Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona nadwieszona, przyścienna. Jej kosz jest ośmioboczny, wsparty na szerokich wolutach z plintą w kształcie winnego grona. Ścianki kosza podzielone kompozytowymi półkolumnami wspartymi na konsolkach z liściastymi wolutami. Między kolumienkami nisze konchowe z muszlami, wewnątrz których postacie ewangelistów, od lewej Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Figury ewangelistów ujęte całopostaciowo w pozycji stojącej, ubrane w długie tuniki i płaszcze. W dłoniach podtrzymują otwarte księgi, a u stóp widnieją ich symbole. Kosz wieńczy belkowanie wyłamujące się ponad kolumienkami, z fryzem zdobionym wiciami akantu. Zaplecek z dwiema płycinami zamkniętymi łukiem półkolistym. Ponad nimi pole w kształcie leżącego prostokąta, wewnątrz którego krzyż. Zaplecek flankowany dwiema listwami ujętymi ulistnionymi konsolami. Pośrodku dwie płyciny w kształcie wąskich prostokątów zakończonych półkoliście. W górnej części prostokątne pole w złoconym profilu z listkami wypełniającymi górne naroża, z przerwanym, wolutowym przyczółkiem i krzyżem o ramionach zakończonych trójlistnie. Baldachim na rzucie ośmioboku, z podwieszonym lambrekinem z chwostami i z ażurową koronką w kształcie wici roślinnej. Na baldachimie ośmioboczny cokół uskokowy, z płycinami w kształcie stojących prostokątów zamkniętych łukiem półkolistym nadwieszonym. Na cokole pełnoplastyczna figura stojącego Jana Chrzciciela, ubranego w wielbłądzią skórę i złocony płaszcz przerzucony przez lewe ramię. Jego twarz jest pociągła, okolona zarostem, włosy sięgające uszu. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma krzyż z banderolą. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Ambona polichromowana na szaro, detale złocone.
Zdjęcie nr 2: Ambona nadwieszona, przyścienna. Jej kosz jest ośmioboczny, wsparty na szerokich wolutach z plintą w kształcie winnego grona. Ścianki kosza podzielone kompozytowymi półkolumnami wspartymi na konsolkach z liściastymi wolutami. Między kolumienkami nisze konchowe z muszlami, wewnątrz których postacie ewangelistów, od lewej Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Figury ewangelistów ujęte całopostaciowo w pozycji stojącej, ubrane w długie tuniki i płaszcze. W dłoniach podtrzymują otwarte księgi, a u stóp widnieją ich symbole. Kosz wieńczy belkowanie wyłamujące się ponad kolumienkami, z fryzem zdobionym wiciami akantu. Zaplecek z dwiema płycinami zamkniętymi łukiem półkolistym. Ponad nimi pole w kształcie leżącego prostokąta, wewnątrz którego krzyż. Zaplecek flankowany dwiema listwami ujętymi ulistnionymi konsolami. Pośrodku dwie płyciny w kształcie wąskich prostokątów zakończonych półkoliście. W górnej części prostokątne pole w złoconym profilu z listkami wypełniającymi górne naroża, z przerwanym, wolutowym przyczółkiem i krzyżem o ramionach zakończonych trójlistnie. Baldachim na rzucie ośmioboku, z podwieszonym lambrekinem z chwostami i z ażurową koronką w kształcie wici roślinnej. Na baldachimie ośmioboczny cokół uskokowy, z płycinami w kształcie stojących prostokątów zamkniętych łukiem półkolistym nadwieszonym. Na cokole pełnoplastyczna figura stojącego Jana Chrzciciela, ubranego w wielbłądzią skórę i złocony płaszcz przerzucony przez lewe ramię. Jego twarz jest pociągła, okolona zarostem, włosy sięgające uszu. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma krzyż z banderolą. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Ambona polichromowana na szaro, detale złocone.
Zdjęcie nr 3: Ambona nadwieszona, przyścienna. Jej kosz jest ośmioboczny, wsparty na szerokich wolutach z plintą w kształcie winnego grona. Ścianki kosza podzielone kompozytowymi półkolumnami wspartymi na konsolkach z liściastymi wolutami. Między kolumienkami nisze konchowe z muszlami, wewnątrz których postacie ewangelistów, od lewej Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Figury ewangelistów ujęte całopostaciowo w pozycji stojącej, ubrane w długie tuniki i płaszcze. W dłoniach podtrzymują otwarte księgi, a u stóp widnieją ich symbole. Kosz wieńczy belkowanie wyłamujące się ponad kolumienkami, z fryzem zdobionym wiciami akantu. Zaplecek z dwiema płycinami zamkniętymi łukiem półkolistym. Ponad nimi pole w kształcie leżącego prostokąta, wewnątrz którego krzyż. Zaplecek flankowany dwiema listwami ujętymi ulistnionymi konsolami. Pośrodku dwie płyciny w kształcie wąskich prostokątów zakończonych półkoliście. W górnej części prostokątne pole w złoconym profilu z listkami wypełniającymi górne naroża, z przerwanym, wolutowym przyczółkiem i krzyżem o ramionach zakończonych trójlistnie. Baldachim na rzucie ośmioboku, z podwieszonym lambrekinem z chwostami i z ażurową koronką w kształcie wici roślinnej. Na baldachimie ośmioboczny cokół uskokowy, z płycinami w kształcie stojących prostokątów zamkniętych łukiem półkolistym nadwieszonym. Na cokole pełnoplastyczna figura stojącego Jana Chrzciciela, ubranego w wielbłądzią skórę i złocony płaszcz przerzucony przez lewe ramię. Jego twarz jest pociągła, okolona zarostem, włosy sięgające uszu. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma krzyż z banderolą. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Ambona polichromowana na szaro, detale złocone.
Zdjęcie nr 4: Ambona nadwieszona, przyścienna. Jej kosz jest ośmioboczny, wsparty na szerokich wolutach z plintą w kształcie winnego grona. Ścianki kosza podzielone kompozytowymi półkolumnami wspartymi na konsolkach z liściastymi wolutami. Między kolumienkami nisze konchowe z muszlami, wewnątrz których postacie ewangelistów, od lewej Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Figury ewangelistów ujęte całopostaciowo w pozycji stojącej, ubrane w długie tuniki i płaszcze. W dłoniach podtrzymują otwarte księgi, a u stóp widnieją ich symbole. Kosz wieńczy belkowanie wyłamujące się ponad kolumienkami, z fryzem zdobionym wiciami akantu. Zaplecek z dwiema płycinami zamkniętymi łukiem półkolistym. Ponad nimi pole w kształcie leżącego prostokąta, wewnątrz którego krzyż. Zaplecek flankowany dwiema listwami ujętymi ulistnionymi konsolami. Pośrodku dwie płyciny w kształcie wąskich prostokątów zakończonych półkoliście. W górnej części prostokątne pole w złoconym profilu z listkami wypełniającymi górne naroża, z przerwanym, wolutowym przyczółkiem i krzyżem o ramionach zakończonych trójlistnie. Baldachim na rzucie ośmioboku, z podwieszonym lambrekinem z chwostami i z ażurową koronką w kształcie wici roślinnej. Na baldachimie ośmioboczny cokół uskokowy, z płycinami w kształcie stojących prostokątów zamkniętych łukiem półkolistym nadwieszonym. Na cokole pełnoplastyczna figura stojącego Jana Chrzciciela, ubranego w wielbłądzią skórę i złocony płaszcz przerzucony przez lewe ramię. Jego twarz jest pociągła, okolona zarostem, włosy sięgające uszu. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma krzyż z banderolą. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Ambona polichromowana na szaro, detale złocone.
Zdjęcie nr 5: Ambona nadwieszona, przyścienna. Jej kosz jest ośmioboczny, wsparty na szerokich wolutach z plintą w kształcie winnego grona. Ścianki kosza podzielone kompozytowymi półkolumnami wspartymi na konsolkach z liściastymi wolutami. Między kolumienkami nisze konchowe z muszlami, wewnątrz których postacie ewangelistów, od lewej Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Figury ewangelistów ujęte całopostaciowo w pozycji stojącej, ubrane w długie tuniki i płaszcze. W dłoniach podtrzymują otwarte księgi, a u stóp widnieją ich symbole. Kosz wieńczy belkowanie wyłamujące się ponad kolumienkami, z fryzem zdobionym wiciami akantu. Zaplecek z dwiema płycinami zamkniętymi łukiem półkolistym. Ponad nimi pole w kształcie leżącego prostokąta, wewnątrz którego krzyż. Zaplecek flankowany dwiema listwami ujętymi ulistnionymi konsolami. Pośrodku dwie płyciny w kształcie wąskich prostokątów zakończonych półkoliście. W górnej części prostokątne pole w złoconym profilu z listkami wypełniającymi górne naroża, z przerwanym, wolutowym przyczółkiem i krzyżem o ramionach zakończonych trójlistnie. Baldachim na rzucie ośmioboku, z podwieszonym lambrekinem z chwostami i z ażurową koronką w kształcie wici roślinnej. Na baldachimie ośmioboczny cokół uskokowy, z płycinami w kształcie stojących prostokątów zamkniętych łukiem półkolistym nadwieszonym. Na cokole pełnoplastyczna figura stojącego Jana Chrzciciela, ubranego w wielbłądzią skórę i złocony płaszcz przerzucony przez lewe ramię. Jego twarz jest pociągła, okolona zarostem, włosy sięgające uszu. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma krzyż z banderolą. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Ambona polichromowana na szaro, detale złocone.
Zdjęcie nr 6: Ambona nadwieszona, przyścienna. Jej kosz jest ośmioboczny, wsparty na szerokich wolutach z plintą w kształcie winnego grona. Ścianki kosza podzielone kompozytowymi półkolumnami wspartymi na konsolkach z liściastymi wolutami. Między kolumienkami nisze konchowe z muszlami, wewnątrz których postacie ewangelistów, od lewej Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Figury ewangelistów ujęte całopostaciowo w pozycji stojącej, ubrane w długie tuniki i płaszcze. W dłoniach podtrzymują otwarte księgi, a u stóp widnieją ich symbole. Kosz wieńczy belkowanie wyłamujące się ponad kolumienkami, z fryzem zdobionym wiciami akantu. Zaplecek z dwiema płycinami zamkniętymi łukiem półkolistym. Ponad nimi pole w kształcie leżącego prostokąta, wewnątrz którego krzyż. Zaplecek flankowany dwiema listwami ujętymi ulistnionymi konsolami. Pośrodku dwie płyciny w kształcie wąskich prostokątów zakończonych półkoliście. W górnej części prostokątne pole w złoconym profilu z listkami wypełniającymi górne naroża, z przerwanym, wolutowym przyczółkiem i krzyżem o ramionach zakończonych trójlistnie. Baldachim na rzucie ośmioboku, z podwieszonym lambrekinem z chwostami i z ażurową koronką w kształcie wici roślinnej. Na baldachimie ośmioboczny cokół uskokowy, z płycinami w kształcie stojących prostokątów zamkniętych łukiem półkolistym nadwieszonym. Na cokole pełnoplastyczna figura stojącego Jana Chrzciciela, ubranego w wielbłądzią skórę i złocony płaszcz przerzucony przez lewe ramię. Jego twarz jest pociągła, okolona zarostem, włosy sięgające uszu. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma krzyż z banderolą. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Ambona polichromowana na szaro, detale złocone.
Zdjęcie nr 7: Ambona nadwieszona, przyścienna. Jej kosz jest ośmioboczny, wsparty na szerokich wolutach z plintą w kształcie winnego grona. Ścianki kosza podzielone kompozytowymi półkolumnami wspartymi na konsolkach z liściastymi wolutami. Między kolumienkami nisze konchowe z muszlami, wewnątrz których postacie ewangelistów, od lewej Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Figury ewangelistów ujęte całopostaciowo w pozycji stojącej, ubrane w długie tuniki i płaszcze. W dłoniach podtrzymują otwarte księgi, a u stóp widnieją ich symbole. Kosz wieńczy belkowanie wyłamujące się ponad kolumienkami, z fryzem zdobionym wiciami akantu. Zaplecek z dwiema płycinami zamkniętymi łukiem półkolistym. Ponad nimi pole w kształcie leżącego prostokąta, wewnątrz którego krzyż. Zaplecek flankowany dwiema listwami ujętymi ulistnionymi konsolami. Pośrodku dwie płyciny w kształcie wąskich prostokątów zakończonych półkoliście. W górnej części prostokątne pole w złoconym profilu z listkami wypełniającymi górne naroża, z przerwanym, wolutowym przyczółkiem i krzyżem o ramionach zakończonych trójlistnie. Baldachim na rzucie ośmioboku, z podwieszonym lambrekinem z chwostami i z ażurową koronką w kształcie wici roślinnej. Na baldachimie ośmioboczny cokół uskokowy, z płycinami w kształcie stojących prostokątów zamkniętych łukiem półkolistym nadwieszonym. Na cokole pełnoplastyczna figura stojącego Jana Chrzciciela, ubranego w wielbłądzią skórę i złocony płaszcz przerzucony przez lewe ramię. Jego twarz jest pociągła, okolona zarostem, włosy sięgające uszu. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma krzyż z banderolą. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Ambona polichromowana na szaro, detale złocone.
Zdjęcie nr 8: Ambona nadwieszona, przyścienna. Jej kosz jest ośmioboczny, wsparty na szerokich wolutach z plintą w kształcie winnego grona. Ścianki kosza podzielone kompozytowymi półkolumnami wspartymi na konsolkach z liściastymi wolutami. Między kolumienkami nisze konchowe z muszlami, wewnątrz których postacie ewangelistów, od lewej Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Figury ewangelistów ujęte całopostaciowo w pozycji stojącej, ubrane w długie tuniki i płaszcze. W dłoniach podtrzymują otwarte księgi, a u stóp widnieją ich symbole. Kosz wieńczy belkowanie wyłamujące się ponad kolumienkami, z fryzem zdobionym wiciami akantu. Zaplecek z dwiema płycinami zamkniętymi łukiem półkolistym. Ponad nimi pole w kształcie leżącego prostokąta, wewnątrz którego krzyż. Zaplecek flankowany dwiema listwami ujętymi ulistnionymi konsolami. Pośrodku dwie płyciny w kształcie wąskich prostokątów zakończonych półkoliście. W górnej części prostokątne pole w złoconym profilu z listkami wypełniającymi górne naroża, z przerwanym, wolutowym przyczółkiem i krzyżem o ramionach zakończonych trójlistnie. Baldachim na rzucie ośmioboku, z podwieszonym lambrekinem z chwostami i z ażurową koronką w kształcie wici roślinnej. Na baldachimie ośmioboczny cokół uskokowy, z płycinami w kształcie stojących prostokątów zamkniętych łukiem półkolistym nadwieszonym. Na cokole pełnoplastyczna figura stojącego Jana Chrzciciela, ubranego w wielbłądzią skórę i złocony płaszcz przerzucony przez lewe ramię. Jego twarz jest pociągła, okolona zarostem, włosy sięgające uszu. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma krzyż z banderolą. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Ambona polichromowana na szaro, detale złocone.

Ambona

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
chrzanowski
Gmina
Chrzanów
Miejscowość
Chrzanów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Mikołaja
Kościół
Św. Mikołaja
Tagi
neobarok Wędzicha Piotr
Miejsce przechowywania
północna strona ściany tęczowej
Identyfikator
DZIELO/14887
Kategoria
ambona
Ilość
1
Czas powstania
około 1882 roku
Technika i materiał
drewno cięte, rzeźbione, polichromowane, złocone
Wymiary podstawowe
wysokość – około 550 cm
Inne wymiary – kosz – wysokość około 130 cm, średnica około 130 cm
Autor noty katalogowej
Józef Skrabski
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Ambona powstała w trakcie modernizacji świątyni przeprowadzonej w latach osiemdziesiątych XIX wieku z inicjatywy ówczesnego proboszcza Władysława Głębockiego. W prace stolarskie zaangażowano miejscowego snycerza i stolarza Piotra Wędzichę.

Opis

Ambona nadwieszona, przyścienna. Jej kosz jest ośmioboczny, wsparty na szerokich wolutach z plintą w kształcie winnego grona. Ścianki kosza podzielone kompozytowymi półkolumnami wspartymi na konsolkach z liściastymi wolutami. Między kolumienkami nisze konchowe z muszlami, wewnątrz których postacie ewangelistów, od lewej Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Figury ewangelistów ujęte całopostaciowo w pozycji stojącej, ubrane w długie tuniki i płaszcze. W dłoniach podtrzymują otwarte księgi, a u stóp widnieją ich symbole. Kosz wieńczy belkowanie wyłamujące się ponad kolumienkami, z fryzem zdobionym wiciami akantu. Zaplecek z dwiema płycinami zamkniętymi łukiem półkolistym. Ponad nimi pole w kształcie leżącego prostokąta, wewnątrz którego krzyż. Zaplecek flankowany dwiema listwami ujętymi ulistnionymi konsolami. Pośrodku dwie płyciny w kształcie wąskich prostokątów zakończonych półkoliście. W górnej części prostokątne pole w złoconym profilu z listkami wypełniającymi górne naroża, z przerwanym, wolutowym przyczółkiem i krzyżem o ramionach zakończonych trójlistnie. Baldachim na rzucie ośmioboku, z podwieszonym lambrekinem z chwostami i z ażurową koronką w kształcie wici roślinnej. Na baldachimie ośmioboczny cokół uskokowy, z płycinami w kształcie stojących prostokątów zamkniętych łukiem półkolistym nadwieszonym. Na cokole pełnoplastyczna figura stojącego Jana Chrzciciela, ubranego w wielbłądzią skórę i złocony płaszcz przerzucony przez lewe ramię. Jego twarz jest pociągła, okolona zarostem, włosy sięgające uszu. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej trzyma krzyż z banderolą. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Ambona polichromowana na szaro, detale złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Ambonę w kościele w Chrzanowie wykonał miejscowy rzemieślnik Piotr Wędzicha. Swoim kształtem nawiązuje ona do dzieł barokowych. Jej kosz, artykułowany kolumienkami, z niszami konchowymi wypełnionymi figurami ewangelistów, to częste rozwiązanie stosowane przez krakowskich stolarzy i snycerzy, np. Jerzego Hankisa (ambona w kościele Bernardynek św. Józefa w Krakowie). Nawet akantowa ornamentyka naśladuje tę z przełomu XVII i XVIII wieku.

Streszczenie

Ambona w kościele w Chrzanowie jest dziełem miejscowego stolarza i snycerza Piotra Wędzichy. Powstała w 1882 roku w czasie modernizacji wnętrza kościoła. Jest dziełem neobarokowym i nawiązuje do krakowskich zabytków z XVII wieku.

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Parafialne w Chrzanowie, b.sygn., "Akta szczegółowe wyjaśniające prace dokonane około kościoła i dobra parafialnego w czasie mego probostwa 1831-1898.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Figura zwrócona frontalnie, w wykroku, z wypchniętym lewym biodrem, obie ręce wyciągnięte w geście w przeciwną stronę, głowa skierowana w prawo, rzeźba w płynnym ruchu. Twarz owalna, o pełnych policzkach i delikatnych rysach. Nos niewielki, lekko zadarty, oczy małe wpatrzone na wprost, usta niewielki, pełne, rozchylone. Włosy krótkie, rzeźbione w pojedyncze, silnie skręcone pukle, ekspresyjnie rozwiane. Anioł jest ubrany w szatę sięgającą kolan, przewiązaną diagonalnie przez prawe ramię i oplatającą postać wokół z silnie drapowanym fragmentem zawijającym się na ramieniu oraz w partii nóg i marszczonym w obrębie torsu. Skrzydła duże, delikatnie rozchylone. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty złocone. Figura drugiego anioła zwrócona frontalnie, w kontrapoście i wykroku, o esowato wygiętej sylwetce, głowa skierowana w lewo, delikatnie uniesiona. Lewa ręka złożona na piersi, prawa ugięta, wyciągnięta przed siebie w geście. Twarz owalna, młodzieńcza o delikatnych rysach, niewielki, lekko zadarty nos, oczy małe zwrócone ku górze, usta niewielkie o pełnych wargach. Włosy półdługie, głęboko rzeźbione w pojedyncze, wijące się pasma, ekspresyjnie poruszone, opadające na kark. Anioł jest ubrany w marszczoną tunikę, ściśle przylegającą do ciała, odsłaniającą tors i nogi oraz płaszcz przewiązany przez lewe ramię, z fragmentem podtrzymywanym dłonią na piersi, dalej otaczający postać, opadający na tył, z zawiniętą z przodu postaci partią materiału. Tkanina miękko rzeźbiona w grube, ekspresyjnie kształtowane fałdy, płynnie otaczająca postać z wywiniętym fragmentem na prawym boku. Skrzydła duże, złożone. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty i atrybuty złocone.
rzeźba
Dwa anioły
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica osadzona na okrągłej podstawie i prostopadłościennym, spłaszczonym cokole oraz cylindrycznym w przekroju trzonie, dołem lekko wybrzuszonym. Czara półkulista, puklowana, z profilowanym wylewem. Pokrywa drewniana, na okrągłej podstawie, cylindryczna, zaoblona u góry, zwieńczona wałkiem i kulą z krzyżem. Jej powierzchnia jest pokryta biegnącymi wzdłuż, złoconymi czterema taśmami i odchodzącymi od nich wolutowymi, spiętymi ze sobą gałązkami.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Pełnoplastyczna rzeźba stojącego w kontrapoście na chmurach anioła, z głową zwróconą w lewo, z prawą ręką, ugiętą w łokciu, wzniesioną wzwyż, lewą opuszczoną wzdłuż ciała. Twarz o rysach młodzieńca z prostym nosem, różowymi ustami, niebieskimi oczami, okolona włosami opadającymi w lokach na plecy. Anioł ubrany w długą czerwoną tunikę z szerokimi rękawami, malowaną w złote lilie herbowe. Strzeliste skrzydła rozpostarte, malowane na złoto.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Pełnoplastyczna rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego stojącego na chmurze z prawą ręką wzniesioną w geście błogosławieństwa, lewą trzymającego krzyż na długim drzewcu. Twarz szeroka, z wydatnym nosem, ciemnobrązowymi oczami, ciemnoróżowymi ustami, okolona zarostem oraz włosami z przedziałkiem pośrodku głowy, opadającymi na plecy. Karnacja jasnobeżowa. Chrystus ukazany nagi, przesłonięty czerwonym płaszczem, spiętym na piersi, opadającym ukośnymi fałdami do ziemi.
rzeźba
Chrystus Zmartwychwstały
Zdjęcie nr 1: Figury pełnoplastyczne, wydrążone od tyłu, ukazują stojące w zwieńczeniu ołtarza anioły. Figura po lewej stronie jest zwrócona w lewo, o wygiętej łukowo sylwetce, z głową skręconą w prawo. Jej twarz jest owalna, o wyrazistych rysach i mimice oraz jasnej, szarawej karnacji z zaróżowionymi policzkami. Włosy ma krótkie, zaczesane do tyłu, falowane, ciemnobrązowe. Ręce uniesione na wysokości bioder i wysunięte równolegle do przodu. Anioł jest ubrany w długą, podwiązaną w pasie, mocno sfałdowaną, srebrzoną tunikę z rękawami sięgającymi łokci, z podwiniętym dołem. Na plecach smukłe, złocone skrzydła. Figura po prawej stronie jest zwrócona w prawo, ujęta w kontrapoście, o przechylonej do tyłu sylwetce. Jej głowa jest lekko odchylona do tyłu, twarz owalna o wyrazistych rysach, szarawej karnacji z zaróżowionymi policzkami. Włosy krótkie, zaczesane do tyłu, falowane, ciemnobrązowe. Ręce wysunięte przed korpus, lekko uniesione na wysokości klatki piersiowej. Anioł jest ubrany w długą, podwiązaną w pasie, mocno sfałdowaną, srebrzoną tunikę z rękawami sięgającymi łokci, z odsłoniętym lewym ramieniem i ręką. Na plecach smukłe, złocone skrzydła.
rzeźba
Dwa anioły
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, w bogato profilowanej, złoconej ramie z przedstawieniem Chrystusa, w ujęciu frontalnym, w popiersiu, z głową uniesioną do góry. Jego twarz jest pociągła, nos wydatny, oczy wypukłe, owalne, źrenice przy górnej krawędzi powieki, usta lekko rozchylone. Włosy ma długie, kręcone, opadające na ramiona, brodę krótką. Ubrany jest w białą koszulę, rozchyloną na piersi. Tło neutralne, utrzymane w złamanych brązach, z poświatą wokół głowy. Obraz utrzymany w ciemnej, brązowej tonacji kolorystycznej.
obraz
Chrystus

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Czarnomarmurowa tablica epitafijna w kształcie stojącego prostokąta z kutą inskrypcją „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / X(IĘDZU) WOJCIECHOWI / CISZEŃSKIEMU / Dziekanowi i plebanowi w Bolechowi/cach, zmarłemu dnia 11 Października 1871. / który oszczędnie żyjąc zostawił koś/ciołowi legat, z którego zbudowano chór / ambonę boczne ołtarze i wymalowano / kościół. / kładzie ten kamień wdzięczny następca / X(IĄDZ) W(ALENTY) SKIMINA R(OKU) 1882.”
płyta nagrobna
Epitafium księdza Wojciecha Ciszeńskiego
Zdjęcie nr 1: Feretron dwustronny z obrazami Najświętszego Serca Jezusa oraz Najświętszego Serca Marii ustawiony na prostopadłościennej i profilowanej podstawie, zaopatrzonej w otwory na drążki do noszenia w procesji. Obrazy umieszczone są w prostokątnych i profilowanych obramieniach, górne naroża ścięte ukośnie z uskokiem. Obramienia u góry i u dołu ram zdobione są rzeźbionymi wolutkami ze stylizowanymi liśćmi akantu. U szczytu ażurowe zakończenie złożone z dwóch stykających się wolut. Podstawa feretronu i boki polichromowane są na kolor zielony, obramienie po stronie Najświętszego Serca Marii malowane na kolor błękitny, a na odwrociu na kolor czerwony. Obrazy umieszczone są w szerokich ramach w kształcie stojących prostokątów o górnych narożach ściętych ukośnie z uskokiem. Rama dekorowana jest liśćmi bujnego akantu i złocona. Obraz przedstawiający Najświętsze Serce Marii w kształcie stojącego prostokąta o ściętych górnych narożach. W centrum kompozycji znajduje się serce oplecione ukośnie wieńcem z róż i przebite z prawej strony na wylot mieczem, u góry zakończone płomieniami spośród których wyłania się gałązka białej lilii. Tło obrazu jest jasnobrązowe, rozświetlone wokół serca. Po drugiej stronie feretronu znajduje się obraz Najświętszego Serca Jezusa, oplecionego ukośnie koroną cierniową, z raną po lewej stronie, z której obficie sączą się strużki krwi. Serce zakończone jest płomieniami, spośród których wyłania się krzyż. Tło obrazu jest jasnobrązowe, rozświetlone wokół serca.
feretron
Feretron Najświętsze Serce Jezusa i Marii
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym. Po lewej stronie obrazu stoi Chrystus zwrócony trzy czwarte w lewo z pochyloną głową i dłońmi skrzyżowanymi na piersi. Twarz podłużna o delikatnych rysach, półprzymkniętych oczach, okolona zarostem. Włosy długie, ciemnobrązowe, opadające na ramiona. Chrystus ubrany jest w białą suknię z długimi i szerokimi rękawami, odsłaniającą ramiona. Po prawej stronie obrazu stoi św. Jan Chrzciciel zwrócony trzy czwarte w prawo. W lewej ręce trzyma krzyż na długim drzewcu, prawą unosi nad głową Jezusa, a w dłoni trzyma białą muszlę, z której wypływa woda. Twarz szczupła, okolona ciemnym zarostem, włosy ciemne i długie. Ubrany jest w skórę z sierści wielbłąda, odsłaniającą lewe ramię i tors. Sylwetki Chrystusa i św. Jana Chrzciciela masywne. W górnej części obrazu widoczna jest nadlatująca gołębica Ducha Świętego. Scena została ukazana na tle sumarycznie oddanego krajobrazu; tło ciemne. Rama drewniana, profilowana, malowana na kolor złoty.
obraz
Chrzest Chrystusa
Zdjęcie nr 1: Epitafium w kształcie stojącego prostokąta, obwiedzionego płaskorzeźbioną bordiurą z motywami polerowanych rozłożystych liści dębu i żołędzia na nieobrobionym, szorstkim tle. Pośrodku płycina w formie stojącego prostokąta, ujęta profilowaną, fazowaną wklęsło ramą, zamknięta łukiem nadwieszonym. W górnej części płyciny, puste, owalne pole z przeznaczeniem na portret zmarłego. Nad łukiem, na dwóch stykających się wolutach, osadzony krzyż łaciński o rozszerzających się ramionach. W polu tablicy inskrypcja „DEO OPTIMO MAXIMO / IGNACY RAFAŁ / CZERWIAKOWSKI / UR(ODZONY) W KRAKOWIE R(OKU) 1808, NIEWYGASŁEJ PAMIĘCI / UKOCHANY OJCIEC W RODZINIE, PROFESOR BOTANIKI / W TECHNICE, POTEM W UNIWERSYTE(CIE) JAGIEL(LOŃSKIM) DYREKTOR / OGRODU BOTANICZNEGO, PÓŹNIEJ DZIEKAN WYDZIAŁU / I REKTOR. WICEPREZYDENT AKA(DEMII) UMIEJĘTNOŚCI / PREZES KOMISYI EXAMIN(ACYJNEJ) NA NAUCZYCIELI I T.D. / ZMARŁ 5. VI. 1882. | Prosi pobożnych o westchnienie do Boga.”
płyta nagrobna
Epitafium Ignacego Rafała Czerwiakowskiego
Zdjęcie nr 1: Kapliczka wolnostojąca z figurą św. Floriana na wysokim, dwustrefowym cokole. Dolna część prostopadłościenna, na profilowanej podstawie, z płytką niszą w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem pełnym na każdej ścianie. Na froncie napis „TA PAMIATKA / Małżonków Marcina i Telke / Zapałowiczów w roku 1882 / Fundatorowie proszą / przechodnich o westchnienie / za dusze Zmarłych”. Na bocznych ścianach płaskorzeźbione postacie świętych ukazanych w całej postaci, frontalnie. Z jednej strony wizerunek świętej męczennicy z płonącą budowlą z lewej strony i psem/smokiem z prawej (św. Małgorzata?). Święta trzyma w prawej ręce palmę męczeństwa, lewą przyciska do piersi. Ma łagodną, owalną twarz, włosy z przedziałkiem, zaczesane do tyłu. Jest ubrana w czerwoną, przepasaną suknię i czerwony płaszcz. Na innej płaszczyźnie postać św. Andrzeja przedstawionego jako brodaty mężczyzna w niebieskiej tunice i czerwonym płaszczu. Za jego plecami widać końce ramion krzyża w kształcie litery „X”. Na kolejnej św. Jan Nepomucen w sutannie, komży i płaszczu, w birecie. Z krucyfiksem i palmą męczeństwa w rękach. Na kolejnej ściance św. Marcin na koniu, w stroju żołnierza, trzymanym w prawej ręce mieczem odcina część płaszcza, który chwyta siedząca na ziemi postać w czerwonych spodniach i zielonej koszuli. W górnej strefie cokołu, w ścianie frontowej nisza z figurą Matki Boskiej w całej postaci, frontalnie, z rękami złożonymi do modlitwy i różańcem. Maria ma na sobie białą suknię i niebieski płaszcz zarzucony na głowę; na bosych stopach kwiaty róż Na cokole postać św. Floriana w całej postaci, frontalnie, z cebrzykiem z którego leje się woda na płonący dom w prawej i włócznią w lewej ręce. Ma owalną twarz, wąsy i brodę. Ubrany jest w strój rzymskiego legionisty – jasną tunikę, czerwony płaszcz, wysokie buty i hełm.
kapliczka
Kapliczka
Zdjęcie nr 1: Kapliczka wolnostojąca z postacią Matki Boskiej Różańcowej na wysokim cokole. Podstawa podzielona na trzy strefy – dolna na uskokowym cokole z płyciną w kształcie leżącego prostokąta o wklęsłych narożach, wyższa z tablicą z kutym, złoconym napisem „BĄDŹ / POZDRO/WIONA / KRÓLOWA / NIEBIESKA / ROKU PAN(SKIEGO) / 1822”, najwyższa gładka. Całość ujęta spływami wolutowymi i zwieńczona belkowaniem przechodzącym na osi w łuk nadwieszony z wpisaną palmetą. Na cokole figura Matki Boskiej ukazanej całopostaciowo, frontalnie z Dzieciątkiem na lewym ramieniu, prawą ręką trzyma ujęty przez nie różaniec. Obie postaci mają na głowie zamknięte korony. Maria jest ubrana w białą suknię i niebieski płaszcz, Dzieciątko w czerwoną sukienkę. Postacie przykrywa metalowy daszek wsparty na czterech prętach.
kapliczka
Kapliczka z figurą Matki Boskiej Różańcowej

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem w postaci jednobiegowych schodów z pełną balustradą, dostawionych od północy. Kosz na planie ośmioboku, ustawiony na niskim, profilowanym cokole, z podwieszeniem w formie zbliżonej do spłaszczonego stożka, o wklęsło-wypukłych ściankach, zakończonego szyszką. Ścianki ambony wydzielone zwielokrotnionymi pilastrami toskańskimi, z płycinami w partii trzonów, podtrzymującymi przełamujący się nad nimi gzyms tworzący parapet. W polach płyciny w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym z figurami czterech ewangelistów ustawionych na wspornikach w postaci uskrzydlonych główek anielskich. Baldachim na planie ośmioboku, w formie zbliżonej do spłaszczonego stożka, o wklęsło-wypukłych ściankach, o krawędzi obwiedzionej lambrekinem, zakończonego postumentem z figurą Chrystusa w typie Salvator Mundi. Na podniebieniu gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w odcieniach beżu, z bladoróżowymi detalami i złoconymi profilami. Figury ewangelistów i Chrystusa ścięte z tyłu, ukazane frontalnie, w kontrapostach. Twarze mają pociągłe, o migdałowatych oczach, garbatych nosach i pełnych ustach, okolone są gęstymi, krótkimi brodami i falowanymi włosami opadającymi na ramiona. Postacie ubrane są w złocone tuniki przepasane w talii oraz płaszcze. Ewangeliści trzymają w rękach pióra i otwarte księgi, przy nogach znajdują się ich atrybuty. Chrystus w lewej ręce trzyma jabłko królewskie, prawą błogosławi.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Wisząca, przyścienna ambona składa się z kosza, zaplecka i baldachimu. Dojście do kosza prowadzi przez dwuskrzydłowe drzwi usytuowane w zaplecku. Kształt kosza oparto na planie siedmiu boków z dziesięcioboku, ustawionych na wałku, z podwieszeniem w formie zbliżonej do stożka, zakończonego szyszką oraz dekorowanym rozetami i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Ścianki kosza artykułowano prostokątnymi, obramienionymi płycinami z pięcioma płaskorzeźbionymi przedstawieniam czterech ewangelistów i siewcy. Każdego ewangelistę identyfikuje jego atrybut. Siewca, umieszczony na trzeciej płycinie, został ukazany jako młody mężczyzna, który idąc przez zaorane pole rzuca w nie ziarno. U jego stóp widać pług oraz worek ze zbożem na zasiew. Parapet kosza uzyskał formę gzymsu. Zaplecek został ujęty profilowaną ramą. W jego pole wpisano prostokątne, dwuskrzydłowe drzwi w profilowanym obramieniu. Baldachim uzyskał rzut analogiczny do kosza ambony. Płaskie podniebie z wyobrażeniem gołębicy Ducha Świętego na tle złocistych promieni ujmuje profilowany, łamany gzyms, ponad którym poprowadzono kopulasty dach. Na jego szczycie ustawiono rzeźbę Mojżesza trzymającego tablice Dekalogu. Struktura ambony została polichromowana w kolorze beżowym, z białymi i czerwonymi profilami, oraz pozłacanymi detalami, profilami i ornamentyką. Płaskorzeźby na koszu oraz figura Mojżesza otrzymały naturalistyczną polichromię.
ambona

ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna, umieszczona na ścianie łuku tęczowego, z parapetem dziś nieistniejących schodów od strony prezbiterium i usytuowanej przy nim kaplicy. Kosz ambony założony na rzucie trójliścia z trójkątnymi występami, wsparty na puklowanej konsoli z podwieszoną szyszką. Dolna część ambony wybrzuszona, pokryta rozłożystymi liśćmi akantu, kosz prosty na rzucie odcinków koła z prostokątnymi płycinami wypełnionymi liśćmi akantu, zakończony profilowanym gzymsem. Zaplecek z profilowaną płyciną zakończoną łukiem półkolistym nadwieszonym. Nad koszem baldachim powielający rzut kosza, zwieńczony silnie wystającym gzymsem, z podwieszoną w podniebieniu gołębicą Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Nad baldachimem kabłąki w formie spływów wolutowych opatrzonych liśćmi akantu, podtrzymujące koronę zamkniętą z kulą i krzyżem. Parapet schodów z dekoracją w postaci trzech płycin w kształcie równoległoboku obwiedzionych profilowanymi ramami. Płycina w polu łączącym parapet schodów z podestem przed amboną w formie stojącego prostokąta z uszakami, ujętego motywami roślinnymi. Ambona w kolorze czarnym, z zielonymi i czerwonymi imitacjami marmoryzacji, ze złoconymi ornamentami.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca ustawiona przy północnej ścianie, dostępna jednobiegowymi schodami z balustradą od strony prezbiterium. Kosz na planie sześcioboku u dołu z ćwierćwałkiem, zdobionym na narożach dekoracją rokokową; u góry zamknięty profilowanym gzymsem. Ścianki artykułowane spływami wolutowymi o karbowanych trzonach. W polach prostokątne płyciny mieszczące płaskorzeźbione rocaille. Podwieszenie w formie stożka o wklęsło-wypukłych bokach, zakończonego płaskorzeźbioną rozetą. Ścianki flankowane w narożach analogicznie jak kosz, w polach trapezoidalne płyciny, przerwane pośrodku okręgiem z rozetką. Zaplecek prostokąty ujęty płaskim obramieniem o zgeometryzowanych wolutach w dolnych narożach oraz rocaille'm w górnych. Pośrodku płaskorzeźbione przedstawienie św. Jana Chrzciciela na tle pejzażu. Baldachim powtarzający plan kosza, zwieńczony wazonem ustawionym na sześciu spiętych kabłąkach. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii, na brzegach zawieszony lambrekin. Balustrada schodów pełna, od dołu ujęta półwałkiem, zamknięta profilowanym gzymsem, w polu dwie płyciny w kształcie rombów, w których umieszczone są rocaille. Balustrada zakończona filarkiem, na którym ustawiony jest wazonik. Całość struktury ambony polichromowana w odcieniach brązu, płaskorzeźba wielobarwna, profilowania i detal architektoniczny pozłacany, podniebienie baldachimu malowane na niebiesko, lambrekin posrebrzany.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca z dostępem od zakrystii. Podwieszenie w formie odwróconego ostrosłupa o ściętym wierzchołku, na krawędziach flankowane pilastrami zakończonymi u góry wolutowo, a na ściankach zdobione płycinami. Kosz na planie kwadratu umieszczony na wybrzuszonej podstawie, dekorowanej rocaille'owymi kartuszami, o ściętych górnych narożach; ścianki wklęsłe, zwężające się ku górze, ujęte w narożach pilastrami z trzonami dekorowanymi rocaille'em i zwisami z różanych gałązek. Podpory dźwigają gzyms wyłamany na ich osi, tworzący parapet. W polu ścianek płyciny z rocaille'ami w narożach z malowanymi olejem na desce obrazami przedstawiającymi ewangelistów. Od strony lewej: św. Mateusz z aniołem, pośrodku św. Marek z lwem i św. Łukasz z wołem, a po prawej św. Jan z orłem. Ewangeliści ukazani w pozycji siedzącej z księgami w dłoniach, ubrani w różnokolorowe, powłóczyste szaty na złotym tle. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, ujęty pilastrami dekorowanymi rocaille'ami. W polu płycina w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem nadwieszonym z płaskorzeźbionymi tablicami dekalogu, ujętymi od dołu skrzyżowanymi gałązkami oliwnymi, związanymi wstęgą. Belkowanie nad zapleckiem o wypukłej linii, z przerwanym pośrodku gzymsem, od góry wypełnionym rocaille'em, od dołu ozdobionym podwieszonym lambrekinem z chwostami. Zwieńczenie ma formę zbliżoną do trapezu, ujęte jest wolutami spływającymi na belkowanie, na których ustawione są rokokowe wazony. W polu zwieńczenia znajduje się medalion z glorią pośród obłoków, a powyżej gołębica Ducha Świętego. Zwieńczenie flankują umocowane na ścianie, uskrzydlone główki aniołków dobrej i złej rady: po lewej o jasnej karnacji, a po prawej o czarnej karnacji. Szczyt zwieńczenia ma formę gzymsu z podwieszonym lambrekinem. Całość wieńczy zawieszona na ścianie promienista gloria z wieńcem utworzonym z obłoków. Struktura polichromowana jest w kolorze czerwonym, z czarnymi profilami oraz złoconą i srebrzoną ornamentyką.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z wejściem od strony zaplecka. Kosz jest na planie ściętego sześcioboku ze ściankami wydzielonymi półfilarami o kapitelach korynckich. Pola ścianek wypełniają płyciny w kształcie stojącego prostokąta o narożach w formie uszaków, ujęte profilowanym obramieniem. Dół kosza obiega belkowanie z wybrzuszonym architrawem, szerokim fryzem i delikatnym gzymsem. Podwieszenie kosza zakończone jest motywem złoconej szyszki. Parapet ambony jest w formie belkowania ze znacznie wysuniętym gzymsem. W dolnej części zaplecka znajdują się prowadzące na ambonę drzwi. Powyżej jest płycina w kształcie leżącego prostokąta z płaskorzeźbioną, złoconą parą tablic Mojżeszowych, ujętych srebrzonymi obłokami. Baldachim na rzucie sześcioboku tworzy sześć wklęsłych płycin, dołem obiega je belkowanie z wydatnym gzymsem. Powyżej gzymsu znajduje się niewysoki cokół wyłamujący się na narożach, na których ustawione są płonące wazony. Baldachim wieńczy krzyż. Płyciny kosza ambony zdobią motywy stylizowanej ornamentyki roślinnej, w podniebiu znajduje się sylwetka gołębicy Ducha Świętego ujętej promienistą glorią. Struktura ambony utrzymana jest w odcieniach brązu, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone i srebrzone.
ambona

Ambona

Jak cytować?

Józef Skrabski, "Ambona", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ambona-35

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności