Ołtarz główny Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny

Dzieje zabytku

Ołtarz został wykonany około 1793 roku i jest drugim ustawionym w tym miejscu. Pierwszy również odpowiadał wezwaniu kościoła i był pozłacany. Obecny odnowiono wraz z tabernakulum w czasie służby i za staraniem proboszcza Józefa Procnera (1873-1905). Kolejny raz został poddany renowacji po 2008 roku. Figury św. Anny i św. Joachima były po 1966 roku przeniesione do nowego kościoła i wróciły po 2002 roku.

Opis

Nastawa ołtarzowa jednoosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, na podwójnym cokole. Mensa drewniana, późniejsza, wklęsło-wypukła, dekorowana na krawędziach i ścianie frontowej motywami roślinnymi. Kondygnacja nastawy ujęta zwielokrotnionymi pilastrami o kapitelach kompozytowych ustawionymi skośnie oraz stojącą przed nimi parą kolumn o o takich samych kapitelach. Podpory dźwigają pełne belkowanie, o wklęsło-wypukłym zarysie, wyłamane na ich osi; nad polem środkowym przyjmujące formę łuku odcinkowego. Kolumny podtrzymują przerwany przyczółek, na którym klęczą figury aniołów. Podpory ustawione zostały na profilowanych cokołach. W polu środkowym obraz z przedstawieniem Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w profilowanej ramie w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym z uskokiem. Pole flankowane przez figury św. Anny z prawej strony i św. Joachima z lewej. Zwieńczenie w formie wydłużonego, stojącego prostokąta ujętego spływami wolutowymi, zamkniętego gzymsem w kształcie łuku nadwieszonego. W polu obraz z przedstawieniem św. Moniki w profilowanej ramie w kształcie stojącego prostokąta o wklęsłych bokach, zamkniętego łukiem nadwieszonym. Pod mensą rozeta z czterema palmetami. W partii cokołu płycina. Trzony pilastrów dekorowane płycinami z rocaille’m. Pole obrazowe flankuje rocaille, nad łukiem rozeta z liśćmi i rocaille. Kondygnacja ujęta uszami utworzonymi z ażurowego rocaille’a i kratką regencyjną. Na belkowaniu dwa rocaille’owe wazony. Woluty spływów zwieńczenia zdobione rocaille’m; ponad obrazem rocaille z kratką regencyjną. Struktura w całości marmoryzowana na niebiesko; kolumny, ornamentyka oraz profile złocone, skrzydła aniołów srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Projektując ołtarz odwołano się do typu struktury wykształconej i z powodzeniem stosowanej w epoce nowożytnej, konstruując nastawę jednokondygnacyjną, z większym obrazem w polu środkowym i rozbudowanym zwieńczeniem. Dynamiczna struktura, którą tworzą zwielokrotnione, skośnie ustawione podpory, silnie wyłamane belkowanie czy też kształt zwieńczenia, dowodzi, że jest to dzieło osiemnastowieczne. Wykorzystanie do dekoracji motywów kratki regencyjnej oraz rocaille’ów, z których utworzono między innymi uszaki, wazony płomieniste i wypełnienia pól czynią dzieło przykładem stylu rokokowego. Strukturę ołtarza głównego powtarza ołtarz boczny lewy Michała Archanioła. Łączy je sposób aranżacji przypór i zwieńczenia oraz takie detale jak kształt płycin na cokołach kolumn.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Ołtarz odnowiono wraz z tabernakulum w czasie służby i za staraniem proboszcza Józefa Procnera (1873-1905). Kolejny raz został poddany renowacji po 2008 roku.

Streszczenie

Ołtarz główny kościoła w Suchej Beskidzkiej został wykonany około 1793 roku z fundacji Teresy z Sułkowskich Wielopolskiej. W polu głównym nastawy znajduje się wizerunek Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, a struktura i wykorzystane dekoracje pozwalają określić go jako dzieło rokokowe.

Bibliografia