Św. Wojciech

Dzieje zabytku

Zespół rzeźb ołtarza głównego w Orawce powstał w latach 1693-1705, w czasie gdy proboszczem parafii był ksiądz Barny.

Opis

Rzeźba ścięta z tyłu, przedstawiająca św. Wojciecha. Święty ustawiony frontalnie, w lekkim kontrapoście z prawą nogą ugiętą w kolanie. W lewej ręce trzyma wiosło, a w prawej krzyż patriarchalny. Twarz o starczych rysach, na wpół przymkniętych oczach, rozchylonych ustach; okolona siwą brodą. Włosy siwe, średniej długości, zasłaniające uszy. Święty ubrany jest w fioletową albę, srebrną komżę, złotą kapę z czerwonym podbiciem, spiętą na piersi, złotą stułę, fioletowe rękawice, złotą infułę i brązowe buty. Kapa i infuła ozdobione są kaboszonami i rautami. Polichromia ciała naturalistyczna, szaty i atrybuty złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba nosi cechy formalne bliskie dziełom z XVII wieku. Charakteryzuje ją sztywny układ sylwetki i delikatnie zaznaczony kontrapost. Również drapowanie szat jest statyczne i pozbawione ekspresji, składa się z prostych fałd opadających wzdłuż ciała. Ponadto strój świętego ozdobiony jest kaboszonami i rautami, motywami charakterystycznymi jeszcze dla ornamentu okuciowego. Dlatego datowanie rzeźby tak późno – na ostatnią ćwierć XVII wieku wynika zwłaszcza z datowaniem całego ołtarza. Rzeźba przedstawia św. Wojciecha, który żył w latach 956-997. Był biskupem Pragi od 983 roku. W 997 roku wyruszył do Polski, a następnie do Prus nawracać pogan, gdzie zginął śmiercią męczeńską prawdopodobnie przeszyty włóczniami. Ciało świętego wykupił i pochował w Gnieźnie książę Bolesław Chrobry. W ikonografii św. Wojciech przedstawiany jest w stroju biskupim oraz z wiosłem w dłoni, które ma nawiązywać do legendy, według której biskup wyruszył do Prus z misją nawracania pogan, płynąc tam łodzią przez Wisłę.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Rzeźba św. Wojciecha oraz pozostały wystrój rzeźbiarski ołtarza głównego w Orawce powstały w latach około 1693-1705. Święty żył w latach 956-997. Zginął śmiercią męczeńską prawdopodobnie przeszyty włóczniami. W ikonografii św. Wojciech przedstawiany jest w stroju biskupim oraz z wiosłem w dłoni, które ma nawiązywać do legendy, według której biskup wyruszył do Prus z misją, płynąc tam łodzią przez Wisłę.

Bibliografia