Św. Filip

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Jabłonka
Miejscowość
Orawka
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Jana Chrzciciela
Tagi
krzyż rzeźba XVIII wieku św. Filip
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny Ukrzyżowania, po prawej stronie
Identyfikator
DZIELO/04951
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
około 1693-1705
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 118 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Rzeźbę umieszczono po prawej stronie ołtarza Ukrzyżowania, który powstał w latach około 1693-1705.

Opis

Rzeźba pełna, przedstawiająca św. Filipa. Figura zwrócona delikatnie w lewo, sylwetka o lekko skręconym tułowiu z lewą nogą ugiętą w kolanie, w prawej dłoni trzyma krzyż na długim drzewcu, lewą składa na piersi. Twarz o rysach starszego mężczyzny z długą, siwą i bujną brodą, czoło wysokie z zakolami i krótkimi, siwymi włosami. Święty ubrany jest w długą i czerwoną suknię, złocony płaszcz z zieloną podszewką, odsłaniający prawe ramię i przerzucony przez lewe przedramię; na stopach ma założone brązowe buty. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, płaszcz i krzyż złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba św. Filipa przedstawia cechy formalne o delikatnie poruszonej, ekspresyjnie podkreślonej sylwetce przy pomocy draperii szat. Rzeźba pochodzi z tego samego warsztatu, w którym wykonano pozostałe rzeźby z ołtarza Ukrzyżowania oraz stojącego po drugiej stronie nawy ołtarza Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej. Święty Filip pochodził z Betsaidy w Galilei, był uczniem Jana Chrzciciela. Został powołany przez Chrystusa na ucznia zaraz po św. Piotrze i św. Andrzeju. Po rozesłaniu apostołów św. Filip prawdopodobnie głosił ewangelię w Scytii, Lidii i Frygii (Azja Mniejsza). Działalność apostoła opisują apokryfy „Dzieje Filipa” i „Ewangelia Filipa” z IV wieku. Filip miał zginąć śmiercią męczeńską w Hierapolis za panowania Domicjana. Według tradycji został przywiązany do krzyża w kształcie litery „T”. Niektóre przekazy wskazują, że był również ukamienowany. Rozwój kultu świętego zapoczątkowało sprowadzenie do Rzymu w VI wieku relikwii świętych Filipa i Jakuba Młodszego do bazyliki Dwunastu Apostołów. W ikonografii wygląd św. Filipa Apostoła traktowano dowolnie. Przedstawiany był jako młodzieniec, bez brody lub dojrzały mężczyzna, a także jako starzec z łysiną i siwą brodą. Od XII wieku atrybutem świętego są krzyż i kamienie.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Rzeźba św. Filipa została wykonana w latach około 1693-1705. Reprezentuje cechy formalne o delikatnie poruszonej, ekspresyjnie podkreślonej sylwetce przy pomocy draperii szat. Figura pochodzi z tego samego warsztatu, w którym wykonano pozostałe rzeźby z ołtarza Ukrzyżowania oraz stojącego po drugiej stronie nawy ołtarza Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Trajdos Tadeusz, Pieńkowska Hanna, "Kościół w Orawce", Kraków 1999
Monita Rafał, Skorupa Andrzej, "Orawka. Kościół św. Jana Chrzciciela", Kraków 2015
Skorupa Andrzej, "Kościoły polskiej Orawy", Kraków 1997
Gryglewicz Feliks, Wegner Helena, "Św. Filip Apostoł" , [w:] "Encyklopedia katolicka, t. 5" , Lublin 1989 , s. 202-204

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Filip", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-filip

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności