Św. Stanisław

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Czernichów
Miejscowość
Czernichów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Świętej Trójcy
Tagi
rzeźba XVIII wieku styl rokokowy św. Stanisław
Miejsce przechowywania
ołtarz główny
Identyfikator
DZIELO/01065
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVIII wieku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Rzeźbę wykonano w drugiej połowie XVIII wieku wraz z ołtarzem. W 1930 roku figura została oczyszczona. W latach 1934-1936 oraz w 1964 roku poddano ją konserwacji.

Opis

Rzeźba całopostaciowa, na cokole. Postać ukazana w lekkim skręcie, w kontrapoście, z prawą nogą wysuniętą do boku, o esowato wygiętej sylwetce. W lewej ręce trzyma pastorał, prawą unosi w geście błogosławieństwa. Głowa delikatnie opuszczona, spogląda w dół. Włosy w postaci krótkich fal zaczesane do tyłu. Twarz ma pełną, o wyraźnych rysach, małych oczach, dużym nosie i szerokich ustach. Na głowie infuła dekorowana krzyżem. Święty w stroju biskupim: sutannie, rokiecie i spiętej pod szyją kapie, pod którą ma założony pektorał, w rękawiczkach; na nogach buty. Szaty ekspresyjnie poruszone, odzwierciedlające układ sylwetki, w formie drobnych, głęboko rzeźbionych fałd. Płaszcz kontrastowo łamie się ostro wokół prawej ręki. Przy lewej nodze świętego naga półpostać Piotrowina, który wznosi ku niemu ręce. Głowę i plecy zakrywa mu częściowo biały całun. Partie ciała polichromowane naturalistycznie, sutanna, i rękawiczki fioletowe, komża biała ze złotą koronką, kapa złocona, podbita czerwienią, infuła i pektorał złote.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Stanisław urodził się w Szczepanowie, po latach studiów został biskupem krakowskim, był również gorliwym duszpasterzem. Zdecydowana większość przedstawień, tak jak omawiane, odnosi się do jednego wydarzenia z jego życia. Wskazuje na to ukazany u stóp biskupa fragment męskiej postaci nawiązujący do legendy o wskrzeszeniu Piotrowina. Stanisław oskarżony przez króla Bolesława o bezprawne przywłaszczenie wsi należących do Piotrowina, aby dowieść swojej niewinności przywrócił życie zmarłemu, byłemu właścicielowi. Ożywiony Piotr (Piotrowin) osobiście zaświadczył, że majątek został nabyty legalnie, a wszyscy, którzy zeznawali inaczej zasługują na karę. Stanisław dowiódł prawdy, jednak z powodu konfliktu z Bolesławem Szczodrym został z polecenia króla zamordowany w 1079 roku, według tradycji podczas mszy w kościele św. Michała na Skałce. Figura jest przykładem rokokowej rzeźby, w której sylwetka postaci została wygięta na kształt litery „S”, a szaty okrywające ciało marszczą się drobnymi fałdami i kontrastują z ostro łamanym płaszczem.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

W 1930 roku figura została oczyszczona. W latach 1934-1936 oraz w 1964 roku poddano ją konserwacji wraz z ołtarzem. W 2015 roku impregnowano wszystkie ołtarze.

Literatura

Kronika Parafialna (http://www.parafiaczernichow.pl/index.php/o-parafii)

Streszczenie

Figura przedstawiająca św. Stanisława została wykonana w drugiej połowie XVIII wieku do ołtarza, w którym się znajduje. Jest przykładem rokokowego rzeźbiarstwa. Sylwetka postaci została wygięta na kształt litery „S”, a ciało oblewają drobno marszczone fałdy spodnich szat kontrastujące z ostro łamaną kapą.

Bibliografia

Marecki Józef, Rotter Lucyna, "Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych", Kraków 2013
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Św. Stanisław", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-stanislaw-17

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności