Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Figura powstała do ołtarza św. Marii Magdaleny, wykonanego przed 1783 roku. W 2002 roku ołtarz i figury zostały poddane konserwacji technicznej i estetycznej, prace wykonali Adam Kruk i Juliusz Kasper.

Opis

Pełnoplastyczna rzeźba drewniana przedstawiająca św. Stanisława, przyścienna, polichromowana, złocona i srebrzona, wydrążona z tyłu. Ustawiona na niskiej prostokątnej podstawie. Święty ukazany całopostaciowo, w pozycji stojącej w kontrapoście, z prawą nogą ugiętą w kolanie i odstawioną w bok, z wyraźnym przegięciem ciała w lewo i skręceniem korpusu w prawo. W lewej ręce pastorał trzymany na wysokości bioder, prawa zgięta w łokciu i uniesiona przed siebie. Głowa mała, osadzona na długiej szyi, pochylona w dół, lekko zwrócona w lewo. Twarz owalna, policzki pełne. Oczy prawie całkowicie przesłonięte powiekami, wzrok skierowany w dół. Nos duży, prosty, usta małe, pełne, o uniesionych w górę kącikach. Głowę po bokach okalają krótkie włosy układające się w wywinięte na zewnątrz pukle. Na głowie infuła ozdobiona krzyżem równoramiennym o lekko rozszerzających się ramionach, ze wstęgami na plecach. Święty ubrany w albę, rokietę z szeroką, dekoracyjną koronką i mucet. Na ramiona narzucona kapa z galonem ozdobionym stylizowanym motywem roślinnym. Na piersi widoczny pektorał, na szyi humerał, na dłoniach rękawiczki. Spod szat widoczny lewy but. Szaty świętego ukształtowane ekspresyjnie, o ostro ciętych, skośnych fałdach. Poły płaszcza wywinięte na zewnątrz. Odwinięta poła płaszcza pod prawą ręką tworzy obszerny fałd o kształcie litery "S". Z przodu figury, u stóp świętego postać wyłaniającego się z grobu Piotrowina, z mocno odchyloną do tyłu głową nakrytą całunem i wyprostowaną, wyciągniętą pionowo w górę ręką, z widocznie zaznaczonymi mięśniami i dłonią o długich, szczupłych palcach. Twarz Piotrowina wychudzona, z dużym, lekko garbatym nosem, ponad ustami proste wąsy. Cały strój świętego, z wyjątkiem srebrzonej rokiety, złocony. Twarz i włosy polichromowane. Postać Piotrowina, z wyjątkiem srebrzonego całunu, polichromowana.

Zarys problematyki artystycznej

Dominik Ziarnkowski wskazał na podobieństwa między rudawskim dziełem a pracami Wojciecha Rojowskiego, rzeźbiarza czynnego w Małopolsce w latach około 1746-1782. Autor ten zwrócił uwagę na analogie między figurami w Rudawie a dziełami warsztatu Rojowskiego w kościele Bożogrobców w Miechowie, szczególnie na podobieństwa figury św. Stanisława w ołtarzu św. Jakuba w Miechowie do postaci tego samego świętego w Rudawie zarówno pod względem proporcji (typowe dla warsztatu Rojowskiego wydłużone sylwetki i zbyt małe głowy w stosunku do korpusu), jak i modelowania szat z zawiniętym na kolanie płaszczem. Różnice w wykonaniu są jednak znaczne, szczególnie w anatomii twarzy, co mogło być wynikiem zastosowania odmiennych technik – stiuku w Miechowie, a drewna w Rudawie. Atrybucja Ziarnkowskiego wydaje się na tym etapie badań jednak mało prawdopodobna. Autorem rzeźby wydaje się być niezidentyfikowany dotychczas rzeźbiarz współpracujący z architektem Francesco Placidim. Jego rękę zdradza sposób rzeźbienia szat, a szczególnie twarzy z charakterystycznie marszczonymi brwiami i układającymi się w "dziubek" ustami. Ten sam rzeźbiarz mógł wykonać figury ołtarzy w kościele Łętowni oraz ołtarzy w Pleszewie (obecnie Kraków, Nowa Huta), przeniesionych z kolegiaty Wszystkich Świętych w Krakowie.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

dobry; drobne przetarcia i ubytki w partii srebrzonej

Literatura

Rudnica Ewa, Inwentarz kościoła parafialnego p.w. Wszystkich Świętych w Rudawie, praca licencjacka napisana w Instytucie Historii Sztuki i Kultury Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie pod kierunkiem dr. Józefa Skrabskiego, Kraków 2011.

Streszczenie

Figura św. Stanisława w ołtarzu Św. Marii Magdaleny powstała w drugiej połowie XVIII wieku (przed 1783 rokiem). Być może jej autorem był snycerz związany z warsztatem Wojciecha Rojowskiego, na co wskazują podobieństwa do figur w kościele Bożogrobców w Miechowie.