Pietà

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Świątniki Górne
Miejscowość
Świątniki Górne
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Mogilany
Parafia
Św. Stanisława Biskupa i Męczennika
Tagi
Pietà rzeźba religijna
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny prawy
Identyfikator
DZIELO/08582
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XX wiek
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia
Wymiary podstawowe
szerokość – 57 cm
wysokość – 60 cm
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Ołtarz, w którym znajduje się rzeźba został przeniesiony do świątnickiego kościoła z katedry na Wawelu na początku XX wieku, ale jeszcze przed 1905 rokiem. Znajdujące się w nim pierwotnie obrazy oraz rzeźby zostały w Krakowie, w Świątnikach umieszczono nowe.

Opis

Rzeźba przedstawia siedzącą Marię trzymającą na kolanach ciało swego syna. Maria ustawiona frontalnie, z torsem skręconym lekko w prawo, ubrana w czerwoną suknię i ciemnoniebieski płaszcz z kapturem na głowie. Prawą ręką podtrzymuje syna, a lewą ujmuje go za prawą rękę. Twarz okrągła, pochylona ku Jezusowi, widać na niej boleść; oczy i włosy ciemne, długi nos i zwięzłe usta. Ciało Chrystusa odziane tylko w perizonium spoczywa na kolanach matki, tułów i głowa proste, nogi w kolanach opadają na ziemię, korpus wychudzony tak, że widać żebra i ślady po gwoździach. Głowa w nienaturalnej pozie, prawie w jednej linii z tułowiem, na twarzy widać ból; oczy zamknięte, usta lekko otwarte. Długie do ramion włosy otaczają głowę, lekko zaznaczona broda.

Zarys problematyki artystycznej

Pietà, zwana również figurą Matki Boskiej Bolesnej, to jeden z popularniejszych tematów ikonograficznych spotykanych w kościołach od średniowiecza. Matka opłakująca zmarłego syna ma wzbudzać w wiernych współczucie, pobudzać do pobożności, do zastanowienia nad sensem jego śmierci. Rzeźba ustawiona na ołtarzu świątnickiego kościoła jest dwudziestowieczną kopią gotyckiej – powtarza jej układ oraz cechy. Poza zmarłego Chrystusa jest sztywna, na twarzy maluje się cierpienie, anatomię oddano wyraziście. Maria przepełniona bólem podtrzymuje martwe ciało, jej płaszcz gęstymi, kaskadowo ułożonymi fałdami opada ku ziemi. Średniowieczny oryginał zaliczał się z pewnością do grupy Pięknych Piet, w których Marię przedstawiano jako młodą kobietę o łagodnych rysach, w której oczach maluje się troska i miłość, a ślady męki na ciele Chrystusa są prawie niewidoczne. Przedstawienie cechuje liryzm, który skłania do kontemplacji i współodczuwania.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Dwudziestowieczna kopia gotyckiej Piety powtarza jej charakterystyczne cechy. Średniowieczny oryginał zaliczał się z pewnością do grupy Pięknych Piet, w których Marię przedstawiano jako młodą kobietę o łagodnych rysach, w której oczach maluje się troska i miłość, a ślady męki na ciele Chrystusa są prawie niewidoczne. Przedstawienie cechuje liryzm, który skłania do kontemplacji i współodczuwania.

Bibliografia

Kalinowski Lech, "Geneza Piety średniowiecznej" , „Prace Komisji Historii Sztuki PAU” , s. 153-260

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Pietà", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/pieta-3

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności