Chrzcielnica

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Michałowice
Miejscowość
Więcławice Stare
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Kraków Prądnik
Parafia
Św. Jakuba Apostoła
Miejsce przechowywania
kościół
Identyfikator
DZIELO/14572
Kategoria
chrzcielnica
Ilość
1
Czas powstania
po 1783 roku
Technika i materiał
marmur kuty, polerowany; blacha miedziana, kuta, złocona.
Wymiary podstawowe
wysokość – 190 cm
Inne wymiary – wys. bez pokrywy - 124 cm
Autor noty katalogowej
Józef Skrabski
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

W aktach wizytacji kościoła z 1728 i 1783 roku odnotowano kamienną chrzcielnicę pomalowaną na zielono z miedzianym kociołkiem w środku i zamykaną na kłódkę. Obecna powstała zapewne po 1783 roku, choć w dekrecie reformującym nie zobowiązano proboszcza do jej wymiany.

Opis

Chrzcielnica posadowiona na szerokiej podstawie na rzucie koła, z trzonem w dolnej części lekko wklęsłym zakończonym puklowanym pierścieniem, z czarą o formie rozchylonego kielicha z regularnymi wgłębieniami i gładkim, zaoblonym brzegiem. Pokrywa miedziana w formie puklowanego stożka, zwieńczonego postumentem z krzyżem.

Zarys problematyki artystycznej

Chrzcielnica w kościele w Więcławicach Starych należy do interesujących przykładów dzieł barokowych i wyróżnia się nietypowym dla tego rodzaju wyrobów kształtem kielicha. Powstała w ośrodku kamieniarskim w Dębniku koło Krzeszowic. Pierwszą tego typu chrzcielnicę tamtejsi kamieniarze wykonali do kolegiaty w Sandomierzu (1727). Jej projekt narysował krakowski architekt Kacper Bażanka, a dębniccy kamieniarze wykorzystali go kilkukrotnie. Ten sam typ (z niewielkimi zmianami) powtórzyli w chrzcielnicach do katedry (wcześniej kolegiaty) w Kielcach (1734-1735) i kaplicy Szafrańców w katedrze na Wawelu w Krakowie (1759) oraz kościołów w Mościskach (ok. 1750), Kobylance (1751), Więcborku (1779), Pełczyskach (2. poł. XVIII w.), Raciborowicach (ok. 1783), Pilicy (2. poł. XVIII w.), Przysusze (2. poł. XVIII w.). O popularności zapoczątkowanego przez projekt Bażanki wzoru świadczy wykonana przez Jana Obrockiego chrzcielnica do katedry we Lwowie (1779-1780) z czarnego marmuru kąkolnickiego.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Na chrzcielnicy kilka drobnych ubytków. Partie złoceń na pokrywie miejscami przetarte.

Streszczenie

Chrzcielnica powstała zapewne po 1783 roku. Jej kielichowy kształt nawiązuje do chrzcielnicy zaprojektowanej przez Kacpra Bażankę do kolegiaty w Sandomierzu (1727). Chrzcielnice w tym kształcie znajdują się w katedrze na Wawelu, w katedrze we Lwowie, w kościołach w Mościskach (obecnie Ukraina), Kobylance, Więcborku, Pełczyskach, Raciborowicach, Pilicy i Przysusze.

Jak cytować?

Józef Skrabski, "Chrzcielnica", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/chrzcielnica-21

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności