Ambona

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Niepołomice
Miejscowość
Wola Batorska
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niepołomice
Parafia
Matki Boskiej Nieustającej Pomocy
Tagi
ambona Maciejowski Wojciech
Miejsce przechowywania
kościół
Identyfikator
DZIELO/09496
Kategoria
ambona
Ilość
1
Czas powstania
około 1948 roku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Kraków (?)
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerskie i rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenienie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Wszystkie prawa zastrzeżone

Dzieje zabytku

Ambonę wykonano prawdopodobnie wraz z ołtarzem głównym około 1948 roku, jednak według inwentarza kościelnego w prowizorycznym kształcie była już wystawiona w 1941 roku. Ambonę odnowiono w 1985 roku.

Opis

Ambona stojąca, przyścienna, usytuowana przy ścianie północnej, pomiędzy pierwszym a drugim przęsłem nawy. Ustawiona na wysokim, sześciobocznym dwukondygnacyjnym filarze na wysokim cokole. Filar artykułowany smukłymi, złoconymi kolumienkami o jońskich kapitelach. W polach pomiędzy nimi płyciny zamknięte ostrołukowo. Kosz sześcioboczny o stożkowatej podstawie zamkniętej profilowanym gzymsem. Ścianki rozczłonkowane za pomocą analogicznych jak wcześniej kolumienek; w polach prostokątne płyciny, w których przecinające się, złocone arkadki. Całość zamyka profilowany parapet. Baldachim na planie analogicznym do kosza, węższy od niego, od dołu ujęty krenelażem, od góry rzeźbionym, ażurowym ornamentem ze spiętych arkadek, oddzielonych niewielkimi pinaklami. Całość zamknięta architektoniczną strukturą z pinaklem i łacińskim krzyżykiem u szczytu. U podniebienia na niebieskim tle rzeźbiona gołębica Ducha Świętego otoczona promieniami. Na ambonę prowadzą od wschodu, drewniane dwudzielne schody z balustradą dekorowaną analogicznie jak kosz.

Zarys problematyki artystycznej

Ambona stanowi jeden z głównych elementów wyposażenia każdego kościoła. Jej przeznaczenie wiązało się z odczytywaniem teksów liturgicznych oraz wygłaszaniem kazań. Podniebienie baldachimu zdobi płaskorzeźbiona gołębica Ducha Świętego, która symbolizuje natchnienie Duchem Świętym, tego który przemawia. Ambona, podobnie jak ołtarz główny została wykonana w stylu neogotyckim o analogicznych formach. Dlatego można przypuszczać, że jej autorem jest również Wojciech Maciejowski z Krakowa, który w 1948 roku wykonał ołtarz główny. Artysta uczęszczał do krakowskiej Szkoły Przemysłowej, w której kształcił się pod kierunkiem Stanisława Wójcika i Jana Raszki. Tworzył głównie z drewna, specjalizował się w wyposażaniu wnętrz sakralnych. W latach 1923-1945 wykształcił wielu uczniów, z których z imienia i nazwiska znany jest jedynie Antoni Baran. Rzeźbiarz prowadził warsztat zlokalizowany przy ulicy Mazowieckiej w Krakowie, a także przez pewien czas posiadał dodatkową pracownię przy krakowskim klasztorze Kanoników Regularnych Laterańskich. W swojej twórczości Maciejowski odwoływał się do elementów stylowych zaczerpniętych z wcześniejszych epok (szczególnie baroku), wykorzystując jednocześnie doświadczenia Art déco i modernizmu. Artysta zmarł prawdopodobnie pod koniec lat czterdziestych XX wieku, a więc wyposażenie kościoła w Woli Batorskiej należałoby zatem do jednego z ostatnich jego zleceń.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Ambona w kościele w Woli Batorskiej podobnie jak ołtarz główny została wykonana w stylu neogotyckim o analogicznych formach. Dlatego można przypuszczać, że jej autorem jest również Wojciech Maciejowski z Krakowa, który w 1948 roku wykonał ołtarz główny. Artysta zmarł prawdopodobnie pod koniec lat czterdziestych XX wieku, a więc wyposażenie kościoła w Woli Batorskiej należałoby zatem do jednego z ostatnich jego zleceń.

Bibliografia

Brzezina Katarzyna, "Dzieła rzeźbiarza Wojciecha Maciejowskiego w świątyniach kanoników regularnych " , [w:] "Przemijanie i trwanie. Kanonicy regularni lateraneńscy w dawnej i współczesnej Polsce. Materiały z Międzynarodowej Konferencji zorganizowanej z okazji 600-lecia fundacji opactwa Bożego Ciała w Krakowie" , red.Łatak Kazimierz, Makarczyk Irena , Kraków 2009 , s. 67-73
Brzezina Katarzyna, Organisty Adam, "Nurt barokowy w twórczości dwóch zapomnianych dwudziestowiecznych artystów – Franza Wagnera i Wojciecha Maciejowskiego" , [w:] "Barok i barokizacja" , red.Brzezina Katarzyna, Wolańska Joanna , Kraków 2007 , s. 325-344

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum parafialne w Woli Batorskiej, Kronika parafialna od 1936 roku.
Archiwum parafialne w Woli Batorskiej, Inwentarz kościoła w Woli Batorskiej, 1941, k. 1.

Jak cytować?

Maria Działo, "Ambona", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ambona-65

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności