Św. Józef

Dzieje zabytku

Płaskorzeźbę wykonał Stanisław Ciężadlik około połowy XX wieku.

Opis

Drewniana płaskorzeźba św. Józefa z Dzieciątkiem w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem półkolistym, umieszczona w architektonicznej oprawie. Święty Józef ukazany w centrum kompozycji z Dzieciątkiem Jezus na prawym ręku, lewą wspierający się na blacie stołu stolarskiego. Twarz o ostro zaznaczonych rysach, z długim i prostym nosem, małymi ustami i oczami, okolona krótką brodą, policzki zarumienione. Włosy ciemnobrązowe, średniej długości, opadające kosmykami na czoło i zasłaniające uszy. Święty ubrany jest w zieloną suknię z długimi rękawami oraz brązowy płaszcz zarzucony na prawe przedramię i zasłaniający nogi, na stopach ma sandały. Dzieciątko zwrócone trzy czwarte w lewo, ukazane w pozycji siedzącej ze skrzyżowanymi nóżkami, z szeroko rozłożonymi na boki rączkami. Twarz okrągła o dziecięcych rysach, niebieskich oczach i silnie zarumienionych policzkach. Włosy krótkie i jasne. Ubrany jest w białą sukienkę z długimi rękawami, obwiedzioną na brzegach złotą lamówką. Draperia szat ułożona w kanciate, równolegle biegnące fałdy. Po prawej stronie obrazu stół stolarski z imadłem oraz narzędziami stolarskimi: piłą i kątownicą. Całość ukazana we wnętrzu architektonicznym z drewnianą podłogą, zielonym tłem i drewnianym słupem po prawej stronie. Rama architektoniczna, od dołu ujęta półwałkiem, flankowana kolumienkami podtrzymującymi trójkątny przyczółek. Struktura ramy malowana na kolor ciemnobrązowy, polichromia w odsłoniętych partiach ciała płaskorzeźby naturalistyczna, detale złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Na podstawie analizy stylistycznej dzieł znajdujących się w kościele w Kasince Małej omawianą płaskorzeźbę można przypisać Stanisławowi Ciężadlikowi, wykonawcy dzieł sztuki sakralnej, który przez wiele lat współpracował z parafią w Kasince. Płaskorzeźby artysty charakteryzują się typową dla niego niemal geometrycznie kształtowaną draperią szat oraz surowością w wyrazie twarzy przedstawianych postaci. Typowym dla artysty jest również rzeźbienie włosów w drobne kosmyki, a także silnie zarumienione policzki. Stanisław Ciężadlik (1912-1996) był malarzem, rzeźbiarzem, muzykiem, scenografem, twórcą lalek i aktorem-lalkarzem. Ten wszechstronnie uzdolniony artysta wykonał szereg prac w kościele w Kasince Małej: dwa ołtarze, chrzcielnicę, konfesjonał i dwa portrety proboszczów. Ciężadlik początkowo zajmował się malarstwem portretowym i dopiero za namową prof. Wacława Sobieskiego zwrócił się ku sztuce sakralnej. W latach 1933-1935 odbył studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Wykonał m.in. rzeźby ze sceny Ukrzyżowania w kościele św. Michała Archanioła w Mszanie Dolnej, ołtarz i drogę krzyżową w kościele w Bukowinie Tatrzańskiej, ołtarz w kościele Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Skawie. Spośród malarstwa religijnego rozpoznanych prac artysty jest mało. Dotychczas wymienić można obraz do kościoła Najświętszej Marii Panny w Będkowicach z 1935 roku ukazujący wizerunek Najświętszego Serca Jezusa oraz obraz „Św. Jan Chrzciciel”, który w 1964 roku podarowano na 25-lecie pracy kapłańskiej księdzu Janowi Kasiarzowi z Kasinki Małej. Święty Józef na omawianym dziele został przedstawiony w tradycyjnej konwencji ikonograficznej z Dzieciątkiem Jezus na ręku, mającym ukazać go jako opiekuna Syna Bożego na tle warsztatu stolarskiego – miejsca pracy świętego.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania dobry.

Streszczenie

Na podstawie analizy stylistycznej dzieł znajdujących się w kościele w Kasince Małej omawianą płaskorzeźbę możemy przypisać Stanisławowi Ciężadlikowi, wykonawcy dzieł sztuki sakralnej, który przez wiele lat współpracował z parafią w Kasince. Stanisław Ciężadlik (1912-1996) był malarzem, rzeźbiarzem, muzykiem, scenografem, twórcą lalek i aktorem-lalkarzem. Ten wszechstronnie uzdolniony artysta wykonał szereg prac w kościele w Kasince Małej: dwa ołtarze, chrzcielnicę, konfesjonał i dwa portrety proboszczów.

Bibliografia