Ołtarz boczny
Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna. Ołtarz prostopadłościenny, drewniany. Antepedium dekorowane trzema płycinami; środkowa w formie leżącego prostokąta z czworoliściem i krzyżem w polu otoczonym siecią ażurowych linii; zewnętrzne w formie stojącego prostokąta z blendami. Mensa drewniana z kamiennym portatylem, podtrzymywana przez parę kolumn o roślinnych kapitelach, flankujących ołtarz. Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki; na froncie ryzalit z drzwiczkami w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem ostrym, w opasce z rzeźbionym i aplikowanym monogramem IHS na groszkowanym tle; w przyłuczach płyciny z rzeźbionymi liśćmi ostrokrzewu. Ryzalit flankowany parą kolumienek o stylizowanych kapitelach, dźwigających profilowany gzyms opasujący tabernakulum z trzech stron. Retabulum ustawione na predelli dekorowanej płycinami z maswerkiem. Nastawa flankowana parą smukłych kolumienek wspierających dużą wimpergę oraz dwiema parami ukośnie ustawionych pinakli. Pomiędzy pinaklami wąskie ścianki boczne zdobione wąską, ostrołukową arkadką. W polu głównym w szerokiej ramie umieszczony jest obraz św. Józefa z Dzieciątkiem. W świetle ramy wizerunek ujęty dodatkowo kolumienkami podtrzymującymi ażurową dekorację roślinną wypełniającą naroża na kształt łuku ostrego. Pole wimpergi dekorowane rozetą i płycinami z maswerkiem, w dolnej partii z podwieszonym prześwitem, zdobionym roślinną ażurową dekoracją. Gzyms bo bokach wimpergi zdobiony bujną roślinną dekoracją. Całość zakończona pinaklem z krzyżem. Struktura w odcieniu naturalnego drewna; ornamentyka, kolumny i profile złocone.
Zdjęcie nr 2: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna. Ołtarz prostopadłościenny, drewniany. Antepedium dekorowane trzema płycinami; środkowa w formie leżącego prostokąta z czworoliściem i krzyżem w polu otoczonym siecią ażurowych linii; zewnętrzne w formie stojącego prostokąta z blendami. Mensa drewniana z kamiennym portatylem, podtrzymywana przez parę kolumn o roślinnych kapitelach, flankujących ołtarz. Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki; na froncie ryzalit z drzwiczkami w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem ostrym, w opasce z rzeźbionym i aplikowanym monogramem IHS na groszkowanym tle; w przyłuczach płyciny z rzeźbionymi liśćmi ostrokrzewu. Ryzalit flankowany parą kolumienek o stylizowanych kapitelach, dźwigających profilowany gzyms opasujący tabernakulum z trzech stron. Retabulum ustawione na predelli dekorowanej płycinami z maswerkiem. Nastawa flankowana parą smukłych kolumienek wspierających dużą wimpergę oraz dwiema parami ukośnie ustawionych pinakli. Pomiędzy pinaklami wąskie ścianki boczne zdobione wąską, ostrołukową arkadką. W polu głównym w szerokiej ramie umieszczony jest obraz św. Józefa z Dzieciątkiem. W świetle ramy wizerunek ujęty dodatkowo kolumienkami podtrzymującymi ażurową dekorację roślinną wypełniającą naroża na kształt łuku ostrego. Pole wimpergi dekorowane rozetą i płycinami z maswerkiem, w dolnej partii z podwieszonym prześwitem, zdobionym roślinną ażurową dekoracją. Gzyms bo bokach wimpergi zdobiony bujną roślinną dekoracją. Całość zakończona pinaklem z krzyżem. Struktura w odcieniu naturalnego drewna; ornamentyka, kolumny i profile złocone.

Ołtarz boczny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
limanowski
Gmina
Mszana Dolna
Miejscowość
Mszana Dolna
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Michała Archanioła
Tagi
ołtarz boczny styl neogotycki św. Józef
Miejsce przechowywania
południowe ramię transeptu
Identyfikator
DZIELO/04377
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
1956 rok
Autor
Stanisław Dobrowolski
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerskie i rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Wszystkie prawa zastrzeżone

Dzieje zabytku

Ołtarz został wykonany w 1956 roku, jako ostatni z czterech neogotyckich ołtarzy w kościele w Mszanie Dolnej. W tym samym roku, 18 kwietnia został poświęcony przez księdza infułata Teofila Skalskiego.

Opis

Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna. Ołtarz prostopadłościenny, drewniany. Antepedium dekorowane trzema płycinami; środkowa w formie leżącego prostokąta z czworoliściem i krzyżem w polu otoczonym siecią ażurowych linii; zewnętrzne w formie stojącego prostokąta z blendami. Mensa drewniana z kamiennym portatylem, podtrzymywana przez parę kolumn o roślinnych kapitelach, flankujących ołtarz. Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki; na froncie ryzalit z drzwiczkami w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem ostrym, w opasce z rzeźbionym i aplikowanym monogramem IHS na groszkowanym tle; w przyłuczach płyciny z rzeźbionymi liśćmi ostrokrzewu. Ryzalit flankowany parą kolumienek o stylizowanych kapitelach, dźwigających profilowany gzyms opasujący tabernakulum z trzech stron.

Retabulum ustawione na predelli dekorowanej płycinami z maswerkiem. Nastawa flankowana parą smukłych kolumienek wspierających dużą wimpergę oraz dwiema parami ukośnie ustawionych pinakli. Pomiędzy pinaklami wąskie ścianki boczne zdobione wąską, ostrołukową arkadką. W polu głównym w szerokiej ramie umieszczony jest obraz św. Józefa z Dzieciątkiem. W świetle ramy wizerunek ujęty dodatkowo kolumienkami podtrzymującymi ażurową dekorację roślinną wypełniającą naroża na kształt łuku ostrego. Pole wimpergi dekorowane rozetą i płycinami z maswerkiem, w dolnej partii z podwieszonym prześwitem, zdobionym roślinną ażurową dekoracją. Gzyms bo bokach wimpergi zdobiony bujną roślinną dekoracją. Całość zakończona pinaklem z krzyżem. Struktura w odcieniu naturalnego drewna; ornamentyka, kolumny i profile złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz wykonali Andrzej Węgrzyn i Stanisław Dobrowolski w 1956 roku. W polu środkowym znajduje się obraz św. Józefa z Dzieciątkiem, który w tradycyjnej formule ikonograficznej namalował tutejszy artysta Stanisław Ciężadlik. Malarz jest również autorem dekoracji ornamentalnej wokół obrazu. Projekt ołtarza sporządził jeszcze za życia ksiądz Józef Stabrawa. Dzieło posiada typowe dla neogotyku formy: przewagę elementów pionowych (wertykalizm), strzelistość bryły, a także szereg dekoracji zaczerpniętych z gotyku: ostre łuki, sterczyny, wimpergę, maswerki, blendy i czteroliście.

Streszczenie

Ołtarz wykonali Andrzej Węgrzyn i Stanisław Dobrowolski w 1956 roku. W polu środkowym znajduje się obraz św. Józefa z Dzieciątkiem, który w tradycyjnej formule ikonograficznej namalował tutejszy artysta Stanisław Ciężadlik. Malarz jest również autorem dekoracji ornamentalnej wokół obrazu.

Bibliografia

Czapczyńska-Kleszczyńska Danuta, Szybisty Tomasz, "Korpus witraży z lat 1800-1945 w kościołach rzymskokatolickich metropolii krakowskiej i przemyskiej, t. 1: Archidiecezja Krakowska, dekanaty krakowskie", Kraków 2014
Maciejczak Władysław, "Stanisław Ciężadlik (1912-1996)", Wrocław-Mszana Dolna 1996

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Miejska Biblioteka w Mszanie Dolnej, Kronika Mszany Dolnej, oprac. Olga Illulkiewicz, Mszana Dolna 2002, s. 390.

Miejska Biblioteka w Mszanie Dolnej, Samorodny talent z Mszany Dolnej, opowieść o Stanisławie Ciężadliku, oprac. Andrzej Kudasik, mps.

Osoby związane z dziełem

SDM_COVER_PHOTO
Autor dzieła
Stanisław Dobrowolski
SDM_COVER_PHOTO
Stanisław Ciężadlik

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona neogotycka, zawieszona na narożnym filarze nawy głównej i północnego ramienia transeptu. Na ambonę prowadzą schody z lekko skręconą balustradą przylegającą do północnej strony prezbiterium. Balustrada artykułowana romboidalnymi płycinami podzielonymi na pola w kształcie trapezu i małego trójkąta. W polach obu płycin białe dekoracje ze stylizowanej wici akantu; płyciny trapezowe u góry zdobione rzeźbioną, ażurową dekoracją stylizowanego astwerku. Kosz na planie sześcioboku ujęty od góry i od dołu profilowanym gzymsem. Podstawa ośmioboczna, zwężająca się ku dołowi, ujęta pozłacanym i ażurowym ornamentem roślinnym. Boki kosza z czterema płycinami, flankowanymi wąskimi filarkami ze szkarpami i zwieńczonymi pinaklami. W polach płycin ukazane są płaskorzeźbione wizerunki ewangelistów, od lewej strony: św. Mateusza, św. Jana, św. Łukasza i św. Marka. Ewangeliści przedstawieni w postawie stojącej z księgami i piórami do pisania w dłoniach. U ich stóp znajdują się odpowiadające im atrybuty. Sylwetki polichromowane, ukazane na tle malowanego pejzażu. Płyciny zwieńczone rzeźbioną, ażurową dekoracją astwerku. Zaplecek prostokątny ujęty dwoma sterczynami wspartymi na niewielkich konsolkach. W polu zaplecka ostrołukowa arkada z polem przedzielonym maswerkową dekoracją wspartą na trzech półkolumienkach. W polu dwie tablice Dekalogu. Baldachim ambony rozłożysty, powtarzający plan kosza. Podniebie podzielone promieniście odchodzącymi listwami, pośrodku ośmioboczne pole z płaskorzeźbioną gołębicą Ducha Świętego. W zwieńczeniu architektoniczna aedicula wsparta na czterech kolumnach z głęboką wnęką, w której umieszczona jest rzeźba Chrystusa. Aedicula zwieńczona jest wysoką sterczyną zakończoną łacińskim krzyżem. Baldachim zamknięty fryzem wypełnionym astwerkiem i ażurowym ornamentem z wolutowo skręconej wici roślinnej. W narożach sterczyny z żabkami i kwiatonami. Spód kosza i baldachimu zdobione są rzeźbionymi arkadkami. Struktura ambony malowana w kolorze ciemnobrązowym, płyciny i balustrady jasnobrązowe, detale architektoniczne i ornamentyka złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Kościół św. Michała Archanioła jest usytuowany na wysokim wzniesieniu w centrum Mszany Dolnej, na północ od głównej drogi z Raby Niżnej do Kasiny Wielkiej. Teren przykościelny jest otoczony wysokim murem posadowionym na kamiennej podmurówce oraz słupkach z nieregularnych ciosów kamienia i z żeliwnym płotem. W części północnej muru zlokalizowana jest szeroka brama, a od strony południowo-wschodniej na teren przykościelny prowadzą wysokie schody i bramka w murze. Kościół jest orientowany, murowany, otynkowany, jednonawowy na rzucie krzyża łacińskiego z czworoboczną wieżą w fasadzie. Wnętrze tworzy wydłużone, zamknięte pięciobocznie, dwuprzęsłowe prezbiterium, które oddziela ściana arkady tęczowej. Nawa jest szersza, czteroprzęsłowa, nakryta sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Ramiona transeptu zwyczajowo zwane kaplicami są jednoprzęsłowe, otwarte szerokimi arkadami do nawy. Sklepienie nad skrzyżowaniem nawy z transeptem gwiaździste. Prezbiterium z nawą są połączone szeroką, ostrołukową arkadą w ścianie tęczowej. Od północy i od południa do prezbiterium przylegają dwie zakrystie na planie prostokąta, zamknięte trójbocznie. Wejście do zakrystii zaznaczone wysoką ostrołukową arkadą. Na zachodniej ścianie nawy chór muzyczny, wsparty na dwóch kolumnach, dostępny klatką schodową od nawy. Nawę oświetlają umieszczone w południowych i północnych ścianach prostokątne, zamknięte ostrołukowo okna, takie same znajdują się w prezbiterium; w wieży okno koliste w pierwszej kondygnacji, a w wyższych ostrołukowe wąskie okienka zamknięte żaluzjami. Wszystkie okna w nawie i prezbiterium wypełnione są witrażami lub ozdobnymi przeszkleniami. Do kościoła prowadzi główne wejście od strony zachodniej oraz dwa mniejsze w przybudówkach przy zakrystiach. W zewnętrznej elewacji kościoła widoczny jest niewysoki kamienny cokół, otynkowany. Prezbiterium, niższe od nawy, oszkarpowane. Nawa również oszkarpowana, nakryta dachem dwuspadowym z wieżą na sygnaturkę na skrzyżowaniu nawy z transeptem. Ramiona transeptu od strony północnej i południowej, a także nawa od strony wschodniej zakończone są wysokim szczytami schodkowymi, ze ścianami ozdobionymi ostrołukowymi blendami. Na zachodnim zakończeniu nawy znacznie niższy szczyt schodkowy. Do zachodniej fasady kościoła dostawiona jest wysoka założona na planie kwadratu wieża-dzwonnica w narożach wzmocniona kamiennymi szkarpami. W dolnej kondygnacji, na osi kościoła, prostokątne wejście do kruchty zaakcentowane dwoma stopniami oraz przedsionkiem w kształcie ostrołukowej arkady, zamkniętej dodatkowo trójkątnym szczytem pokrytym blaszanym daszkiem; powyżej rozglifione koliste okno. Po lewej stronie wejścia do kościoła w płytkiej wnęce umieszczone jest popiersie księdza Józefa Stabrawy z tablicą pamiątkową.
kościół
Kościół św. Michała Archanioła
Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, ustawiona na cokole. Ołtarz murowany, prostopadłościenny. Mensa betonowa, opasana drewnianymi listwami. Antepedium drewniane w formie leżącego prostokąta, zwieńczone gzymsem; w polu trzy kwadratowe płyciny z maswerkami; ponadto w dwóch zewnętrznych malowana dekoracja roślinna; a w środkowej płaskorzeźbiony, równoramienny krzyż z wiązkami promieni. Na ścianach bocznych ołtarza obudowa drewniana z płycinami. Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki, obite złoconą blachą. Drzwiczki dwuskrzydłowe w formie wydłużonego, stojącego prostokąta z aplikowaną dekoracją w postaci odlewanej winnej latorośli. Tron wystawienia trójosiowy. Część środkowa w formie obrotowej niszy o kształcie ostrołuku, flankowany ażurowymi blendami z pinaklami; zwieńczony prostopadłościenną nadstawką, dekorowaną blendami, nakrytą mansardowym, łuskowym zadaszeniem. Nisza dekorowana blendami wydzielonymi przez półkolumienki dźwigające żebra konchy, pola z malowanym winnym gronem. Całość ujmują dwie bryły w formie modeli kościoła; z dwiema parami wysokich, ostrołukowych biforiów oraz dwiema parami szkarp; zamknięte gzymsami z pasem dekoracji maswerkowej, zwieńczone daszkami mansardowymi z łuskami. Tron flankuje para klęczących figur aniołów. Cokół retabulum wysoki w formie leżącego prostokąta dekorowanego rzędem arkadek w kształcie ostrołukowych blend z malowaną złotem dekoracją roślinną w polach, zwieńczony gzymsem dekorowanym rzeźbionym astwerkiem oraz kwiatonami, zasłaniającymi mansardowy, łuskowy dach cokołu. Część główna nastawy, właściwie umieszczona w partii zwieńczenia. W centrum, ponad tabernakulum wznosi się wieżyczka z głęboką wnęką, w której umieszczona jest figura św. Michała Archanioła. Nisza ujęta jest parą kolumienek wspierających baldachim, nad którym znajduje się kilkukondygnacyjny, ażurowy, dekoracyjny szczyt złożony z pinakli i kwiatonów. Po bokach zwieńczenia umieszczone są dwa ośmioboczne cokoły z figurami: po lewej stronie Matki Boskiej z gorejącym sercem, a po prawej Najświętszego Serca Pana Jezusa. Osie boczne flankowane są dwiemia wieżyczkami o ściankach zdobionych blendami, zamkniętymi pinaklami z żabkami i kwiatonami. Struktura i dekoracja złocone; nisze, blendy i profile polichromowane w kolorze niebieskim i czerwonym.
ołtarz
Ołtarz główny
Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, ustawiona na stopniu. Ołtarz prostopadłościenny, drewniany. Antepedium dekorowane trzema płycinami; środkowa w formie wieloliścia z krzyżem w polu, po jej obu stronach złocone płyciny prostokątne zakończone łukiem ostrym z laskowaniem, maswerkiem w zwieńczeniu i wicią roślinną po obu stronach laskowania. Mensa oparta jest na czterech wolno stojących kolumnach z trzonami zdobionymi motywem okręgów z wpisanymi w nie krzyżami greckimi z kapitelami korynckimi. Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki, flankowane parą kolumienek na wysokich cokołach podtrzymujących ostrołukową arkadę; na osi kolumn dwa pinakle zwieńczone kwiatonami. Na ściance frontowej drzwiczki ze złoconą płyciną w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem ostrym z płaskorzeźbionym kielichem z hostią w polu, obwiedzionym promienistą aureolą; po bokach kielicha dwie gwiazdki. Na gzymsie tabernakulum płaskorzeźbiona wić roślinna. Predella ustawiona na niskim cokoliku zdobionym rozetami, powyżej wklęsły wałek oraz płycina w kształcie leżącego prostokąta z rzeźbioną wicią roślinną na czerwonym tle. Nastawa flankowana parą smukłych filarów wspierających wąskie pinakle z kwiatonami i żabkami. Pole główne w formie tryptyku, poszczególne kwatery oddzielone pionowymi płycinami zdobionymi płaskorzeźbioną laską, owiniętą liśćmi stylizowanego akantu. W polu głównym obraz „Najświętsze Serce Jezusa” umieszczony w prostokątnej wnęce, zamkniętej łukiem ostrym, podtrzymanym półkolumienkami. W nadłuczach stylizowany astwerk. W lewej kwaterze obraz przedstawiający Przemienienie Pańskie. Z kolei w prawej kwaterze obraz „Ukrzyżowanie”. Gzyms kondygnacji ozdobiony jest rzeźbionym astwerkiem. Po bokach kondygnacji dwie pary wygiętych, delikatnie esowato pinakli owiniętych wolutowo zawiniętymi liśćmi stylizowanego akantu. Zwieńczenie trójosiowe, w kształcie trzech ostrołukowych aediculi wspartych zdwojonymi kolumienkami. Pomiędzy osiami podwieszone baldachimy, pod którymi ustawione są na wspornikach dwie rzeźby: po lewej stronie św. Piotra, a po prawej św. Pawła. Oś środkowa jest znacznie wyższa od bocznych, posadowiona na wysokim cokole, w którym znajduje się maswerk, flankowany pilastrami. Powyżej aedicula z głęboką wnęką, w której umieszczona jest rzeźba przedstawiająca Tron Łaski. Całość zwieńczona dwukondygnacyjnym szczytem z pinaklami, kwiatonami i żabkami. W osi bocznej, lewej w głębokiej wnęce umieszczona jest figura św. Filipa Apostoła, a po prawej stronie zwieńczenia figura św. Andrzeja. Na osi bocznych partii zwieńczenia znajdują się wsporniki z figurami aniołów. Struktura w odcieniu naturalnego drewna; ornamentyka i profile złocone, detale polichromowane.
ołtarz
Ołtarz boczny
Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, ustawiona na stopniu. Ołtarz prostopadłościenny, drewniany. Antepedium dekorowane trzema płycinami; środkowa w formie wieloliścia z krzyżem w polu. Mensa drewniana, podtrzymywana przez parę kolumn o roślinnych kapitelach. Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki, flankowane parą kolumienek na wysokich cokołach podtrzymujących ostrołukową arkadę; na osi kolumn dwa pinakle zwieńczone kwiatonami. Na ściance frontowej drzwiczki ze złoconą płyciną w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem ostrym z płaskorzeźbionym sercem w polu, obwiedzionym koroną cierniową i promienistą aureolą; dookoła sześć gwiazdek. Na gzymsie tabernakulum płaskorzeźbiona wić roślinna. Predella ustawiona na niskim cokoliku zdobionym rozetami, powyżej wklęsły wałek oraz płycina w kształcie leżącego prostokąta z rzeźbioną wicią roślinną na czerwonym tle. Nastawa flankowana parą smukłych filarów wspierających wąskie pinakle z kwiatonami i żabkami. Pole główne w formie tryptyku, poszczególne kwatery oddzielone pionowymi płycinami zdobionymi płaskorzeźbioną laską, owiniętą liśćmi stylizowanego akantu. W polu głównym obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem umieszczony w prostokątnej wnęce, zamkniętej łukiem ostrym, podtrzymanym półkolumienkami. W nadłuczach stylizowany astwerk. W lewej kwaterze od dołu obraz przedstawiający Zwiastowanie, powyżej Zaśniecie Matki Boskiej. Z kolei w prawej kwaterze od dołu umieszczony jest obraz „Ofiarowanie Chrystusa”, a wyżej „Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny”. Gzyms kondygnacji ozdobiony jest astwerkiem. Zwieńczenie trójosiowe, w kształcie trzech ostrołukowych aediculi wspartych zdwojonymi kolumienkami. Pomiędzy osiami podwieszone baldachimy, pod którymi ustawione są na wspornikach dwie rzeźby świętych, z których jeden umieszczony po lewej stronie trzyma księgę, a drugi pióro. Oś środkowa jest znacznie wyższa od bocznych, posadowiona na wysokim cokole, w którym znajduje się wizerunek Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, flankowany pilastrami i ze szczytem w formie małego kwiatonu. Powyżej aedicula z głęboką wnęką, w której umieszczone są rzeźby św. Elżbiety i Matki Boskiej przedstawiające scenę Nawiedzenia. Całość zwieńczona dwukondygnacyjnym szczytem z pinaklami, kwiatonami i żabkami. W osi bocznej, lewej w głębokiej wnęce umieszczona jest figura św. Antoniego Padewskiego, a po prawej stronie zwieńczenia figura świętego w stroju redemptorysty (być może św. Alfons Maria Liguori). Na osi bocznych partii zwieńczenia znajdują sie wsporniki z figurami aniołów. Struktura w odcieniu naturalnego drewna; ornamentyka i profile złocone, detale polichromowane.
ołtarz
Ołtarz boczny
Zdjęcie nr 1: Na dekorację malarską kościoła w Mszanie Dolnej składają się przedstawienia figuralne oraz ornamenty roślinne i fantazyjne. Polichromia ścienna prezbiterium jest bogato dekorowana motywami roślinno-fantazyjnymi. Ościeża okien na ścianie wschodniej zdobią kwiaty chabru, a powyżej na sklepieniu umieszczona jest fantazyjna, promienista gloria z językami ognia, spośród której z szarych obłoków w kształcie płomyków wyłania się Manus Dei. Naroża przęsła malowane są na czarno ze złoconymi falami. Na ścianie północnej prezbiterium w ostrołukowej arkadzie znajduje się przedstawienie Ofiary Melchizedeka, a po przeciwnej stronie Ofiary Abrahama. Całość dopełniają na ościeżach i pozostałych partiach ścian motywy kwiatowe i fantazyjne z przewagą kwiatów chabru i stylizowanych pąków. Tło ścian jest w kolorze beżowym, sklepienie w drugim przęśle prezbiterium malowane jest na niebiesko z analogiczną jak w części wschodniej malowaną promienistą glorią z językami ognia. Wschodnia ściana arkady tęczowej podzielona jest na dwie strefy. Dolna część malowana jest na kolor żółty, a w ostrołukowych płycinach umieszczone są dwie sceny: Chrzest Chrystusa po lewej stronie i Kazanie na Górze po prawej stronie. W górnej partii po obu stronach arkady na tle malowanym w kolorze zgaszonego fioletu ukazane są postacie dwunastu aniołów z kwiatami, świecami i kadzielnicami w dłoniach. Na szczycie arkady znajduje się przedstawienie Baranka Bożego, z którego piersi tryska do stojącego obok kielicha krew. Naroża przęsła malowane są na czarno ze złoconymi falami. W północnym ramieniu transeptu na ścianie wschodniej umieszczona jest scena Zwiastowania, a po bokach św. Jadwiga Królowa i św. Kinga. Na przeciwnej ścianie znajduje się uskrzydlona główka aniołka podtrzymująca fantazyjny kartusz z napisem: „A SŁOWO / STAŁO SIĘ / CIAŁEM”. W południowym ramieniu transeptu na ścianie wschodniej w ostrołukowej płycinie umieszczone jest przedstawienie św. Józefa z Dzieciątkiem, a po bokach ściany św. Wojciech po lewej stronie i św. Stanisław z Piotrowinem po prawej stronie. Po przeciwnej stronie kaplicy słowa „BĄDŹ WOLA TWOJA” otoczone kwiatami polnego ostu. Sklepienie na skrzyżowaniu nawy głównej z transeptem pokryte jest złoconymi gwiazdami na niebieskim tle. W centrum umieszczona jest bordowo-niebieska promienista gloria, w środku której na złoconym tle znajują się hierogramy, a na obrzeżach banderole z napisami: „VINCES”, „IN HOC SIGNO”, „VINCES”, „IN HOC SIGNO”. Żebra sklepienie malowane są w pasy w kolorze czerwonym, czarnym i złotym, a na brzegach zdobione fantazyjną, drobną dekoracją. Nawa główna podzielona jest na dwie strefy. W dolnej na beżowym tle w każdym przęśle nawy znajduje się fantazyjny bukiet kwiatów. Strefy oddzielone są od siebie szerokim pasem w kolorze zgaszonego fioletu, ozdobionego rzędem naprzemiennie białych i żółtych czteropłatkowych kwiatów na ulistnionych gałązkach. W górnej strefie na beżowym tle umieszczone są postacie świętych opatrzone podpisami. Na ścianie północnej od zachodu: „ŚW(IĘTA BARBARA”, „BŁ(OGOSŁAWIONA) SALOMEA”, „ŚW(IĘTA) KATARZYNA” i „BŁ(OGOSŁAWIONA) BRONISŁAWA”. Na ścianie południowej od zachodu: ŚW(IĘTY) ST(ANISŁAW) KOSTKA”, „ŚW(IĘTY) JAN KANTY”, „ŚW(IĘTY) KAZIMIERZ” i „ŚW(IĘTY) FLORIAN”. Ościeża okien w nawie głównej zdobi geometryczna siatka w kolorze zielono-pomarańczowym, a dookoła kwiaty łubinu i bazie. Z kolei przyścienne kolumny, ostrołukowe profilowane przejścia transeptu i nawy głównej zdobią słoneczniki, trójlistne koniczyny oraz pawie oczka. Dekoracja ornamentalna sklepień w nawie głównej jest podobna, jak w poprzednio opisanych częściach świątyni. Na chórze znajduje się przedstawienia św. Franciszka z Asyżu po lewej stronie i św. Cecylii po prawej, a pośrodku słowa „UWIELBIAJ DUSZO MOJA PANA” w fantazyjnej glorii.
polichromia ścienna
Polichromia ścienna

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Tablica w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu z inskrypcją: "ANTONI BOBAK / DOKTÓR MEDYCYNY / MIŁOŚNIK LUDU / 1884-1956 / SPOCZĄŁ W ZIEMI RODZINNEJ / MORAWICY / POZOSTAWIAJĄC PAMIĘCI SZLA/CHETNEGO CZŁOWIEKA O WIEL/KICH ZALETACH SERCA I DUSZY".
płyta nagrobna
Epitafium Antoniego Bobaka
Zdjęcie nr 1: Feretron dwustronny z obrazami Matki Bożej z Dzieciątkiem oraz św. Augustyna wg Philippe’a de Champaigne ustawiony na prostopadłościennej podstawie, flankowany parą wysokich kolumienek, zwieńczony ażurową stylizowaną wicią akantu z zatkniętym na szczycie krzyżykiem łacińskim o ramionach zakończonych kwiatonami oraz z dwoma wazonikami po bokach feretronu. Cokół profilowany, zaopatrzony w otwory na drążki do noszenia, zdobiony poziomą wicią roślinną. Kolumienki ustawione na bazie, przedzielone pośrodku pierścieniem, o gładkich trzonach, z kapitelami. Na obrazie Matki Boskiej z Dzieciątkiem Maria ukazana w centrum kompozycji, w półpostaci, frontalnie, z głową przechyloną do Dzieciątka, rękoma je obejmująca. Ubrana z różową suknię z długimi rękawami, błękitny płaszcz ze złotym obszyciem i zieloną podszewką, dekorowaną bogato złotą wicią floralną. Na prawym ramieniu Marii złota gwiazda, poniżej złota spinka, na głowie biały welon i korona w typie zamkniętym zwieńczona krzyżykiem. Twarz podłużna, o wyrazistych rysach, z dużymi oczami, ze wzrokiem skierowanym na widza. Dzieciątko ukazane z lewego profilu, w pozycji siedzącej, z rączkami chwytającymi Matkę Bożą za szyję i podbródek; ubrane w białą, długą sukienkę; na głowie korona w typie zamkniętym z krzyżykiem. Całość ukazana na jasnoróżowym tle, zdobionym delikatną wicią floralną. Wokół głów Marii i Dzieciątka złote, promieniste nimby. W prawym dolnym narożu sygnatura: „Wł(adysław) Ciesielski 1957 r(oku).”. Pod obrazem Matki Bożej niewielka blaszana tabliczka z wyrytym napisem: „Zachełmna/1957 r(oku)”. Na rewersie kopia obrazu z przedstawieniem św. Augustyna w pracowni według Philippe’a de Champaigne „Wizja św. Augustyna” z lat 1645-1650. W prawym dolnym narożu sygnatura: „Wł(adysław) Ciesielski/1956 R(oku)”. Struktura polichromowana na kolor ciemnobrązowy, detale i ornamentyka złocone.
feretron
Matka Boska z Dzieciątkiem oraz św. Augustyn

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Ołtarz architektoniczny, jednokondygnacyjny, jednoosiowy ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny, o przednich narożach ujętych pilastrami hermowymi, z drewniana mensą. Antepedium w formie prostokątnej płyciny z płaskorzeźbionym motywem hostii okolonej drobnymi promieniami i ujętej liśćmi i pąkami mniszka lekarskiego. Retabulum osadzone na niewysokim cokole, lekko zryzalitowanym po bokach. Wyżej predella ujęta parą konsoli wolutowych wspierających wyłamujący się ponad nimi gzyms. Cokół wraz z predellą flankowany parą uszaków w formie spływów wolutowych. Część środkowa ujęta parą kolumn o trzonach zdobionych motywem kandelabru, wspierających fryz wyłamujący się ponad nimi oraz gzyms przybierające postać trójboczną. Zwieńczenie w kształcie kwadratu zamkniętego odcinkiem gzymsu o lekko zryzalitowanych bokach. Predellę, część środkową i zwieńczenie ujmują pary ujmują pary uszaków o fantazyjnych wykrojach, zdobione ornamentem okuciowym i wicią roślinną. Uszaki zwieńczenia dodatkowo zdobione parą główek anielskich i medalionów ze św. Barbarą po prawej stronie i św. Katarzyną Aleksandryjską po lewej. Na bokach gzymsu para figur siedzących aniołów. Szczyt w postaci ujętego parą wolut i zwieńczonego krzyżem kartusza z okrągłym medalionem z monogramem imienia Jezus. w predelli obraz w kształcie leżącego prostokąta ze sceną Nawiedzenie św. Elżbiety. Pole środkowe retabulum, ujęte motywami kaboszonów, ma kształt stojącego prostokąta zamkniętego półkolistym łukiem nadwieszonym, w środku obraz Najświętszego Serca Jezusa. W zwieńczeniu obraz w kształcie stojącego prostokąta, ujęty szeroką ramą z uszakami w narożach, zdobioną ornamentem. W środku wizerunek Matki Boskiej Różańcowej ze św. Teresą z Avila. Struktura polichromowana w odcieniach brązu, detal architektoniczny i ornamentyka złocone i srebrzone.
ołtarz

Boczny prawy (południowy)

Zdjęcie nr 1: Nastawa przyścienna, architektoniczna, w kształcie prostokąta, jednoosiowa. W formie późnogotyckiego portalu o otworze wejściowym prostokątnym o zaokrąglonych narożach, ujętym cienkimi kolumienkami na cylindrycznych cokołach oraz laskowaniem, przechodzącymi na prostokątne nadproże z krzyżującymi się laskami. W polu środkowym obraz z przedstawieniem siedzącego na tronie świętego Józefa z Dzieciątkiem na kolanach. Obraz w obramieniu z motywem pręta owiniętego spiralną taśmą. Poniżej prostokątna płyta w takim samym obramieniu, z inskrypcją po polsku, literami stylizowanymi na gotyckie: BOGARODZICO.
ołtarz

Nastawa ołtarza Świętego Józefa

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; lewą rękę składa na piersi, a prawą wyciąga do przodu; głowę ma uniesioną do góry. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy krótkie i kędzierzawe, ciemnobrązowe z loczkiem zawiniętym nad czołem. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką, odsłaniającą nagi tors i prawą nogę powyżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i rozłożonymi na boki oraz głową skierowaną delikatnie w lewo. Szaty, skrzydła i twarz analogiczne, jak u pierwszego anioła. Wyżej, na wolutowym zakończeniu boków zwieńczenia usadzona jest para małych aniołków z niewielkimi skrzydłami, opasanymi w biodrach złotą przepaską. Aniołki ukazane są w ruchu o esowato wygiętej sylwetce, z jedną nogą uniesioną do góry i rękami odwiedzionymi na jeden bok. Twarze szerokie z pulchnymi policzkami, nosami o szerokich końcach i dużymi oczami, włosy krótkie i kędzierzawe. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone.
rzeźba

Cztery anioły w zwieńczeniu ołtarza bocznego

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; na piersi składa skrzyżowane ręce, głowę ma skierowaną w lewo. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy długie i kręcone, ciemnobrązowe. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką odsłaniającą nagi tors i prawą nogę poniżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i skierowanymi w prawo. Szaty, skrzydła i twarz są analogiczne, jak u opisanego poprzednio anioła. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone oraz srebrzone.
rzeźba

Dwa anioły w zwieńczeniu ołtarza

Zdjęcie nr 1: Podstawa w formie prostego prostopadłościanu na niskim cokoliku, zwieńczona gzymsem, wyżej przechodząca w zwężający się, profilowany cokół na planie prostokąta, na którym osadzony jest krucyfiks. Ramiona krzyża ujęte przy krawędzi bordową opaską, wewnątrz złocone i karbowane. Figura Chrystusa ścięta z tyłu, przybita do krzyża trzema gwoździami. Ciało w delikatnym zwisie o szeroko rozłożonych ramionach, głowa opada na prawe ramię, nogi są ugięte w kolanach, kolana przylegają do siebie, a stopy są przebite w układzie prawa na lewą. Twarz szczupła o ostrym profilu nosa, okolona krótką brodą. Włosy długie, silnie skręcone w pukle i opadające na tył głowy i prawe ramię. Ciało szczupłe o delikatnie podkreślonej muskulaturze oraz uwypuklonej formie klatki piersiowej, szczególnie linii żeber z zaznaczonymi śladami męki. Na głowie korona cierniowa. Przez biodra przewiązane jest złocone perizonium w formie krótkiej skręconej tkaniny, zawieszonej na sznurze, odsłaniającej prawe biodro, ze zwisem na prawym boku. Na zakończeniu pionowej belki titulus w formie zwoju z napisem „IN / RI”. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała Chrystusa delikatnie sina, perizonium, krzyż i detale złocone oraz srebrzone, postument polichromowany na czarno.
rzeźba

Krzyż ołtarzowy

Zdjęcie nr 1: Mensa w typie sarkofagowym ustawiona na czterech lwich łapach. Ściana frontowa jest dekorowana trzema płycinami. Zewnętrzne mają kształt leżących prostokątów z wklęsłą wewnętrzną krawędzią, a środkowa jest okrągła, wypełniona chrystogramem. Mensa w kolorze jasnoszarego kamienia, łapy białe.
ołtarz

Mensa ołtarzowa

Jak cytować?

Maria Działo, "Ołtarz boczny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-72

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności