Chrzcielnica

Dzieje zabytku

Chrzcielnica powstała w 1707 roku. Wykonał ją Michał Poman, kamieniarz w Dębniku. Według księdza Łoboczowskiego chrzcielnica pierwotnie była zwieńczona figurą św. Jana Chrzciciela. W 2002 roku konserwatorzy Adam Kruk i Juliusz Kasper odnowili pokrywę.

Opis

Na okrągłej podstawie, częściowo wmurowanej w ścianę oraz prostopadłościennym cokole niewielka stopa z trzonem w typie balustradowej lalki podtrzymującej półkulistą czarę o powierzchni imitującej puklowanie z wklęską i zaoblonym brzegiem. Na kwadratowej podstawie data: „A(NNO) D(OMINI) 1707”. Pokrywa w kształcie smukłej półkopuły, ośmiopolowa, z żebrami. W polach między żebrami dekoracja z ornamentu małżowinowego. Latarnia ośmioboczna z profilowanym cokołem i gzymsem. Na latarni jajowata kula z toczonym daszkiem zwieńczonym guzem w kształcie zbliżonym do szyszki. Żebra kopuły, elementy dekoracyjne i ornamenty złocone. Tła i ściany latarni polichromowane, ciemnozielone.

Zarys problematyki artystycznej

Chrzcielnica należy do typowych dzieł powstających w ośrodku kamieniarskim w Dębniku koło Krakowa, który należał do karmelitów bosych z Czernej. Przez niemal 200 lat od początku XVII wieku do końca następnego stulecia kamieniarze tworzyli niemal identyczne chrzcielnice dla kościołów Krakowa i całej Polski. Ich datowanie na podstawie formy w zasadzie nie jest możliwe, bowiem przez cały ten okres powielano ten sam typ. W przypadku chrzcielnicy w Rudawie szczęśliwie wykuto datę na jej podstawie. W archiwaliach klasztoru Karmelitów bosych w Czernej odnaleziono informację o jej autorze, kamieniarzu Michale Pomanie, który uiścił podatek (olborę) od wydobytego marmuru na wykonanie tej właśnie chrzcielnicy. Szczęśliwie do naszych czasów dotrwała pokrywa zdobiona zapóźnionym już wówczas ornamentem małżowinowo-chrząstkowym. Tadeusz Chrzanowski, a za nim Dominik Ziarnkowski uważali, że pokrywa jest wcześniejsza i że może pochodzić z poprzedniej chrzcielnicy z 1608 roku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan dobry, widoczne spękania i uszkodzenia mechaniczne chrzcielnicy.

Literatura

Rudnica Ewa, Inwentarz kościoła parafialnego p.w. Wszystkich Świętych w Rudawie, praca licencjacka napisana w Instytucie Historii Sztuki i Kultury Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie pod kierunkiem dr. Józefa Skrabskiego, Kraków 2011.

Streszczenie

Chrzcielnica w kościele w Rudawie została wykonana przez kamieniarza Michała Pomana w 1707 roku. Należy ona do typowych dzieł powstających w ośrodku kamieniarskim w Dębniku koło Krakowa, należącym do karmelitów bosych z Czernej. Chrzcielnice o identycznym niemalże kształcie znajdują się w kilkudziesięciu kościołach na terenie całej Polski.

Bibliografia