Św. Anna

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Biskupice
Miejscowość
Bodzanów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wieliczka
Parafia
Parafia Św. Apostołów Piotra i Pawła
Tagi
rzeźba późnobarokowa rzeźba XVIII wieku sztuka drugiej połowy XVIII wieku
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny Matki Bożej
Identyfikator
DZIELO/00787
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
po 1765 roku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, pozłocenie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Wyposażenie architektoniczno-rzeźbiarskie kościoła, w tym omawiana figura św. Anny, powstało po 1765 roku, podczas gruntownego remontu świątyni przeprowadzonego z inicjatywy proboszcza Walentyna Grodzkiego. Wykonał je najpewniej warsztat Korneckich z Gdowa. Figura razem z ołtarzem bocznym była odmalowana w 1887 i 1955 roku. W 1976 roku Józef Wiatr odnowił retabulum i figury.

Opis

Rzeźba drążona z tyłu, ustawiona na niskiej podstawie z inskrypcją „S(ancta) Anna”. Święta w kontrapoście, zwrócona w trzech czwartych w prawo, z głową skierowaną w lewo. Lewą rękę wyciąga w przód, prawą w bok. Jej twarz ma starcze rysy, lekko garbaty nos, oczy usytuowane blisko siebie oraz pełne, rozchylone usta. Ubrana jest w różową tunikę o pozłoconym wzorze i lamówce, przewiązaną wstęgą w pasie, pozłocony płaszcz zawiązany diagonalnie wokół postaci i zarzucony na lewe ramię, na głowie ma biały welon. Polichromia ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

W dotychczasowej literaturze wykonanie wyposażenia architektoniczno-rzeźbiarskiego w kościele w Bodzanowie było przypisane Michałowi Dobkowskiemu. Jakkolwiek analiza formalno-porównawcza z rozpoznanymi dotychczas dziełami warsztatu Korneckich z Gdowa pozwala atrybuować im wykonanie ołtarzy, rzeźb, jak i obrazów z tego kościoła, które nie odpowiadają repertuarowi formalnemu stosowanemu przez Dobkowskiego.
Figura św. Anny z Bodzanowa na cechy wspólne z typowymi figurami kobiecymi wykonywanymi w warsztacie Korneckich (zarzucony na głowę welon rozwiany na ramię i klatkę piersiową, powtarzający się układ ciała, czasem z jedną ręką spoczywającą na piersi). Tego rodzaju rzeźby pojawiają się w kościele w Chełmie, bazylice w Bochni, potwierdzonych archiwalnie dziełach Korneckich oraz w przypisywanych temu warsztatowi wyposażeniach w Nowym Sączu, Tokarni (dawniej w Mogile) czy Biskupicach.
Piotr Kornecki razem ze swoim przyrodnim bratem Stanisławem założyli w Gdowie warsztat stolarsko-rzeźbiarski i malarski. Z czasem pracowali w nim również synowie tego pierwszego oraz krewniacy mieszkający w tej wsi. Rodzinny warsztat Korneckich był szczególnie prężny w trzeciej ćwierci XVIII wieku, wykonując prace w wielu kościołach na terenie południowej Małopolski.
W ikonografii św. Anna przedstawiana była jako dojrzała kobieta, najczęściej w towarzystwie małżonka – św. Joachima. Zgodnie z tradycją będąc już w podeszłym wieku razem z mężem, dzięki modlitwie, wyprosili dziecko, którym była właśnie Maria.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Ubytki i przetarcia warstwy polichromii i gruntu. Ubytki mechaniczne – brak czterech palców prawej dłoni. Figura odnawiana i konserwowana w latach 1887, 1955 i 1976.

Streszczenie

Wyposażenie architektoniczno-rzeźbiarskie kościoła, w tym omawiana figura św. Anny, zostało wykonane po 1765 roku, najprawdopodobniej w warsztacie Korneckich z Gdowa. W ikonografii św. Anna przedstawiana była jako dojrzała kobieta, najczęściej w towarzystwie małżonka – św. Joachima. Zgodnie z tradycją będąc już w podeszłym wieku razem z mężem, dzięki modlitwie, wyprosili dziecko, którym była właśnie Maria.

Bibliografia

Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993
Dettloff Anna, "Rzeźba krakowska drugiej połowy XVIII w. Twórcy, nurty i tendencje", Kraków 2013

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Św. Anna", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-anna-2

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności