Najświętsze Serce Jezusa

Dzieje zabytku

Obraz namalował w 1935 roku Stanisław Ciężadlik.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty w złoconą, dekorowaną ornamentem roślinnym ramę. W centrum kompozycji ukazany Chrystus w półpostaci, frontalnie, z lewą ręką wskazującą na gorejące na piersi serce, prawą spuszczoną w dół. Ubrany w długą, białą suknię z długimi rękawami oraz czerwony płaszcz, założony na plecy. Na piersi gorejące serce na tle promienistej glorii, z zatkniętym u szczytu małym krzyżykiem, oplecione koroną cierniową. Twarz podłużna z długim i wąskim nosem, małymi oczami, ze wzrokiem skierowanym na wprost, okolona krótką brodą, rozdzieloną na dwa pukle oraz długimi włosami, z przedziałkiem pośrodku, spływającymi długimi puklami na ramiona i plecy. Na dłoniach widoczne ślady męki.
Tło jednolite, ciemnobrązowe. Kolorystyka ciemna. W prawym, dolnym narożu sygnatura „R(ok) 1935/ ST(ANISŁAW) CIĘŻADLIK”.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz Najświętsze Serce Jezusa namalował w 1935 roku Stanisław Ciężadlik. Kult Najświętszego Serca Pana Jezusa rozwinął się szczególnie w XVII wieku. Na jego teologiczne ujęcie i liturgiczny kształt nabożeństwa miały wpływ objawienia siostry Marii Alacoque ze Zgromadzenia Sióstr Wizytek. Nabożeństwo do Serca Pana Jezusa zatwierdził papież Klemens XIII w 1765 roku. Wkrótce Pompeo Batoni namalował obraz „Najświętsze Serce Jezusa” dla kościoła Il Gesù w Rzymie. Wizerunek ukazuje Jezusa w półpostaci, który w lewej ręce trzyma swoje serce na dłoni, a prawą na nie wskazuje. Obraz stał się najczęściej reprodukowanym wzorem ujęcia Najświętszego Serca Jezusa. Drugi obraz Batoniego, o zbliżonej ikonografii, w którym serce Jezusa goreje na tle jego piersi, a Jezus jedną ręką błogosławi, a drugą wskazuje na serce został w 1891 roku uznany za jedyne dopuszczalne przedstawienie tego tematu. W rzeźbie dziewiętnasto- i dwudziestowiecznej prym wiodły dwa warianty przedstawienia: rozwinięty do pełnej postaci wizerunek Najświętszego Serca Jezusa według Batoniego oraz Venite ad me (Mt 11, 28), w którym Jezus ukazany jest w postawie stojącej, z szeroko rozłożonymi na boki rękami. Obraz w kościele w Będkowicach bezpośrednio nawiązuje do obrazu Batoniego z kościoła Il Gesù w Rzymie, w którym Jezus trzyma w dłoni gorejące serce. W tym przypadku jednak Jezus lewą ręką wskazuje na serce, a prawą ma spuszczoną w dół.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, delikatne przetarcia powierzchni.

Streszczenie

Obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa z kościoła w Będkowicach, autorstwa Stanisława Ciężadlika z 1935 roku stanowi przykład najpopularniejszego wariantu ikonograficznego ukazania tego tematu w sztuce, zwłaszcza w drugiej połowie XIX i w XX wieku.

Bibliografia