Feretron z figurą św. Bernadetty Soubirous

Dzieje zabytku

W „Liber memorabilium” parafii gdowskiej pod 1902 rokiem zamieszczono informację, że „kosztem parafian sprawiono dwie figury na miesiąc maj t.j. M(atki) B(oskiej) z Lourdes i Bernadety, które mają być wstawione w czasie nabożeństwa majowego w grocie ołtarza bocznego 200 złr”. Zatem przed 1902 rokiem zaaranżowano w ołtarzu bocznym grotę lurdzką, w której prawdopodobnie wymiennie umieszczano figury św. Onufrego z krucyfiksem i Matkę Boską z Bernadetą (o okresie majowym). W późniejszym czasie figury zostały zamontowane do feretronów.

Opis

Rzeźba pełna, na podstawie imitującej skałę. Zamontowana na wysokiej podstawie na planie zbliżonym do kwadratu, o krawędziach ujętych profilowanymi listewkami, z dwoma otworami na drążki. Bernadeta ukazana w pozycji klęczącej, z rękami złożonymi w geście modlitwy, z lekko uniesioną głową. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych oczach skierowanych w górę, dużym nosie i małych ustach; okoloną długimi brązowymi włosami opadającymi na plecy. Ubrana jest w granatową suknię, o złoconych lamówkach, przepasaną w talii białym fartuchem, na ramiona i plecy ma narzuconą niebieską chustę o złoconych lamówkach, na głowie ma biały welon. Polichromia ciała naturalistyczna. Wokół nóg figury zamocowane sztuczne kwiaty.

Zarys problematyki artystycznej

Grupa figur Matki Boskiej i Bernadety umieszczane były w grocie ołtarza bocznego tworząc tzw. grotę lurdzką. Aranżacje te stanowiły naśladownictwo Groty Massabielle, w której w 1858 roku miała miejsce seria objawień Matki Boskiej Bernadecie Soubirous. Wykonywane były najczęściej przez profesjonalnych budowniczych grot (Grottenbauer), jako naturalne aranżacje z wykorzystaniem krajobrazu lub jako sztuczne groty, w których montowano figury. Te ostatnie realizowano również w przestrzeniach kościołów i kaplic, jako samodzielne groty lub umiejscowione w polach głównych nastaw ołtarzowych, jak w Gdowie. Apogeum powstawania grot lurdzkich odnotowano w pierwszej ćwierci XX wieku, w związku z pięćdziesiątą rocznicą objawień (1908 rok). Dnia 11 lutego 1858 w grocie Massabielle wiejskiej dziewczynie Bernadecie po raz pierwszy ukazała się Matka Boska. W ciągu tego roku objawiła się jej 18 razy.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Figury Matki Boskiej z Lourdes i Bernadety Soubirous zostały sprawione kosztem parafian w 1902 roku. W ołtarzu bocznym zaaranżowano grotę lurdzką, w której prawdopodobnie wymiennie umieszczano figury św. Onufrego z krucyfiksem i Matkę Boską z Bernadetą (o okresie majowym). W późniejszym czasie figury zamontowano do feretronów. Groty lurdzkie stanowiły naśladownictwo Groty Massabielle, w której w 1858 roku miała miejsce seria objawień Matki Boskiej Bernadecie Soubirous.

Bibliografia