Anioł z arma Christi

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Jabłonka
Miejscowość
Orawka
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Jana Chrzciciela
Tagi
rzeźba XVIII wieku
Miejsce przechowywania
ołtarz w kaplicy, prawa bramka
Identyfikator
DZIELO/04980
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
około 1728 roku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Rzeźba powstała wraz z całą nastawą ołtarzową około 1728 roku. Jej ikonografia w całości poświęcona jest tematyce pasyjnej, tak również przedstawiony został omawiany anioł – z narzędziem męki Pańskiej w dłoniach. O rzeźbach aniołów w kaplicy bocznej w kościele w Orawce wspominali w latach pięćdziesiątych XX wieku, wędrujący po terenie Spisza Halina Pieńkowska i Tadeusz Staich: „Ołtarz zapełniony jest ornamentyką barokową, splotami rzeźbionych akantów, ludowymi postaciami świętych, o wybałuszonych oczach. Szaty ich są drobno fałdowane, a daleko echa gotyckie widoczne w kontrapoście i płynnym ruchu. Figury białych aniołów o grubych, chłopskich rysach twarzy – pozbawione wyrazu – przygniatają swoją wielkością”.

Opis

Rzeźba drążona, ustawiona na niewielkim postumencie. Figura zwrócona delikatnie w prawo, z prawą nogą ugiętą w kolanie, w lewej ręce trzyma gąbkę z octem na długim drzewcu. Twarz jest podłużna o pełnych policzkach oraz cofniętej brodzie; usta małe i delikatnie rozchylone, nos długi, oczy wąskie. Włosy są brązowe, falowane, sięgające do ramion. Anioł ubrany jest w długą, obficie marszczoną, białą szatę odsłaniającą nagi tors i prawą nogę. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała, szaty i atrybuty białe.


Zarys problematyki artystycznej

Anioły zgodnie z tradycją ikonograficzną ubrane są w tuniki podwiązane pasem i przedstawiają młodzieńców o męskich cechach twarzy. Mają bose stopy, które symbolizują gotowość spełnienia boskich poleceń, a u ramion skrzydła oznaczające szybkość przenoszenia się z miejsca na miejsce. Misję posłańców najlepiej odzwierciedla również polskie tłumaczenie greckiego słowa „aggelos”, czyli „poseł”. Anioły flankujące ołtarz w Orawce trzymają w dłoniach arma Christi. Atrybuty te pojawiły się na obrazach już w średniowieczu. W tym przypadku podkreślają pasyjny charakter ołtarza. Mają również znaczenie symboliczne. Ukazują anioły jako postacie, które dzierżą w dłoniach oręż do walki ze złem – narzędzia męki Pańskiej.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Rzeźba powstała wraz z całą nastawą ołtarzową około 1728 roku. Przedstawia anioła trzymającego w dłoniach narzędzie męki Pańskiej. Niestety nieznana jest atrybucja rzeźby. Anioł zgodnie z tradycją ikonograficzną ubrany jest w tunikę podwiązaną pasem i przedstawia młodzieńca o męskich cechach twarzy.

Bibliografia

Moisan-Jabłońska Krystyna, "Obrazowanie walki dobra ze złem", Kraków 2002
Pieńkowska Hanna, Staich Tadeusz, "Drogami skalnej ziemi. Podtatrzańska włóczęga krajoznawcza", Kraków 1956
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Trajdos Tadeusz, Pieńkowska Hanna, "Kościół w Orawce", Kraków 1999
Monita Rafał, Skorupa Andrzej, "Orawka. Kościół św. Jana Chrzciciela", Kraków 2015
Skorupa Andrzej, "Kościoły polskiej Orawy", Kraków 1997

Jak cytować?

Maria Działo, "Anioł z arma Christi", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/aniol-z-arma-christi-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności