Św. Jan Ewangelista

Dzieje zabytku

Figura św. Jana Ewangelisty powstała w 1773 roku razem z ołtarzem bocznym. Wymieniona była w tym miejscu w aktach wizytacji w 1832 roku.

Opis

Rzeźba ścięta z tyłu, drążona, ustawiona na niskiej podstawie. Święty ukazany frontalnie, w kontrapoście, z głową skierowaną w lewo, o sylwetce delikatnie przechylonej w tył. Prawą rękę kładzie na piersi, lewą wyciąga przed siebie. Twarz ma pełną, o wysokim czole, wąskich, migdałowatych oczach, długim, prostym nosie i pełnych, rozchylonych ustach. Włosy ma kręcone, przylegające do głowy, sięgające ramion. Ubrany jest w długą, przylegającą do ciała tunikę z kołnierzykiem, przepasaną w talii, z długimi rękawami z wywiniętymi mankietami oraz złocony płaszcz przewiązany diagonalnie przez lewe ramię, zawieszony na taśmie. Polichromia ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Figury z prawego ołtarza bocznego wyróżnia bardzo charakterystyczny sposób oddania fizjonomii, włosów i szat. Mają twarze o płytko rzeźbionych, wąskich i migdałowatych oczach, długich i wąskich nosach, włosy zaś są kręcone w dolnej części, ale przylegające do głowy w górnej. Szaty podkreślają układ ciała, przylegają do niego ściśle w partiach torsu, nóg i bioder, są lekko marszczone i modelowane, w liczne, wąskie fałdy. Bardzo podobne pod względem formalnym rzeźby znajdują się w ołtarzu głównym w Łapszach Niżnych, jakkolwiek ich wykonawca pozostaje wciąż nieznany.
Święty Jan był rybakiem, bratem św. Jakuba Większego, wybranym przez Jezusa na swojego ucznia. Był autorem Ewangelii, Apokalipsy i trzech Listów. W ikonografii przedstawiany był zawsze jako młodzieniec, gdyż według tradycji uważano go za najmłodszego, a przez to najbardziej umiłowanego przez Chrystusa ucznia. Był jedną z osób, które znajdowały się pod krzyżem podczas śmierci Chrystusa, dlatego ukazywany jest w grupach i scenach Ukrzyżowania. Kacwińska figura wpisuje się w ikonografię retabulum właśnie pod tym wezwaniem.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Figura św. Jana Ewangelisty powstała w 1773 roku razem z ołtarzem bocznym. Święty był jedną z osób, które znajdowały się pod krzyżem podczas śmierci Chrystusa, dlatego ukazywany jest w grupach i scenach Ukrzyżowania. Kacwińska figura wpisuje się w ikonografię retabulum właśnie pod tym wezwaniem.

Bibliografia