. Płyty są płaskorzeźbione i opracowane reliefowo, w kolorystyce błękitnej i seledynowej spływającej od szczytu ściany i przechodzącej w intensywną czerwień i brązy.

Zarys problematyki artystycznej

Kolorystyka płyt symbolizuje walkę dobra ze złem. Podkreślona jest ponadto fakturą, bowiem niebieskie, jasne płyty opracowane są delikatnie, czerwone zaś pokrywają płaskorzeźbione, ostre formy. Symbolika barw i form nawiązuje do postaci patrona – św. Michała Archanioła, którego wizerunek pierwotnie znajdował się na tle okładziny. Dzieło reprezentuje posoborowy „nowy symbolizm”.
Janusz Trzebiatowski napisał o swoim projekcie: „To była pierwsza w Polsce abstrakcyjna kompozycja ceramiczna umieszczona w kościele. Dalekowzroczną decyzję zatwierdzającą jej umieszczenie w kościele w Sieprawiu podjął osobiście kardynał Karol Wojtyła. Długo się jednak nad tym zastanawiał”.

Streszczenie

Ceramiczna okładzina została wykonana w Spółdzielni „Kamionka” w Łysej Górze według projektu Janusza Trzebiatowskiego końcem lat 60. XX wieku. Kolorystyka i faktura płyt symbolizuje walkę dobra ze złem i odnosi się do patrona świątyni -św. Michała Archanioła. Abstrakcyjna kompozycja ceramiczna w kościele w Sieprawiu była pierwszą tego rodzaju realizacją w Polsce.

Bibliografia

Konarski Stanisław, "Nowy kościół w Sieprawiu jako dzieło współczesnej architektury i sztuki"
Pitala Adam, Batko Franciszek, "Siepraw. Parafia i jej kościoły. Gmina", Kraków 1994
Kostur Bożena , "Kolor i blask. Ceramika architektoniczna oraz mozaiki w Krakowie i Małopolsce po 1945 roku", Kraków 2015
Kostuch Bożena, "Monumentalne kompozycje z łysogórskich płyt ceramicznych w wystroju budowli sakralnych" , „Sacrum et Decorum” , s. 106-127
Kostuch Bożena, " "Ceramiczny eksperynent" -architektoniczne płyty okładzinowe z Łysej Góry,"

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Budynek złożony z dwóch stopionych ze sobą brył, niższej o dwuspadowym dachu nakrywającym wnętrze prezbiterium i nawy oraz ostrosłupa wieży wpisanego w fasadę. Od strony prezbiterium dostawiona nieregularna bryła, niższa od kościoła, nakryta dwuspadowym dachem, mieszcząca zakrystię i kaplice Matki Boskiej. Połać dwustadowego dachu o nieregularnym, zygzakowatym konturze krawędzi, odsłaniającej przeszklone ściany, a miejscami sięgająca ziemi. Trójkątna w przekroju fasada z wieżą wpisaną w jej prawą połowę; lewa zaś w górnej połowie wypełniona witrażem, zamkniętym u dołu balkonem, nakrywającym przedsionek z wejściem do świątyni. Zewnętrzne elewacje kościoła pokryte są okładziną z wapienia pińczowskiego Trójkątne w przekroju wnętrze podzielone na trzy nawy filarami. Prezbiterium zamknięte ścianą z wydzielonym trójkątem ołtarza głównego, złożonego z dwóch ścian pokrytych okładziną ceramiczną ustawionych pod kątem rozwartym, z otworem u szczytu na okno. Po przeciwnej stronie wnętrza wejście na wieżę i parapet chóru muzycznego. Na zakończeniu lewej nawy wejście do kaplicy Matki Boskiej, na zakończeniu prawej nawy zaaranżowana kaplica bł. Anieli Salawy. Ściany boczne całkowicie przeszklone; połowę przestrzeni fasady wypełnia witraż o polu w formie trójkąta o kącie prostym. W kaplicy Matki Boskiej otwory w formie szczelin oświetlające wnętrze umieszczone nieregularnie w polu ściany.
kościół
Sanktuarium bł. Anieli Salawy

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa jednoosiowa, jednokondygnacyjna, ustawiona na trzech stopniach. Mensa pokryta marmurową okładziną, antepedium zdobione trzema zielonymi płycinami: środkowa (największa) w kształcie leżącego prostokąta, boczne w kształcie stojących prostokątów. Płyciny zdobione od dołu i od góry rzędami aplikowanych, kutych, zwróconych ku środkowi lilii heraldycznych, od drugiej strony zakończonych dwiema wolutami. Pośrodku biegnie pas złoconych rozet. W centrum środkowej płyciny znajduje się plakieta przedstawiająca Orła Białego z czasów Zygmunta I Starego z monogramem królewskim. Poniżej jest kuta litera A. Tabernakulum w kształcie prostopadłościennej skrzynki. Ścianka frontowa obwiedziona złotym profilowaniem, tło srebrzone. W polu kwadratowa płycina z przedstawieniem pelikana karmiącego swoje młode. Powyżej prosty tron wystawienia z niskim podium, flankowanym baldachimem wspartym na czterech, smukłych kolumienkach. Nastawa ustawiona na trzech marmurowych stopniach. Cokół niski, po bokach ujęty dwoma pasami, wypełnionymi kratką, w polach zdobiony kutą dekoracją złożoną z rzędów odwróconych wolut, spiętych pośrodku prostą spinką. Cokół wspiera zdwojoną, prostokątną ramę, zakończoną u góry monogramem Marii, ażurową koroną otwartą i łacińskim krzyżem, a u dołu datą „1966”. Rama od zewnątrz zdobiona aplikowanymi motywami heraldycznymi na zielonym tle, od wewnątrz rama wypukła, srebrzona. W polu obraz Wniebowzięcia Matki Boskiej, a na zasuwie dzieło przedstawiające Piętę. Dekoracje złocone i srebrzone.
ołtarz
Ołtarz główny
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum półpostać Marii, zwróconej w trzech czwartych w lewo, w prawej dłoni trzyma z przodu kwiat koniczyny, lewą ręką podtrzymuje na ramieniu Dzieciątko. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, prostym, długim nosie i małych ustach. Ubrana jest w ciemnoczerwoną suknię, przewiązaną w talii oraz ciemnoniebieski maforion z żółtą podszewką i dekoracyjnym obszyciem, zarzucony na głowę i ramiona, zapięty pod szyją klamrą. Dzieciątko w pozycji siedzącej, zwrócone w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową, prawą dłoń unosi w geście błogosławieństwa, lewą przytrzymuje na kolanie księgę. Twarz ma trójkątną, o migdałowatych oczach, małych nosie i ustach, okoloną krótkimi, brązowymi włosami. Ubrane jest w luźną, brązowo-zieloną tunikę. Postacie ukazane na brązowo-żółtym tle wypełnionym ornamentem roślinnym. Postacie mają aplikowane blaszane i malowane korony. Obraz ujęty profilowaną i złoconą ramą, dekorowaną ornamentem roślinnym. Na odwrocie deski inskrypcja: „J[ego] E[minencji] Najprzewielebniejszemu Księdzu Arcybiskupowi / DR KAROLOWI WOJTYLE / METROPOLICIE KRAKOWSKIEMU / Koronatorowi Cudownego Obrazu Matki Matki Bożej Świętojańskiej / z kościoła św. Jana w Krakowie / W HOŁDZIE SKŁADAJĄ / wdzięczne S.S. PREZENTKI. / KRAKÓW. 9 maja 1965 r. / kopiował Kasper Pochwalski / w kwietniu 1965”.
obraz
Matka Boska z Dzieciątkiem

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Zdjęcie nr 1: Ołtarz architektoniczny, dwukondygnacyjny ze zwieńczeniem, trójosiowy. Neogotycki na trapezowym postumencie. Mensa wsparta na dwóch kolumnach o schodkowych, bazach w formie ośmioramiennych gwiazd na siedmiobokach z wklęsłymi ramionami. Z każdego ramienia gwiazd strzeliście unosiła się ku kapitelowi wzdłuż trzonu służka, tworząc u dołu romboidalną, wklęsłą siatkę. Struktura ta zachowała się mniej niż w połowie na lewej kolumnie. Kapitel lewy ornamentalnie pokryty regularną siatką ze stylizowanych, suchych gałęzi, które tworzą trzy strefy pól ornamentalnych. Dolne przypominają ostre łuki, krzyżują się w nich gałęzie. Środkowe, romboidalne są puste a górne wypełniają sploty suchego akantu. Prawy kapitel posiada podobne podziały pól, różni się wypełnieniem górnej ze stref, gdzie przestrzeń całkowicie zajmują na przemian bujne winne grona oraz pochylające się kłosy zbóż. Zaplecek pod mensą, od frontu podzielono na sześć stref. Na dwóch zewnętrznych i dwóch środkowych znajdują się przedstawienia płaskorzeźbionych łuków okiennych z maswerkami. Druga płaszczyzna od lewej i prawej ozdobiona jest płaskorzeźbą roślinną. Ryzalitowana w części środkowej kondygnacja pierwsza stanowi tabernakulum na cokole. Zadaszenie spadziste pokryte różnorodnym zdobieniem, flankowane czworokątnymi filarami, na których kapitelach wspierają się ramiona ostrych łuków z wimpergami. Powyżej kapitele filarów stanowią blanki z których wyrastają ażurowe formy zbudowane z kilku esownic stylizowane na oset, zakończone profitkami. Widać wnętrze tabernakulum przez ażurowe, dwuskrzydłowe drzwiczki. Na lewych jest przestrzenna rzeźba Orła w koronie osadzona w nieznacznie uszkodzonej oprawie ze splotów gałęzi. Z prawej podobnie wykonane przedstawienie Pogoni Litewskiej. Konny rycerz ma złamany miecz. W centrum ołtarza w prostokątnej ramie znajduje się owalne pole wewnątrz otoczone ciasnym splotem guzowatych gałęzi. W środkowych punktach owalu z gałęzi wstawiono owalne płaskorzeźby z kości słoniowej ze scenami z życia Chrystusa. W samym środku niewielka rzeźba Jezusa Ukrzyżowanego. Ramę główną flankują postacie Ewangelistów po dwóch z każdej strony, jeden nad drugim, na postumentach i pod gotyckimi baldachimami, najwyższy jest okazalszy. Zwieńczenie ołtarza stanowi wysunięta balustrada zbudowana z ostrołukowych ramion ze sterczynami, centralne ramiona zbiegają się i łączą w sterczynę zakończoną krzyżem. Ołtarz flankowany strzelistymi formami z typowych dla neogotyckiej stylizacji elementami architektonicznymi, w które wkomponowano po jednej postaci świętych z każdej strony.
ołtarz

ołtarz

Zdjęcie nr 1: Nastawa przyścienna, architektoniczna, w kształcie prostokąta, jednoosiowa. W formie późnogotyckiego portalu o otworze wejściowym prostokątnym o zaokrąglonych narożach, ujętym cienkimi kolumienkami na cylindrycznych cokołach oraz laskowaniem, przechodzącymi na prostokątne nadproże z krzyżującymi się laskami. W polu środkowym obraz z przedstawieniem siedzącego na tronie świętego Józefa z Dzieciątkiem na kolanach. Obraz w obramieniu z motywem pręta owiniętego spiralną taśmą. Poniżej prostokątna płyta w takim samym obramieniu, z inskrypcją po polsku, literami stylizowanymi na gotyckie: BOGARODZICO.
ołtarz

Nastawa ołtarza Świętego Józefa

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; lewą rękę składa na piersi, a prawą wyciąga do przodu; głowę ma uniesioną do góry. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy krótkie i kędzierzawe, ciemnobrązowe z loczkiem zawiniętym nad czołem. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką, odsłaniającą nagi tors i prawą nogę powyżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i rozłożonymi na boki oraz głową skierowaną delikatnie w lewo. Szaty, skrzydła i twarz analogiczne, jak u pierwszego anioła. Wyżej, na wolutowym zakończeniu boków zwieńczenia usadzona jest para małych aniołków z niewielkimi skrzydłami, opasanymi w biodrach złotą przepaską. Aniołki ukazane są w ruchu o esowato wygiętej sylwetce, z jedną nogą uniesioną do góry i rękami odwiedzionymi na jeden bok. Twarze szerokie z pulchnymi policzkami, nosami o szerokich końcach i dużymi oczami, włosy krótkie i kędzierzawe. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone.
rzeźba

Cztery anioły w zwieńczeniu ołtarza bocznego

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; na piersi składa skrzyżowane ręce, głowę ma skierowaną w lewo. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy długie i kręcone, ciemnobrązowe. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką odsłaniającą nagi tors i prawą nogę poniżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i skierowanymi w prawo. Szaty, skrzydła i twarz są analogiczne, jak u opisanego poprzednio anioła. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone oraz srebrzone.
rzeźba

Dwa anioły w zwieńczeniu ołtarza

Zdjęcie nr 1: Podstawa w formie prostego prostopadłościanu na niskim cokoliku, zwieńczona gzymsem, wyżej przechodząca w zwężający się, profilowany cokół na planie prostokąta, na którym osadzony jest krucyfiks. Ramiona krzyża ujęte przy krawędzi bordową opaską, wewnątrz złocone i karbowane. Figura Chrystusa ścięta z tyłu, przybita do krzyża trzema gwoździami. Ciało w delikatnym zwisie o szeroko rozłożonych ramionach, głowa opada na prawe ramię, nogi są ugięte w kolanach, kolana przylegają do siebie, a stopy są przebite w układzie prawa na lewą. Twarz szczupła o ostrym profilu nosa, okolona krótką brodą. Włosy długie, silnie skręcone w pukle i opadające na tył głowy i prawe ramię. Ciało szczupłe o delikatnie podkreślonej muskulaturze oraz uwypuklonej formie klatki piersiowej, szczególnie linii żeber z zaznaczonymi śladami męki. Na głowie korona cierniowa. Przez biodra przewiązane jest złocone perizonium w formie krótkiej skręconej tkaniny, zawieszonej na sznurze, odsłaniającej prawe biodro, ze zwisem na prawym boku. Na zakończeniu pionowej belki titulus w formie zwoju z napisem „IN / RI”. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała Chrystusa delikatnie sina, perizonium, krzyż i detale złocone oraz srebrzone, postument polichromowany na czarno.
rzeźba

Krzyż ołtarzowy

Zdjęcie nr 1: Mensa w typie sarkofagowym ustawiona na czterech lwich łapach. Ściana frontowa jest dekorowana trzema płycinami. Zewnętrzne mają kształt leżących prostokątów z wklęsłą wewnętrzną krawędzią, a środkowa jest okrągła, wypełniona chrystogramem. Mensa w kolorze jasnoszarego kamienia, łapy białe.
ołtarz

Mensa ołtarzowa

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Ołtarz główny (okładzina ceramiczna)", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-glowny-okladzina-ceramiczna

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności