Scena Ukrzyżowania z belki tęczowej

Dzieje zabytku

Według źródeł belkę z figurami wykonał „Antonius Olexi”. Dzieło powstało w latach 1751-1757.

Opis

Belka tęczowa złożona z trzech elementów – dwóch bocznych w formie falistych i wyłamanych fragmentów belkowania, na których opiera się trzeci element w kształcie łuku kotarowego z uskokiem na ćwierćkolistych konsolach. Belka dekorowana rocaille'm i rozetami, podtrzymywana przez dwie pary puttów. Na zwieńczeniu łuku krzyż z figurą Chrystusa przymocowany do ściany tęczowej. Jezus ukazany jako umarły, przybity do krzyża trzema gwoździami. Jego ciało jest w lekkim zwisie, o szeroko rozłożonych ramionach, z głową opadająca bezwładnie na prawy bark, stopy skrzyżowane w układzie prawa na lewą. Chrystus ma podłużną twarz, o zamkniętych oczach, dużym nosie i szeroko otwartych ustach z widocznymi zębami; okoloną kręconymi i brązowymi włosami i brodą. Na głowie ma szeroką, ciemnozieloną koronę cierniową. Jego ciało jest silnie umięśnione, z podkreślonymi żebrami i mostkiem oraz zaznaczonymi śladami męki. Przez biodra ma przewiązane krótkie, srebrzone perizonium, silnie drapowane, ze zwisem tkaniny na lewym boku. Krzyż ciemnobrązowy, o prostym zakończeniu ramion, pionowa bela zwieńczona białą banderolą z napisem „INRI”. Pod krzyżem klęczy św. Maria Magdalena, zwrócona profilem w lewo, z pochyloną głową oraz wyciągniętymi do przodu rękami. Twarz ma owalna, o pełnych policzkach, małych oczach i nosie oraz otwartych ustach, okoloną długimi, falistymi włosami, opadającymi na plecy. Ubrana jest w złoconą suknię o szerokich, podwiniętych rękawach oraz złocony płaszcz zawinięty wokół pasa i nóg. Po prawej stronie krzyża stoi Matka Boska ukazana frontalnie, z uniesioną głową, lewą rękę kładzie na piersi, prawą wyciąga w bok. Twarz ma owalną, o oczach uniesionych w górę, małym nosie i ustach. Ubrana jest w złoconą suknię i płaszcz, na głowie ma złocony welon. Po lewej stronie krzyża stoi św. Jan Ewangelista, ukazany frontalnie, z uniesioną głową, prawą rękę kładzie na piersi, lewą wyciąga w bok. Twarz ma owalną, o oczach uniesionych w górę, małym nosie i ustach, okoloną krótkimi, brązowymi włosami. Ubrany jest w złoconą tunikę i płaszcz, zawinięty wokół bioder. Polichromia ciał postaci naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Przedstawienie Ukrzyżowania z Marią i św. Janem zostało zaczerpnięte ze sceny, która wydarzyła się podczas męczeńskiej śmierci Chrystusa na krzyżu, a którą opisuje Ewangelia św. Jana: „Kiedy więc Jezus ujrzał Matkę i stojącego obok Niej ucznia, którego miłował, rzekł do Matki: «Niewiasto, oto syn Twój». Następnie rzekł do ucznia: «Oto Matka twoja». I od tej godziny uczeń wziął Ją do siebie” (J 19, 26-27). Chwilę później Chrystus skonał i ten właśnie moment opłakiwania z postaciami Marii i św. Jana przedstawia grupa rzeźbiarska. Maria Magdalena była jedną z niewiast obecnych pod krzyżem. Pierwotnie ukazywana była w tłumie w wielopostaciowych scenach Ukrzyżowania. W nowożytności zaczęto ukazywać ją w scenach z Matką Boską i św. Janem. Maria Magdalena stała się symbolem nawróconych grzeszników.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Zabrudzenia.

Streszczenie

Według źródeł belkę z figurami wykonał „Antonius Olexi”. Dzieło powstało w latach 1751-1757. Przedstawienie Ukrzyżowania z Marią i św. Janem zostało zaczerpnięte ze sceny, która wydarzyła się podczas męczeńskiej śmierci Chrystusa na krzyżu, a którą opisuje Ewangelia św. Jana (J 19, 26-27). W nowożytnych przedstawieniach razem z nimi pod krzyżem ukazywano również św. Marię Magdalenę symbolizującą nawróconych grzeszników.

Bibliografia